’s Werelds meest gebruikte stoel bestaat 50 jaar, dit is waarom je hem niet lelijk mag vinden

De Monobloc, voor veel mensen waarschijnlijk bekender als dé plastic stapelbare tuinstoel, bestaat 50 jaar. Het was de meubelinventie van de jaren 70; eindelijk kon er uit één stuk plastic (vandaar mono) een stevige stoel worden vervaardigd. De stoel is echter meer dan een prop in de achtertuin of bij de snackbar. Hij is zelfs het meest gebruikte meubelstuk ter wereld. Dienst doende als bushalte of rolstoel; wij zetten 50 jaar Monobloc door de landen heen voor je op een rijtje.

Hoewel de ontwerper onbekend is, kan de productie van de eerste Monoblocs worden teruggeleid naar de Franse Bedrijven Allibert en Grossfilex in de jaren 70. In de eerste jaren van de Monobloc stonden showrooms er vol mee, en was de Monobloc het boegbeeld van moderniteit. Al gauw werden ze populair in de horeca vanwege hun stapelbare en lichte eigenschap.

Hoewel de Monobloc stoelen in deze foto er misschien idyllisch uitzien in het bergachtige landschap, was niet iedereen fan. In de loop van de jaren veranderde het imago van de stoel van inventief meubelstuk naar goedkoop-ogend massaproduct. Dat niet iedereen fan bleef bleek wel in Basel. De Zwitserse stad verbood de stoel tussen 2007 en 2017 uit het publieke landschap om geen afbraak te doen aan de schoonheid van de stad.

Meer dan een miljard stoelen werden alleen al in Europa geproduceerd door de jaren heen. Het ontwerp van of de kleur veranderde, maar het principe bleef hetzelfde. Door plastic in een mal te spuiten en te laten uitharden konden er snel veel stoelen geproduceerd worden. Met gemiddeld een productieprijs van €3,50, werd de Monobloc een van de goedkoopste stoelen ter wereld. Vanwege het goedkope karakter werd de stoel ook ingezet als creatieve oplossing voor duurdere alternatieven, zoals bijvoorbeeld hier als bushalte.

De mallen nodig om de stoel te maken waren echter niet goedkoop. Gemiddeld moest een fabrikant zo’n miljoen stoelen produceren om de kosten van de mal terug te winnen. Toen de stoel aan populariteit in Europa verloor besloten veel fabrikanten hun mallen door te verkopen aan fabrieken in Azië, Afrika en andere werelddelen. Hier beleefde de stoel opnieuw een opleving aan populariteit, omdat de lage kosten van de stoel ervoor zorgde dat bijna iedereen de stoel kon betalen.

De stoel is niet alleen populair als stoel, maar ook als afvalproduct. Op plekken waar afvalverzamelaars geld ophalen met het recyclen van producten uit het afval, zoals in Brazilië, is de Monobloc een graag gevonden voorwerp. De stoel levert vergeleken met andere items vanwege het plastic best wat geld op. De stoel mag dan inmiddels niet meer geprezen worden vanwege het innovatieve karakter, hij maakt inmiddels deel uit van een wereldwijde kringloop van producent naar consument naar hergebruiker.

Een andere manier waarop de Monobloc stoel wordt hergebruikt is als rolstoel. Waar een rolstoel voor velen een zware financiële last is, leent het goedkope en universele karakter van de stoel zich uitstekend als basis voor een rolstoel die in elk deel van de wereld zelf te maken is. Inmiddels staan er gebruiksaanwijzingen op internet om met een Monobloc stoel binnen een uur je eigen rolstoel in elkaar te zetten, en zijn er stichtingen zoals Free Wheelchair Mission die mensen hierbij helpen.

Van mal tot stoel tot bushalte en rolstoel, na een halve eeuw heeft de Monobloc zich inmiddels bewezen als meer dan een stukje plastic alleen.