Het gaat niet goed met jongens en mannen, blijkt uit cijfers. Ze sterven vaker door zelfmoord en beginnen steeds verder achter te raken met school- en studieprestaties vergeleken met vrouwen. Wat is er aan de hand?
Het aantal zelfmoorddoden is voor mannen in Nederland zo’n twee keer zo hoog dan vrouwen. Volgens psycholoog Derek de Beurs is het belangrijk om te weten dat dit te maken heeft met een ‘gender paradox’: “Vrouwen doen meer pogingen, en mannen overlijden vaker door suïcide. De belangrijkste oorzaak is dat mannen vaak meer gewelddadige methoden kiezen en daardoor dus sneller overlijden.”
Omgaan met emoties
Daarnaast zoeken mannen minder makkelijk hulp bij mentale problemen. “Mannen leren minder met emoties om te gaan, leren ze niet te uiten, en niet om hulp te vragen. Onderling delen ze doorgaans geen kwetsbaarheden, waardoor er veel in stilte geleden wordt.” Aldus De Beurs. Hij schreef samen met zijn vader en psychiater Paul de Beurs het boek Is het leven een zeven? Een psychologische gereedschapskist van vader op zoon, met als doel inzichten uit de praktijk mee te geven aan een breder publiek.
Onderwijs
Ook op andere terreinen zijn er problemen zichtbaar. Bijvoorbeeld in het onderwijs, waar meisjes beter presteren. Jongens blijven vaker zitten op de middelbare school, verlaten het onderwijs eerder zonder diploma en worden sneller geschorst. Onderzoeksjournalist en schrijver van de boeken Het nut van de man en Nog wat geleerd vandaag? Maarten Huygen vertelt: “Onderwijsvernieuwingen van de laatste jaren hebben vooral goed uitgepakt voor meisjes, terwijl jongens erop achteruit gingen. Jongens ontwikkelen zich langzamer en zijn daardoor minder verantwoordelijk en concentreren zich moeilijker.”
In het hoger onderwijs hebben vrouwen hun mannelijke evenknie al jaren achter zich gelaten op opleidingsniveau. Daarnaast concludeert een verkenning van de onderwijsraad in 2020 naar sekseverschillen in Nederland dat ons land een sterke sekse-specifieke opleidings- en beroepskeuze kent in vergelijking met andere EU-landen. Omdat onze jongens en meiden kiezen volgens traditionele patronen, ontstaan er specifieke man- en vrouwberoepen. Voor de klas staan nog maar weinig mannen, hoewel het rapport stelt dat dit niet een oorzaak is van het onderpresteren van jongens op school.
Broodverdieners
Hoewel vrouwen in het beroepsleven nog steeds veel nadelen ervaren als het gaat om inkomsten en kansen, is er ook veel wél veranderd. Het is niet meer vanzelfsprekend dat mannen de broodverdieners, en vrouwen van hen financieel afhankelijk zijn. In sommige gevallen is loon zelfs gunstiger voor de vrouw, zo ligt het mediane uurloon bij mbo-gediplomeerden hoger bij vrouwen direct na het afstuderen.
Toxische mannelijkheid
In de afgelopen jaren ging er (terecht) veel aandacht naar vrouwenemancipatie, maar voor de worstelingen van jongens en mannen is dat niet zo. Vaker was het zo dat aandacht voor deze helft van de bevolking negatief was. “Als het over gender of geslacht ging in de media dan ging het vaak over slechte eigenschappen van mannen en toxische mannelijkheid. Dat doet wat met jongens die opgroeien en horen dat mannelijkheid het slechtere geslacht is”, vertelt Huygen over de inspiratie voor zijn boek, Het nut van de man. “Ik vond het wel zo eerlijk om ook eens te kijken naar de positieve kanten van de man. Er ontbreekt een positief rolmodel voor jonge mannen.”
Het ontbreken van positieve rolmodellen of luisterend oor voor jonge mannen heeft gevolgen. “Veel jongens maken een toevlucht naar extreme macho-types, zoals Andrew Tate. Hieruit blijkt de enorme onmin die zij ervaren in de moderne samenleving”, vertelt Huygen. Online influencers zoals Tate geven namelijk wel gehoor aan frustraties van jongens die zich in het moderne genderdebat niet gehoord voelen. In een online cultuur die vaak de ‘manosphere’ genoemd wordt, richten mannen zich tot een jong publiek met een stereotype beeld van mannelijkheid. Van tips over mentale gezondheid of sport, slaat dat vaak door in geld verdienen en dominantie over vrouwen.
Positievere invullingen van mannelijkheid zijn er ook. “In Amsterdam-West zijn burgervaders in een belangrijke rol gestapt na de Maccabi-rellen”, noemt Huygen als voorbeeld. Het oplossen van problemen van jongens en mannen lukt volgens hem pas als ze serieus genomen worden. “Je kunt de man niet als een soort gemankeerde vrouw zien.”