Om jongeren naar de stembus te krijgen, organiseert ProDemos samen met de Nationale Jeugdraad verkiezingsfestivals op mbo-scholen. Voor de Europese verkiezingen staan zes festivals op het programma. Fleur Poot, projectmanager bij ProDemos, heeft een concreet doel voor ogen: ‘We moeten een positieve sfeer creëren rondom het stemmen.’
Het is namelijk belangrijk dat iedereen met stemrecht gaat stemmen, vindt ook Fleur Poot: ‘De politiek vertegenwoordigt de mensen die in Nederland wonen. Sommige groepen zijn daarin ondervertegenwoordigd, omdat ze relatief minder gaan stemmen. Ook de mensen die niet gaan stemmen worden vertegenwoordigd door de gekozen partijen, maar dat betekent niet dat ze meteen aansluiten bij ieders idealen.’
Het percentage jongeren tussen de 18 en 24 jaar dat naar de stembus gaat is in 2017 ten opzichte van 2012 gedaald. In 2012 ging 70% van deze groep naar de stembus, in 2017 66%. ‘Jongeren maken niet vanzelfsprekend gebruik van hun stemrecht,’ zegt Fleur Poot. Dat moet anders, vinden ze bij ProDemos.
First time voters
‘Zo’n verkiezingsfestival is een van de middelen die wij inzetten om jongeren aan te sporen te gaan stemmen,’ zegt Fleur Poot. ‘We organiseren ook gastlessen, waarin we vooral uitleggen hoe bepaalde bestuurslagen werken. Bijvoorbeeld wat de Tweede Kamer precies doet, of wat er met jouw stem gebeurt.’
‘De doelgroep voor de verkiezingsfestivals zijn studenten van het MBO,’ zegt Fleur Poot. ‘Deze groep noemen we first time voters. Het zijn jongeren die voor het eerst naar de stembus gaan. Het is belangrijk dat we hen meteen meenemen in dat democratische proces, want mensen die jong zijn begonnen met stemmen, blijven dat vaak ook op latere leeftijd doen.’
De mbo’ers zijn ook makkelijk te vinden. Poot: ‘Zij zitten natuurlijk gewoon op school. Wat dat betreft is het makkelijk om iets voor ze te organiseren, je hoeft alleen maar naar ze toe te komen. De school zorgt dan dat er genoeg studenten in de aula zijn, waar wij onze activiteiten houden.’
Muziek
Verkiezingsfestivals moeten jongeren enthousiasmeren om te stemmen. Poot: ‘Dat doen we door het aanbieden van laagdrempelige activiteit. De verkiezingsfestivals zijn op de stemdag zelf en gaan vooral om aandacht genereren. Er moet een positieve sfeer ontstaan rondom het stemmen, dan gaat het leven.’
‘De studenten volgen een los schema,’ zegt Poot. ‘Ze schuiven gewoon aan bij de activiteit die op dat moment hun aandacht trekt. Ze kunnen bijvoorbeeld een stickerstemwijzer invullen, die ongeveer hetzelfde werkt als de online stemwijzer. Er zijn gasten, zo zullen er straks in mei europarlementariërs zijn waar studenten vragen aan kunnen stellen. En er is muziek.’
Verdiepen
Jongeren aansporen om te kiezen kan ook sturend werken. ‘Maar dat is niet het geval,’ zegt Poot, ‘de informatie over hoe de regering werkt heeft een neutraal karakter. Ook de gesprekken met gasten proberen we een zo open mogelijk karakter te geven. Het is belangrijk om de neutraliteit te bewaken. We zijn er om mensen te laten stemmen, niet om ze te laten stemmen op bepaalde partijen.’
Kiezers moeten zich daarvoor inlezen, vindt Poot. ‘We willen dat ze een keuze maken op basis van wat zij zelf belangrijk vinden. Daarvoor moet je je wel verdiepen in de standpunten van partijen, denk ik. Op het festival zelf kan dat nog door bijvoorbeeld de stemwijzer in te vullen, dan leg je eigenlijk jouw standpunten naast die van andere partijen.’
‘Als je gehoord wilt worden, stem dan,’ zegt Poot. Jouw stem is een klein onderdeel, een speldenknopje tussen andere speldenknopjes. Maar het kan een partij wel meer macht geven en dat maakt echt verschil. Als een partij aansluit bij jouw idealen: stem dan. Niet stemmen helpt sowieso niet.’
Prodemos gaat zich in ieder geval de komende verkiezingen weer vol inzetten om jongeren naar de stembus te krijgen. Poot: ‘We moeten de jongeren meenemen in het democratisch proces. Wij denken dat dit het beste kan door informatie dichtbij te brengen en dat op een luchtige manier te doen op de stemdag zelf. Enthousiast maken door een positieve sfeer, daar staan we voor.’
