De campagnes van de nationale partijen voor de Europese parlementsverkiezingen zijn losgebarsten. In het Europees Parlement hebben de meeste partijen zich aangesloten bij een fractie, zo zitten VVD en D66 bij dezelfde Europese fractie. Is een stem op VVD dan automatisch een stem op D66?
Een fractie in het Europees Parlement kun je zien als een samenwerking tussen verschillende partijen met overlappende idealen. Vanuit deze idealen proberen ze meer invloed uit te oefenen op het Europese beleid. Een partij zonder fractie die vanuit één land verkozen wordt kan namelijk niet zoveel invloed uitoefenen in een parlement met 751 zetels.
De 751 zetels worden verdeeld over de landen op basis van degressieve evenredigheid. Dat wil zeggen dat het aantal zetels dat een lidstaat krijgt niet recht evenredig is met de bevolkingsomvang van deze lidstaat: landen met meer inwoners krijgen wel meer zetels, maar minder zetels per inwoner.
De Europese fracties bevatten partijen uit al deze landen met een soortgelijke ideologie. De fracties kunnen bepalen welke onderwerpen tijdens een plenaire vergadering worden besproken en ze kunnen ook wijzigingsvoorstellen indienen op wetsvoorstellen of verslagen waarover tijdens de plenaire vergadering wordt gestemd. De leden van de fractie kunnen niet gedwongen worden om het standpunt van de fractie te volgen. De fracties hebben bij elkaar 750 leden aangezien een van de verkozen leden de voorzitter wordt van het parlement. Deze wordt om de tweeënhalf jaar gekozen.
De Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa
Deze fractie is voor de liberale en democratische stromingen in de Europese Unie. Het is de vierde grootste fracties op dit moment met 68-leden uit 21 verschillende landen. Ze staan voor persoonlijke vrijheden, tolerantie, respect voor diversiteit, vrij ondernemerschap, sociale solidatiteit en zorg voor milieu. Ze willen de Europese Unie hervormer om deze zo transparant, slagvaardig en democratisch te maken.
In Frankrijk is nieuwe partij van Macron, En Marche, op dit moment het grootste en die heeft zich nog niet bij een fractie aangesloten. Bij de nieuwe verkiezingen wordt er een nieuwe liberale fractie opgericht waarbij de VVD, D66 en onder andere En Marche deel van uit maken. Tot nu toe hebben 8 nationale partijen zich hierbij aangesloten. De nieuwe groep moet, volgens de verklaring, een factor van belang worden in het Europees Parlement en een einde maken aan de ‘overheersing’ van christen- en sociaal-democraten.
Europa van Naties en Vrijheid
Deze fractie wordt gevormd door zes rechts-populistische partijen afkomstig uit 8 lidstaten. Dit is de kleinste fractie in het Europees Parlement met 35 leden. Deze fractie is tegen de Europese Unie zoals die nu is, en wil terug een Europa bestaande uit onafhankelijke staten die puur op economisch gebied samenwerken.
De huidige grootste partij in deze fractie is het Franse Front Nation en de Nederlandse PVV is hierbij ook aangesloten met 4 zetels. De Italiaanse partij Lega Nord is ook lid van deze fractie en de verwachting is dat die meer zetels gaat krijgen dan 4, wat nu het geval is. Deze fractie zou veel kunnen gaan groeien ten opzichte van de vorige verkiezingen.
Europa van Vrijheid en Directe Democratie
Deze fractie bestaat wederom uit eurosceptische partijen, waaronder het Engelse UKIP en de Italiaanse Vijfsterrenbeweging. De huidige fractie telt 45 leden afkomstig uit 8 lidstaten. De gedeelde ideologie in deze fractie is dat ze de bevoegdheden van het Europese niveau willen terughalen naar het nationale niveau.
Deze fractie lijkt de komende verkiezingen iets te verliezen volgens de peilingen. Al blijft het onduidelijk in hoeverre Engelsen tegen de EU, en dus op UKIP, zullen stemmen omdat de brexit uitgesteld is.
Europees Unitair Links/Noords Groen Links
In deze fractie zitten veelal partijen met een (voormalig) communistische achtergrond. De Nederlandse partijen SP en de Partij van de Dieren hebben zich hierbij aangesloten. Deze fractie heeft 52 leden afkomstig uit 14 lidstaten en ze streven naar een sociaal Europa, met volledige werkgelegenheid, een gemeenschappelijk stelsel van sociale zekerheid en gelijke rechten voor alle burgers. Ook moet er aandacht zijn voor het milieu.
De partij met de meeste leden is die Linke uit Duitsland met 8 zetels. Voor de komende verkiezingen hebben zich er geen nieuwe partijen bij aangesloten en wordt volgens de peilingen een kleine groei verwacht ten opzichte van de vorige verkiezingen.
Europese en Conservatieven en Hervormers
Deze huidige fractie bestaat uit 71 Europarlementsleden, afkomstig uit 18 lidstaten. De grootste partijen in deze fractie zijn de Conservatieve Partij uit het Verenigd Koninkrijk en de Recht en Rechtvaardigheid partij uit Polen. De Nederlandse partijen bij deze fractie zijn de ChristenUnie, de SGP en zeer waarschijnlijk ook Forum voor Democratie. De fractie streeft naar een ‘realistische’ Europese Unie waarbij de Unie zich met name richt op economische samenwerking, vrijere handen, het terugdringen van regels en het inkrimpen van de Europese begroting.
Volgens de peilingen zal deze fractie de komende verkiezingen een aantal zetels verliezen ten opzichte van de vorige verkiezingen.
Fractie Europese Volkspartij
Deze fractie is op het moment de grootste fractie van het Europees Parlement. Het telt 216 parlementsleden uit 27 van de 28 lidstaten van de Europese Unie. Deze fractie speelt een belangrijke rol in het Europese politieke landschap. De fractie vertegenwoordigt de christendemocratische en aanverwante conservatieve stromingen. De Nederlandse partij aangesloten bij deze fractie is het CDA. De fractie streeft naar een sterk Europa waarin de lidstaten een grote rol blijven spelen. Ze zijn voorstander van de vrije markt met een sociale basis. De partij gaat uit van duurzame ontwikkeling waarbij ze streven naar consistent en effectief gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid.
De grootste partij in deze fractie is het CDU uit Duitsland, maar ook het Poolse burgerplatform is groot. Volgens de peilingen gaat deze fractie komende verkiezingen fors verliezen maar blijft het nog steeds de grootste partij van het Europese Parlement.
Fractie Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten
De sociaaldemocratische partijen worden vertegenwoordigd door deze fractie in het Europees Parlement. Het heeft op dit moment 189 parlementsleden en is daarmee de op een na grootste fractie van het Europese Parlement. De PvdA is lid van deze fractie, net als bijvoorbeeld de Britse Labour Party. De fractie strijd voor een sociaal Europa met gelijke kansen voor alle burgers. Ze werken onder andere aan verbeteringen van leef- en werkomstandigheden van alle burgers en een schoon milieu met het principe dat de vervuiler betaalt. Ook staan ze voor een gezamelijke markt en bestrijding van terrorisme op internationaal niveau.
De peilingen zien er voor deze fractie voor de komende verkiezingen ook niet gunstig uit, maar ze blijven volgens de peilingen wel de een na grootste partij. Dit verlies heeft vooral te maken met het verlies aan zetels van de Italiaanse Democratische Partij en het Duitse SPD.
Groenen/ Europese Vrije Alliantie
In deze fractie werken vooral regionale en groene partijen met elkaar samen. GroenLinks is net als de Friese Nationale Partij hierbij aangesloten. De gedeelde ideologie van de 52 parlementsleden is een samenleving waarin fundamentele mensenrechten en zorg voor de leefomgeving centraal staan. Het gaat daarbij onder meer om het recht op ontplooiing, veiligheid, gezondheid, onderwijs, cultuur en een hoge kwaliteit van leven.
Volgens de peilingen zal deze fractie iets gaan groeien ten opzichte van de vorige verkiezingen met als belangrijkste partijen de Duitse en Franse Groenen partij.
Niet-ingeschrevenen
De leden van de niet-ingeschrevenen behoren niet tot een bepaalde fractie. De leden hebben vaak verschillende politieke achtergronden. Zo zijn enkele lid van het Franse Front National en zijn anderen afkomstig van de Griekse Communistische Partij. Op dit moment zijn er 22 leden niet ingeschreven bij een fractie.
De niet ingeschreven parlementsleden hebben wel dezelfde bevoegdheden als andere parlementsleden. Ze mogen moties indienen, vragen stellen, een stemverklaring afleggen en schriftelijke vragen stellen aan de andere Europese instellingen.
Spitzenkandidat
De komende Europese verkiezingen gaan ook nog over de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. De politieke leider van de grootste Europese fractie, op dit moment en in de peilingen de Europese Volkspartij, wordt bijna zeker de nieuwe voorzitter. De Duitser Manfred Weber is op dit moment de politieke leider van de grootste fractie in de peilingen en maakt dus het meeste kans om de voorzitter van de commissie te worden. Frans Timmermans is de politieke leider van de Europese Socialisten en maakt ook kans om voorzitter te worden. Een andere Nederlandse politiek leider is Bas Eickhout van de Groenen/ Europese Vrije Alliantie.