Provinciale Statenverkiezingen op z’n Caribisch
6 maart 2019 |
Arende de Wit
Bonaire, één van de eilanden waar op 20 maart een kiescollege wordt gekozen. Foto: Dronepicr (CC BY 2.0).

In Nederland gaan we op 20 maart stemmen voor de Provinciale Staten en de Waterschappen. Ook in het Caribisch deel van Nederland gaan de burgers naar de stembus. Ze kiezen niet alleen de plaatselijke eilandsraad, maar stemmen dit jaar voor het eerst ook over de Eerste Kamer. Een overzicht van wat deze primeur precies inhoudt.

Nooit eerder stemden de Nederlanders van Caribisch Nederland mee voor de Eerste Kamer. Dit komt omdat de Eerste Kamer wordt gekozen vanuit de Provinciale Staten. De Caribische delen van Nederland maken geen onderdeel uit van een provincie en hebben dus geen Provinciale Staten. Hierdoor hadden de inwoners geen manier om op dit overheidsorgaan, dat sinds 2010 ook regeert over deze eilanden, invloed uit te oefenen.

Daar komt nu verandering in. Inwoners met de Nederlandse nationaliteit kiezen op 20 maart zogenaamde kiescolleges, van waaruit weer gestemd wordt voor de Eerste Kamer. De onderstaande infographic geeft hier in het kort de belangrijkste informatie over:

Made with Visme Infographic Maker

Maar wie mogen er nu eigenlijk wel en niet stemmen? En hoe relevant is zo’n Caribische stem eigenlijk? Een uitgebreidere uitleg bij de verschillende punten van deze infographic kun je hieronder vinden.

Wie

Degenen om wie het hier gaat zijn inwoners van Caribisch Nederland, net als bij de eilandsraadverkiezingen. Toch is er een verschil: bij de verkiezingen voor de kiescolleges mogen namelijk alleen inwoners met de Nederlandse nationaliteit stemmen. Dit is anders dan bij de verkiezingen voor de eilandsraad, waarbij ook inwoners van de eilanden mogen meestemmen die een andere nationaliteit hebben. Meer met betrekking tot een aantal details en getallen over de kiezers en de gekozenen kun je hieronder beluisteren:

Wie (Kiezers) – Kiescolleges Eerste Kamer
Wie (Gekozenen) – Kiescolleges Eerste Kamer

Wat

Tijdens deze verkiezingen worden er kiescolleges gekozen. Zij zijn alleen bedoeld om van daaruit mee te stemmen over de vertegenwoordiging in de Eerste Kamer. Anders dan de eilandsraden, die functioneren als een soort gemeenteraad, hebben de kiescolleges verder geen bestuurlijke taken. Vergelijkbare overeenkomsten en verschillen met de Provinciale Staten worden hieronder uitgelegd:

Wat – Kiescolleges Eerste Kamer

Wanneer

Net als in Nederland zijn de stembussen voor deze verkiezingen open op 20 maart 2019 van 07:30 tot 21:00. Op Bonaire en Saba wordt er op diezelfde dag ook een eilandsraad gekozen en zijn de verkiezingen dus gecombineerd. Op Sint Eustatius is dat dit jaar niet zo, vanwege de nasleep van de natuurrampen in 2017.

Waarom

Door middel van het kiezen van deze kiescolleges krijgen ook Nederlandse inwoners van Caribisch Nederland een stem in de Eerste Kamer. In de onderstaande audio kun je nog eens beluisteren waarom daarvoor kiescolleges nodig zijn en wanneer deze regeling is ingegaan. Ook kom je te weten hoe groot de invloed van zo’n kiescollege eigenlijk is:

Waarom – Kiescolleges Eerste Kamer

Waar

Het zal inmiddels duidelijk zijn: de kiescolleges voor de Eerste Kamer worden gekozen in Caribisch Nederland. Dit bestaat uit de drie bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Onderstaand figuur geeft de verschillende verhoudingen binnen het overkoepelende Koninkrijk der Nederlanden weer:

De plaats van Caribisch Nederland in het Koninkrijk der Nederlanden. Figuur: Thayts (CC BY-SA 3.0).

Hoe

De manier waarop burgers stemmen voor de kiescolleges is vergelijkbaar met die in Nederland. Ook het vervolg van het proces is daarmee vergelijkbaar, al is bijvoorbeeld de zetelverdeling op Sint Eustatius vooral een formaliteit. In onderstaande audio kun je meer te weten komen over het stemproces:

Hoe – Kiescolleges Eerste Kamer

Hoeveel Nederlandse inwoners van Caribisch Nederland er daadwerkelijk van dit nieuwe stemrecht gebruik zullen maken, zal blijken na 20 maart. De Rijksdienst Caribisch Nederland is, onder andere op Facebook, bezig met een campagne om mensen naar de stembus te krijgen. Maar voorlopig lijkt het erop dat de belangstelling voor deze nieuwe regeling nog niet zo groot is.

6 maart 2019 |
Arende de Wit