De 21 waterschappen in Nederland: een overzicht
7 maart 2019 |
Toine van Sandijk
Foto: Het Woudagemaal in Lemmer is het grootste stoomgemaal van de wereld. Het zorgt ervoor dat in zeer natte periodes het waterpeil niet al te hoog wordt. Auteur: Onbekend (CCO 1.0) CC0

Droge voeten, schoon drinkwater en sterke dijken. Het zijn enkele zaken waar de waterschappen voor zorgen. Toch zijn er ook verschillen tussen de verschillende partijen binnen een waterschap. Om het beleid te bepalen wat de waterschappen moeten doen, gaan we op 20 maart naar de stembus. Maar hoe zijn de waterschappen georganiseerd en hoeveel waterschappen zijn er? Een overzicht in onderstaande kaart.

Naast de Provinciale Staten zijn er op dezelfde dag ook waterschapsverkiezingen. Deze verkiezingen zijn vaak niet heel populair onder de bevolking. Een keer in de vier jaar wordt de verkiezing gehouden. Maar de opkomst is meestal niet heel hoog vergeleken met de Tweede Kamerverkiezingen of de Provinciale Statenverkiezingen. De vorige keer lag heet opkomstcijfer rond de 44,1%. In 2008 kon slechts 22,7% van de mensen de gang naar de stembus vinden.

Bebouwing

Hoewel er veel overeenkomsten zijn tussen de verschillende waterschappen, zijn er ook enkele verschillen. Willen we bijvoorbeeld het water de ruimte geven in bepaalde opslaggebieden of willen we dat liever vermijden en in plaats daarvan landbouwgrond behouden? Een andere keus is of we dijken alleen willen gebruiken voor de veiligheid van het water of ook voor andere functies, zoals voor bebouwing. Om dit te bepalen zijn er verkiezingen nodig.

De waterschapsverkiezing lijkt erg op een Tweede Kamerverkiezing. Ook bij de eerstgenoemde is er een vast aantal zetels die verdeeld moet worden over verschillende partijen. Hierbij moet er een coalitie gevormd worden, die een meerderheid moet hebben. De voorzitter van de coalitie is de dijkgraaf, die in het dagelijks bestuur zit. Het dagelijks bestuur is te vergelijken met het kabinet in de Tweede Kamer. Het algemeen bestuur is een soort Tweede Kamer. Beiden controleren de uitvoerende macht.

Van 3500 naar 21

In Nederland bestaan er 21 waterschappen. Dat is opvallend weinig als je het vergelijkt met vroeger. Zo waren er in 1850 3500 waterschappen in Nederland. In de laatste jaren zijn er veel fusies te zien, vermoedelijk om zo kosten te besparen op huisvesting en personeel. Hieronder is een kaart te zien met de hoofdplaats van elk waterschap.

Kaart

Wat opvalt aan de kaart, is dat de er veel meer waterschappen in de Randstad zijn dan in de rest van het land. Ook Noord-Brabant heeft al vier waterschappen. Bij de waterschappen in het oosten en zuiden speelt ruimte voor de rivier een belangrijke rol. Om te voorkomen dat het water te snel afgevoerd wordt, wordt door de waterschappen geprobeerd om meer water vast te houden. Daarnaast is er op veel plaatsen dijkversterking te zien. Dat is waarschijnlijk met het oog op de klimaatverandering, waarbij de zeespiegel steeds meer gaat stijgen. De waterschappen proberen zich daar al op voor te bereiden. De stem van het volk kan de precieze koers bepalen.

7 maart 2019 |
Toine van Sandijk