Elke keer proberen veel verschillenden mensen en groepen verkiezingen te beïnvloeden. Dat kan vijandige beïnvloeding zijn, zoals door Russische bots. Maar meestal gaat het om betrokkenen bij de verkiezingen, zoals politici en hun partijen, en niet-gouvernementele organisaties. Het COC is zo’n organisatie, die zich inzet voor de belangen van de LHBTI-gemeenschap.
LHBTI = Lesbisch, homo, biseksueel, transgender en intersekse
Voor verkiezingen publiceert het COC rainbowvote.nu, een website met informatie over de LHBTI-standpunten van partijen en hun kandidaten. Ook organiseren ze vaak een verkiezingsdebat, en stellen ze een stembus akkoord op. Hoe gebruikt het COC deze platforms om verkiezingen te beïnvloeden? Jan-Willem de Bruin is medewerker van het COC en redacteur van rainbowvote.nu.
Op rainbowvote.nu is een overzicht van 31 stellingen te vinden die gaan over LHBTI-beleid. De stellingen gaan bijvoorbeeld over het verwijderen van de geslachtsaanduiding in het paspoort, of over asielbeleid ten opzicht van LHBTI-asielzoekers. De Bruin: “Met onze stellingen dwingen wij partijen om een keuze te maken. Er zijn 4 keuzes. –, -, + en ++. Politici vinden het toch lastig dat er geen neutrale keuze is. Je moet wel duidelijk zijn als politicus waar je voor bent.”
Niet alle partijen die meedoen aan de Europees Parlementsverkiezingen hebben de stellingen beantwoord. De Bruin: “Partijen die niet meedoen laten gewoon niks van zich horen. Waarom ze niet meedoen kan ik alleen over speculeren, dus laat ik dat maar niet doen.”
“Bij de PVV of Forum voor Democratie denk ik dat het een gemiste kans is. want wij weten dat een deel van onze achterban gevoelig is voor de sentimenten die deze partijen oproepen. Tegen het establishment, de elite, immigratie, de islam. Zij hebben het idee dat alle daders van anti-LHBTI geweld steeds weer die Marrokkanen zijn. Dan zoeken ze hun heil bij partijen die dat adresseren”, zegt de Bruin.
Regenboogkandidaten
Naast de stellingen vind je op de website ook een overzicht van regenboogkandidaten. Zij profileren zich als kandidaat die zich speciaal inzet voor LHBTI-rechten. Ook wordt hen gevraagd of ze zelf tot de gemeenschap behoren, of niet. “Eén kandidaat had zoiets van: ‘Hè, is het anno 2019 nog nodig dat we zo in een hokje geplaatst worden?’ Maar we zijn nog niet in een samenleving waar het er niet meer toedoet. Eigenlijk zou het alleen om de stellingen moeten gaan, maar soms wil ook op iemands persoon stemmen.”
“Ik wil mezelf kunnen zien in de volksvertegenwoordiging”, vervolgt de Bruin. “Voor mij is LHBT’er zijn onderscheidend. Mensen van Turkse komaf stemmen misschien ook op een Turkse kandidaat. Vrouwen stemmen vaker op een vrouw. Het is ook een manier om die kandidaten met voorkeursstemmen gekozen te krijgen.”
“Wij geven als COC geen stemadvies”, zegt de Bruin. Dit wordt expliciet benoemd op de website. “Wij als COC zijn niet verbonden aan enige politieke, religieuze of levensbeschouwelijke stroming. Als we een stemadvies geven, gaat dat kleven aan het COC. Dat willen we niet. We snappen ook dat mensen kijken naar andere onderwerpen dan LHBTI-zaken om te beslissen op welke partij ze stemmen. Ze zijn slim genoeg om zelf een keuze te maken.”
Debat
Naast de website, organiseert het COC ook een verkiezingsdebat met lijsttrekkers van de grote partijen. Op 5 april vond dit plaats in Utrecht. “Een belangrijke functie die het COC heeft is het informeren van de gemeenschap, daarvoor organiseren wij debatten. Maar een debat is ook een beetje entertainment. We willen een partij ook af en toe een uitspraak laten doen over een onderwerp dat schuurt bij de achterban. Maar politici worden er ook op aangesproken.”
Dit wordt onder andere aan de hand van een stembusakkoord gedaan. “Er komt er altijd wel een partij die het akkoord heeft ondertekend in de regering terecht. Dan is het heel makkelijk zaken doen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2012 hadden we vijf punten in het akkoord, en die zijn allemaal binnen de regeerperiode binnengehaald. Als het woord homo, lesbisch, bi, transgender of intersekse in de Tweede Kamer valt, is dat hier op de eerste verdieping al voorgekookt ”
Het COC gebruikt bijzondere methoden om de website onder de aandacht te brengen. “We werken samen met dating-apps als Grindr. Als je dan bijvoorbeeld de app in de buurt van Amsterdam gebruikt krijg je een pop-up over de aankomende verkiezingen. Het is een commerciële dating-app, maar ook een platform voor de gemeenschap. Zij nemen de taak op Ngo’s te helpen heel serieus. Het gaat om de mensenrechten van hun achterban”, vertelt de Bruin.
“Je ziet een verschuiving. De openstelling van het burgerlijk huwelijk in 2001, is nu gemeen goed. Het is the law of the land”, zegt de Bruin. “De beslissingen die politici nemen, raken burgers in hun dagelijks leven. Daar mogen politici zich wel bewuster van zijn, en burgers ook.”