Water. Zonder dat we er bewust van zijn, hebben we er eigenlijk altijd mee te maken. Of we nou varen over de maas, of onze drol doortrekken op de wc: water is overal. Het is dan ook niet gek dat één van de oudste instituties van het Nederlandse staatsbestel zich hier al vanaf de 13e eeuw mee bezig houdt.
Het eerste officiële waterschap ontstond in 1255 uit noodzaak. Verschillende overheden en grondeigenaren zorgden er gezamenlijk voor dat hun gebieden niet overstroomden zodat de grond geschikt bleef voor landbouw, recreatie en bewoning. Uiteindelijk leidde deze samenwerking van de lokale polderbesturen tot de basis van het poldermodel. De waterschappen hebben vanaf dat moment de taak om volgens de bewoners van een bepaald gebied de waterhuishouding te regelen.
Ook vandaag de dag spelen de waterschappen een belangrijke rol. Misschien zijn de waterschappen nu zelfs wel belangrijker dan ooit. De huidige klimaatverandering heeft namelijk grote gevolgen voor de waterschappen, en daarmee ook voor de inwoners ervan. Het KNMI heeft onderzoek gedaan naar de mogelijke gevolgen, en verwacht meerdere klimaatveranderingen die invloed zullen hebben op het waterbeheer. Denk hierbij aan een stijgende temperatuur, meer en intensere neerslag, hevigere onweer en een stijgende zeespiegel.
Vooral de gevolgen van een stijgende zeespiegel zijn voor Nederland groot. Op dit moment ligt grofweg een derde van Nederland al onder het NAP, en dit zal bij een stijging van 5 meter verdubbelen. De laagste delen van Nederland zullen onbewoonbaar worden – precies de delen waar op dit moment de meeste mensen wonen. Ook zal er minder drinkwater beschikbaar zijn door verzilting en het hoge rivierpeil. De kustlijnen zullen zich terugtrekken, waardoor er minder wrijving is met de bodem en er hogere golven ontstaan. Vooral de Waddeneilanden zullen lijden onder de terugtrekkende kustlijnen. Er zal nauwelijks voedsel te vinden zijn, waardoor grote delen van de flora en fauna in Noord-Nederland verloren zullen gaan.
De economie krijgt het ook zwaar te verduren: de kosten om de kusten te verdedigen zullen in de miljarden lopen en er zal een massamigratie plaatsvinden naar het westen.
De politieke gevolgen van de zeespiegelstijging zijn moeilijk in te schatten. Deze zijn namelijk afhankelijk van de stem van de kiezers. De politiek laat zich sterk leiden door de publieke opinie, en zal waarschijnlijk pas maatregelen gaan nemen als de stijgende zeespiegel door de meerderheid van de Nederlandse inwoners als probleem wordt beschouwd.
Door middel van de Waterschapsverkiezingen kunnen Nederlanders invloed uitoefenen op het regionale waterbeheer, en de acties die ondernomen moeten worden om de gevolgen van de klimaatveranderingen op te vangen. Door de inwoners van Nederland bewust te maken van de klimaatveranderingen en de bijbehorende risico’s op overstroming, kunnen we ervoor zorgen dat er sneller maatregelen zullen worden genomen.
Net zoals bij de regionale verkiezingen is er tijdens de Waterschapsverkiezingen een variëteit aan keuze wat partijen betreft. Sommige partijen zijn landelijk bekend, zoals CDA, SGP en VVD, maar er zijn ook minder bekende partijen actief die specifiek zijn opgericht voor de Waterschapsverkiezingen. Voorbeelden hiervan zijn Ons Platteland in waterschap Schieland en de Krimpenerwaard en het LGBT-vriendelijke Queer in Amsterdam. Progressievere partijen zoals Water Natuurlijk (o.a. gesteund door D66 en GroenLinks) houden zich bezig met het klimaat door het bijdragen aan energieneutraliteit en een circulaire economie. Ook willen zij -in tegenstelling tot conservatievere partijen zoals de VVD- meer geld investeren in het zuiveren van rioolwater en het tegengaan van pesticidegebruik.
De huidige prognoses rondom klimaatverandering laten zien dat de Waterschapsverkiezingen relevanter zijn dan ooit. De cijfers van het Klimaatakkoord zullen volgens onderzoekers in de praktijk zelfs hoger uitvallen dan verwacht, waardoor een herhaling van de watersnoodramp in de toekomst geen onrealistisch scenario meer lijkt.
Dat er veel moet veranderen om klimaatverandering tegen te gaan is duidelijk. Het opvangen van de eventuele gevolgen is de tweede stap, waar we aan kunnen bijdragen door onze stem te laten horen op 20 maart. Op deze manier kunnen we ons hard maken voor een waterschap dat actief aan de slag gaat om de gevolgen van klimaatverandering in Nederland op te vangen. Zo kunnen onze kinderen en kleinkinderen ook nog genieten van welvarend Nederland dat het water nog altijd de baas is.