Recensie: RTL verkiezingsdebat. Wat zijn de meningen?
20 maart 2019 |
Kenny Wiesenekker

Op 20 maart wordt er opnieuw gestemd voor de Provinciale Staten en daarmee indirect ook voor de samenstelling van de Eerste Kamer. In aanloop op die verkiezingen werd op 7 maart het RTL debat gehouden in de Rode Hoed in Amsterdam. Niet de kandidaten van de verkiezingen, maar de fractievoorzitters van de acht grootste partijen in de meest recente peilingen krijgen op deze avond het podium.

U kunt hier de ruim twee en een half uur durende uitzending terugkijken, maar mocht u zelf niet zoveel tijd hebben, lees dan deze recensie van de avond. Bij ieder besproken onderwerp zal er ook een link aanwezig zijn die u naar het desbetreffende onderwerp in het debat brengt. Hier kunt u het nog terugzien mochten de andere thema’s u verder niets interesseren.

Goed, laten we beginnen. Het debat neemt vier landelijk thema’s onder de loep: de publieke sector, klimaat, migratie en traditie. Ieder thema krijgt een stelling waarover vier van de acht fractievoorzitters met elkaar in debat gaan. Om het televisiedebat een extra spelelement te geven, hebben alle fractievoorzitters nog de mogelijkheid om op een aantal momenten een andere fractievoorzitter uit te dagen voor een één-op-één debat. Het onderwerp mogen ze dan zelf aansnijden.

Het belooft een spannende avond te worden en er is natuurlijk, zoals verwacht, ook het één en ander te bespreken, zeker in aanloop op 20 maart.

Wilders vs. Dijkhoff

De avond schiet los met een één-op-één debat, Geert Wilders(PVV) daagt Klaas Dijkhoff(VVD) uit om het te hebben over de Nederlandse economie. ‘’Wanneer krijgt de Nederlander in hun portemonnee te zien dat de crisis voorbij is?’’, vraagt Wilders. ‘’Nu,’’ antwoord Dijkhoff stellig, ‘’maar nog niet zoveel als ik zou willen.’’ Het lijkt bijna een welles-nietes discussie, want Wilders komt fel, maar zeker niet onverwachts terug, ‘’u zegt nu, maar dat is echt niet de waarheid!’’ Wilders verwijst onder meer naar de btw-verhoging op boodschappen. Volgens Dijkhoff zijn het concessies die gemaakt moeten worden voor een gezondere economie op langere termijn. Wilders sluit de discussie af ‘’U bent een goede opvolger van premier Rutte, want u kunt nog net zo goed liegen naar de mensen thuis.’’

Asscher vs. Dijkhoff

Vervolgens daagt Lodewijk Asscher(PvdA) opnieuw Klaas Dijkhoff(VVD) uit. Asscher geeft het onderwerp van zijn één-op-één debat als ‘’een gouden kans’’ door aan debatleider Frits Wester. Asscher vraagt: ‘’Wie wilt u eerder laten vallen, de grote bedrijven – en dat zal nodig zijn – of de uw [eigen] kabinet?’’ ‘’Goh, ik dacht dat ik een gouden kans kreeg maar dit klinkt meer als een soort vervelende keuze,’’ grapt Dijkhoff. Ik snap Asschers strategie zelf ook niet helemaal, ik vermoed dat de leek ondanks zijn langdurende, maar niet geheel samenhangende entree, ook niet helemaal begreep welk punt hij nou wilde maken. Na een onbenullig antwoord op een onbenullige vraag voegt Asscher er iets concreets aan toe. ‘’Staat u voor de mensen, zoals de Partij van de Arbeid, of staat u voor de multinationals, zoals u tot nu toe doet?’’ Asscher verwijst zoals zijn voorganger in het debat naar de belastingverhogingen op lagere inkomens en de belastingverlaging op hogere inkomens door het twee schijvenstelsel. Dijkhoff reageert hetzelfde als bij Wilders. ‘’We hebben naast alles wat u opnoemt ook zes miljard geïnvesteerd in de publieke sector, en ik zeg niet dat dat genoeg is, ik zeg dat dat nu verstandig is om te doen.’’ Volgens Dijkhoff dus een keuze voor de lange termijn.

Thierry vs Klaver vs Jetten vs Dijkhof – Klimaat

Het eerste thema van de avond wordt aangesneden en de eerste vier van de acht fractievoorzitters nemen plaats. De stelling luidt: Nederland moet internationaal voorop lopen in het klimaatbeleid. De meningen zijn verdeeld. Klaver(GroenLinks) en Jetten(D66) zijn het met de stelling eens. Baudet(FvD) en Dijkhoff(VVD) zijn het niet met de stelling eens, maar verschillen toch fundamenteel van mening. Dijkhoff is voor het klimaatbeleid, maar is niet van mening dat Nederland internationaal voorop moet lopen. ‘’Het is geen heilig moeten, we moeten doen wat nodig is, het is geen wedstrijd’’, stelt Dijkhoff. Baudet daarentegen ontkent de klimaatverandering en ziet niet in hoe het klimaatbeleid kan helpen. Daarmee voegt hij zich toch bij het kleinste groepje van de wereld, met deze mening zit hij in ieder geval in hetzelfde schuitje als president Trump. Een oplossing volgens Klaver zou een CO2-belasting zijn voor de grote bedrijven. Dijkhoff is het hier vanzelfsprekend nog niet mee eens: ‘’Er worden nu verschillende modellen bestudeerd en ik ga rustig kijken wat hieruit komt’’.  

Jetten vs. Baudet

Rob Jetten van D66 pakt gelijk door. Hij spreekt Thierry Baudet van FvD aan en wilt het hebben over Europa. Jetten spreekt Baudet rechtstreeks aan op zijn Nexit idee: ‘’U wilt de chaos in Engeland, die we elke dag op tv zien, naar ons land halen’’. Baudet vindt dat de plannen van de EU de verkeerde kant op gaan. ‘’Liever een Nexit dan een Europese superstaat’’. Volgens Jetten kunnen we beter in de EU blijven en proberen de plannen van binnenuit te veranderen.

Baudet vs. Klaver

‘’Waar wilt u de versterking van de publieke sector nou mee betalen?’’, stelt Baudet. Hiermee doelt Baudet op het migratiebeleid en het klimaatbeleid dat vele miljarden euro’s gaat kosten. ‘’Die kosten betalen wij, net zoals iedere andere overheid, met belastingen en daar is GroenLinks misschien nog wel het meest helder in. Grote vervuilers die moeten gaan betalen.’’, antwoordt de fractievoorzitter van GroenLinks.

Wilders vs. Asscher vs. Marijnissen vs. Buma – Publieke sector

De volgende vier fractievoorzitters nemen plaats en de stelling luidt als volgt: De kabinetten Rutte hebben politie, zorg en onderwijs verwaarloosd. Iedereen behalve Sybrand Buma van het CDA lijkt het hier mee eens te zijn. Marijnissen benoemt slim dat ze hier wel op het podium staat met drie ‘medeplichtigen’. ‘’Rutte I met de heer Wilders, het eigen risico ging daarmee omhoog. Rutte II met de heer Asscher, de verzorgingshuizen werden gesloten en zevenenzeventig zorgverleners verloren hun baan. En nu Rutte III met meneer Buma, en de failliete ziekenhuizen en sinds tijden het grootste protest in de publieke sector.’’ Noemenswaardig van mevrouw Marijnissen, want twee van deze drie debatteerders zijn het eens met de stelling. De heer Wilders komt als enige van de vier met een oplossing voor het geld tekort in de publieke sector. Stoppen met geld investeren in migratie en ontwikkelingshulp. ‘’Het zijn onze woningen en het ons geld.’’

Wilders vs. Dijkhof vs. Asscher vs. Klaver – Tradities

Nu komt het onderwerp waar Nederland het felst over verdeeld lijkt, traditie. De stelling luidt: De politiek moet tradities als Zwarte Piet en vuurwerk beschermen. De PVV en de VVD zijn het eens met de stelling. Volgens Wilders kan dat alleen door de grenzen te sluiten en alle immigranten de toegang te weigeren. Dijkhoff van de VVD is wat genuanceerder. ‘’Een traditie kan veranderen, maar dat doet de samenleving dan zelf. En tot die tijd moet die beschermd worden door de overheid tegen schreeuwende minderheden’’. Asscher weigert een mening te geven en noemt de stelling ‘belachelijk’. ‘’Het is potdorie 7 maart en wij hebben het hier over Zwarte Piet en oud en nieuw, en daarmee doen we de kiezer tekort.’’

Jetten vs. Marijnissen vs. Baudet vs. Buma – Migratie

De laatste stelling van de avond wordt toegewijd aan immigratie en luidt als volgt: Het kabinet moet immigratie nog verder beperken. Alleen Rob Jetten van D66 is het oneens met de stelling. Jetten pleit voor meer Europese arbeidsmigranten. ‘’De realiteit is dat we ze nodige hebben voor de Nederlandse economie.’’ Daar ligt ook gelijk de nuance. Lilian Marijnissen van de SP maakt gelijk dat onderscheidt, ‘’Mensen die vluchten van oorlog en geweld die vangen wij hier op, maar de heer Jetten wilt Bulgaren op bestelling.’’ Buma stelt dat het probleem voornamelijk ligt bij de migranten uit Afrika maar benadrukt wel het oneens te zijn met het idee van D66 om arbeidsmigranten naar Nederland te halen. ‘’Er zijn heel veel mensen in Nederland die aan de kant staan, en die willen werk.’’ Als het aan Baudet ligt sturen we de huidige niet-westerse immigranten terug. ‘’Als ze geen gedwongen uitzetting willen aanvaarden, dan interneren we illegaal verblijvende mensen in Nederland en dan zul je zien hoe snel zij uit eigen beweging terug gaan.’’

20 maart 2019 |
Kenny Wiesenekker