De Nederlandse Politicus; een Bedreigde Soort
3 juni 2025
Emma Gerrits

Wie de politiek in wil, moet tegen een stootje kunnen. Dat is altijd al zo geweest, maar vandaag de dag nog net ietsje meer. Het aantal bedreigingen tegenover Nederlandse politici is de laatste jaren namelijk behoorlijk gestegen. Dit meldt het Team Bedreigde politici van de politie-eenheid Den Haag. Zo zijn er in 2019 206 strafbare bedreigingen gemeld, terwijl dit in 2016 nog maar 65 waren. 

De Tweede Kamer in Den Haag. Foto: Flickr door Andre Engels (CC BY 2.0)

In februari 2023 werd Sigrid Kaag, de toenmalige minister van Financiën, door 50 man met brandende fakkels opgewacht in de gemeente Diepenheim in Overijssel. Vijf maanden later besluit Kaag de politiek te verlaten, omdat de bedreigingen, zowel online als fysiek, zich blijven opstapelen. Geert Wilders is de titelhouder van ‘de meest bedreigde politicus in Nederland’. In zijn tijd binnen de Nederlandse politiek is hij verantwoordelijk voor het merendeel van de meldingen over verdwijningen tegenover Nederlandse politici. 

Nederlandse politici hebben het dus vaak niet gemakkelijk. Waarom er de laatste tijd meer bedreigingen zijn, heeft verschillende oorzaken. Het eerste en belangrijkste is de opkomst van sociale media. Via een sociaal platform is de drempel vaak minder hoog om een bedreiging te uiten. Ook geeft het mensen het gevoel dat ze anoniem zijn in het uiten van deze bedreiging. Minder serieuze bedreiging, wanneer mensen het bijvoorbeeld niet eens zijn met een bepaalde regeling of beslissing, worden daarom makkelijker via dit soort platformen geuit. 

Opsporing

Hoe er met bedreigingen om wordt gegaan, online of fysiek, verschilt per partij of organisatie. Zo kun je bijvoorbeeld naar de politie gaan. De afgelopen jaren is het steeds makkelijker gebleken om op te sporen waar een bedreiging precies vandaan komt. Dit schijnt voornamelijk te komen omdat het overgrote deel van de bedreigingen uit Nederland komt, wat de lokalisering ervan vergemakkelijkt. Wanneer een bedreiging niet uit Nederland komt, is het moeilijker om vervolg te geven aan de opsporing, omdat de Nederlandse politie alleen maar onder bepaalde voorwaarden een opsporingsbevoegdheid heeft in het buitenland. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat Nederland met een bepaald land geen rechtshulpverdrag heeft. In 2023 was dit de reden om aan de opsporing van 175 van de 578 gedane bedreigingen geen vervolg te kunnen geven. 

Ook is het soms moeilijk om vast te stellen of een bepaalde uiting ook daadwerkelijk een bedreiging is. Een uiting wordt pas gezien als bedreiging als er een redelijke kans is dat datgene wat wordt gezegd ook daadwerkelijk uitgevoerd zal worden. 

Geschiedenis

Ondanks deze nieuwe trend van bedreigingen tegenover politici op sociale media, zijn bedreigingen tegen Nederlandse politici in het algemeen niet nieuw. In de jaren 70, was het politieke klimaat zeer gepolariseerd vanwege de grote werkloosheid en de oliecrisis. Toen werden verschillende politieke figuren het mikpunt van fysieke bedreigingen. Zo werd bijvoorbeeld het huis van staatssecretaris Kosto opgeblazen. 

De moord op Johan en Cornelis de Witt in het rampjaar 1672 is een van de meest gruwelijke en indrukwekkende gebeurtenissen in de Nederlandse politiek. Op 20 augustus 1672 werd een van de meest toenmalig invloedrijke mensen van Holland, Johan de Witt, en zijn broer door een woedende menigte vermoord, waarna hun lichamen werden verminkt. 

3 juni 2025 |
Emma Gerrits