Cijfers liegen er niet om: Nederlanders zijn in het algemeen gelukkig. Het geluksgevoel onder de Nederlanders is al jaren aan de hoge kant. Ook nu tijdens de coronacrisis. Hoe kan dat eigenlijk? “Uiteindelijk zijn er verschillende factoren die een belangrijke voorspeller zijn van geluk.”

Jason Setzer (25) is eventfotograaf en kwam thuis te zitten tijdens de coronacrisis. Nu, één jaar later, zit hij nog steeds thuis. Er is nog geen evenement te bekennen, maar de vooruitzichten worden wel steeds beter. Wat doet dit met zijn geluksgevoel? “Over het algemeen voel ik me gelukkig, maar wel met ups en downs. Ik hecht veel waarde aan mijn carrière. Als er geen corona was geweest, gaf ik mijn leven een 9 en nu een 7,5.”

In Nederland is een goed sociaal-economisch systeem en dat werpt zijn vruchten af. Ondanks individuele verschillen en kleine geografische verschillen is de geluksbeleving in Nederland hoog. 

Een ‘gunstige loop van omstandigheden’. Dat betekent geluk volgens de Van Dale. Volgens Mirjam Spitholt, docente gelukskunde aan Saxion Hogeschool, is geluk voor iedereen uniek. Voor de een is geluk mooie ervaringen delen en voor de ander is geluk alleen zijn. “Geluk is onderzoeken wat dat voor jou is.”

Sterk sociaal vangnet

Nederland staat in de top vijf van de gelukkigste landen samen met Finland, Denemarken, Noorwegen en IJsland. Volgens Indy Wijngaards, gelukswetenschapper bij Erasmus Happiness Economics Research Organisation, is het goed om te kijken naar overeenstemmingen tussen deze landen. Hierdoor begrijpen we waarom deze landen het zo goed doen op het gebied van geluksbeleving. “Wat je daarin ziet is dat wij hier in Nederland en in de Scandinavische landen een heel erg sterk sociaal vangnet hebben.”

In Nederland zijn veel dingen goed geregeld volgens Wijngaards. Er is weinig corruptie, een zorgsysteem dat ons ondersteunt als we ziek zijn en er zijn goede voorzieningen als je werkloos raakt. “Uiteindelijk hebben we best wel weinig ongelijkheid tussen mensen als je dit vergelijkt met bijvoorbeeld Amerika. Ook criminaliteit is hier relatief beperkt ten opzichte van andere landen. Er zijn dus verschillende factoren die een belangrijke voorspeller zijn van bijvoorbeeld geluk”, aldus Wijngaards. 

Spitholt bevestigt dat de goede omstandigheden in Nederland voor het relatief hoge geluksgevoel zorgen. “Nederland is een land waar je voor je eigen mening mag uitkomen. Een soort vrijheidsgevoel en dat vinden mensen fijn. Daarnaast is er goede scholing en het is veilig. Er is hier een goed sociaal systeem.” 

Wijngaards benadrukt dat er wel veel individuele verschillen zijn als je kijkt naar het gelukscijfers. “Het gemiddelde is een 7,5. Sommigen geven het 9 en sommigen een 5. Als Nederland een 7,5 scoort, betekent dat niet dat iedereen gelukkig is. ” Volgens Wijngaards heeft dat te maken met bepaalde risicogroepen. Als je werkloos bent, dan ben je volgens hem per definitie ongelukkiger dan iemand die wel werk heeft. 

Dorpen gelukkiger

Uit cijfers van het CBS blijkt dat er wel een klein verschil is tussen de geluksbeleving in de stad en in dorpen. Hier komt naar voren dat mensen in dorpen in het algemeen iets gelukkiger zijn dan mensen in de stad. Volgens Wijngaards heeft dat te maken met eigen voorkeuren, maar ook met sociaal-economische status. “De stad is voor veel mensen de enige plek waar ze een betaalbare woning kunnen krijgen.” Wijngaards gelooft deze cijfers van het CBS, maar hij weet ook dat er studies zijn die juist het tegenovergestelde laten zien. 

Geografisch gezien zijn er dus lichte verschillen in de geluksbeleving in Nederland. Dit heeft ook betrekking op onze provincies. Zo steken Drenthe, Friesland en Zeeland er nét iets bovenuit. Volgens Wijngaards heeft dit te maken met de beperktere criminaliteit, rust en wederom de sociaal-economische status. “Migranten, mensen met een lager salaris en financiële onzekerheid lijken vaker in de stad te wonen. In de provincie Zeeland zijn ook minder steden dan in een provincie als Zuid-Holland. ” 

Uit recent gepubliceerde cijfers van het CBS blijkt dat in 2020 het geluksgevoel onder Nederlanders nagenoeg stabiel is gebleven. Covid-19 heeft dus weinig roet in het eten gegooid wat betreft de geluksbeleving. Volgens Wijngaards blijkt dit ook uit eerdere studies. “Er zijn wel bepaalde risicogroepen: mensen die alleen wonen of mensen met een bepaalde handicap. Zij zijn wat ongelukkiger, maar dat was in de tijd voor corona ook al.” 

Volgens Spitholt is het belangrijk om in het nu te leven, omdat je dan eigenlijk best wel gelukkig bent. “Er zit vaak een stem in ons hoofd die jou vertelt dat geluk in de toekomst te vinden is. We wachten op een beter nu, maar in het hier en nu is het eigenlijk altijd best wel oké.” Volgens Spitholt kun je dit trainen. Let op je ademhaling en schrijf elke dag drie dingen op waar je gelukkig van werd. “Dat helpt je om op te letten wat er allemaal gebeurt op een dag, want er gebeuren mooie dingen.”