Universiteiten kwamen begin deze maand met groot nieuws: met nieuwe maatregelen gaan ze het toenemende aantal internationale studenten aanpakken. En ondanks haar internationale karakter gaat ook Leiden daarin mee. “We zijn blij met onze internationale studenten en medewerkers, maar we zien ook dat er soms knelpunten zijn”, aldus woordvoerder Caroline van Overbeeke.

Door de toenemende internationale studenten staat de kwaliteit van het onderwijs onder druk. Sommige docenten kunnen in het Engels niet hetzelfde niveau bieden als in het Nederlands en collegezalen raken overvol. Bovendien komt de instroom van internationale studenten de huisvestingsproblemen onder studenten niet ten goede.

Dergelijke knelpunten zijn niet verwonderlijk als je kijkt naar het grote aandeel internationale studenten aan de Nederlandse universiteiten.

Ook aan de Universiteit Leiden studeren steeds meer internationale studenten. Verrassend is dat niet, want de universiteit heeft de afgelopen jaren haar best gedaan om juist deze studenten aan te trekken. Zo biedt de universiteit 12 Engelstalige bacheloropleidingen en zelfs 78 Engelstalige masteropleidingen aan. Dat laatste getal is indrukwekkend, aangezien de universiteit in totaal 82 masteropleidingen aanbiedt. Dat is niet zonder reden: master-studenten bedrijven wetenschap op hoog niveau en gaan daarbij al snel aan landsgrenzen voorbij.

Internationaal DNA

Bovendien profileert de universiteit zich graag als een “internationale topuniversiteit”. Daarmee streeft ze niet alleen naar wetenschap op wereldniveau, maar ook naar een specifieke onderwijsvorm. De universiteit wil haar studenten opleiden tot wereldburgers, die tijdens hun studie internationale ervaring in een internationale omgeving moeten kunnen opdoen. Niet gek dus, dat de universiteit rept over het “Leidse internationale DNA”. Internationale studenten zijn dan cruciaal. 

De Universiteit Leiden begint dan ook niet graag over de uitdagingen die een golf aan internationale studenten met zich meebrengt. Ze kijkt liever naar de voordelen, zoals de bijdrage van deze studenten aan de Nederlandse arbeidsmarkt. Van het voorstel van de Universiteit van Amsterdam om een quotum in te voeren, wilde ze in 2022 niets weten – iets wat haar eigen studentenkrant Mare als een gebrek aan durf omschreef. Toch ziet de universiteit ook nu niets in een quotum, vertelt woordvoerder Van Overbeeke. En de universiteitssite noemt het oorspronkelijke plan om Engelstalig onderwijs terug te dringen nog altijd “ondoordacht”.

Dit alles maakt het recente voornemen van de Universiteiten van Nederland om meer grip op de instroom van internationale studenten des te opmerkelijker. Leiden schaart zich nu immers ook achter dit nieuwe maatregelenpakket. Zo hoopt ze de toegankelijkheid voor Nederlandse studenten te bevorderen en de kwaliteit van het onderwijs opnieuw te waarborgen. Ook zou het pakket de huisvestingsproblemen moeten aanpakken.

Nieuwe maatregelen

Het nieuwe maatregelenpakket moet de instroom van internationale studenten afremmen. Dit willen de universiteiten realiseren door te stoppen met het voorbereidend jaar van internationale aspirant-studenten en Engelstalige opleidingen om te zetten naar het Nederlands. Ook herhalen zij nadrukkelijk de vraag om een specifieke numerus fixus voor het Engelstalige traject van een opleiding. Daarnaast willen zij inzetten op het verbeteren van de Nederlandse taalvaardigheid en plannen maken met werkgevers om de blijfkans van internationale studenten te vergroten. Minister Dijkgraaf van Onderwijs moedigt het initiatief aan.

Hoe de Universiteit Leiden de maatregelen gaat uitwerken is nog niet duidelijk, meldt Van Overbeeke. "De komende maanden zullen de plannen vast concreter worden." Wel zijn in ieder geval de opleidingen psychologie en politicologie geïnteresseerd in een numerus fixus voor internationale studenten. Ook is de universiteit gestopt met werven op internationale beurzen, zoals in 2022 met minister Dijkgraaf is afgesproken. Echter benadrukt rector Hester Bijl dat internationale studenten cruciaal zijn voor de Leidse academische gemeenschap en zijn er tot op heden nog wervingspagina’s voor internationale studenten op de website te vinden. Leiden wil internationale studenten dus graag blijven verwelkomen, maar worstelt om een balans te vinden.