Paaseieren, paashazen en paasvuren: tradities die allemaal horen bij Pasen. Dit jaar wordt het christelijke feest op 20 en 21 april gevierd. Maar wat is Pasen eigenlijk en hoe vieren wij deze feestdag?
Wat vieren we met Pasen?
Met Pasen wordt gevierd dat Jezus is opgestaan uit de dood. Maar er hangen nog een aantal dagen samen met Pasen. De viering begint eigenlijk al op Witte Donderdag. Hier wordt het Laatste Avondmaal herdacht, waar Jezus met zijn twaalf apostelen Pesach vierden. De dag na Witte Donderdag is Goede Vrijdag. Op deze dag wordt herdacht dat Jezus is gestorven aan het kruis. Volgens de Bijbel stond Jezus drie dagen later op uit de dood en dat is wat wordt gevierd op Eerste Paasdag.
Waarom is Pasen een belangrijk feest voor de christenen?
Christine Dijs (20) komt zelf uit de evangelische gemeente Parousia in Gouda. Voor haar is Pasen van grote betekenis: “Pasen draait eigenlijk om de kern waarin wij geloven: Jezus is voor onze zonde gestorven aan het kruis en is daarna opgestaan. Met Pasen herdenken we zijn offer aan het kruis en vieren we zijn opstanding. Dat is waarom Pasen misschien wel het belangrijkste feest is voor onze gemeente.”
Wat is de oorsprong van Pasen?
Hoewel Pasen nu vooral bekend staat als een christelijk feest, heeft het ook voor andere geloven een belangrijke betekenis. Pasen werd namelijk ook door heidenen gevierd. Zij vieren het begin van de lente door de godin van licht en lente te vereren: Ostara. Vanaf deze dag zullen de dagen weer langer duren dan de nachten.
Daarnaast heeft het woord ‘Pasen’ geen christelijke afkomst. Pasen komt namelijk van het Joodse feest Pesach. Dit betekent ‘voorbijgang.’ Hier wordt de bevrijding van het Joodse volk van de slavernij herdacht. Mozes redde de Joden van de Egyptische farao en leidde hen naar het Beloofde Land.
Welke tradities horen bij Pasen?
Het paasfeest komt niet in de bijbel voor en er staan dus ook geen vaste tradities vermeld. Toch zijn er enkele tradities die waarschijnlijk afstammen van de heidense feesten en door de tijd heen vermengd zijn met het paasfeest. Een voorbeeld hiervan is het paasvuur. Van oorsprong werd dit vuur aangestoken om Ostara te vereren. Het vuur staat dan ook symbool voor een nieuw begin. Een andere klassieker is het paasei. Paaseieren staan oorspronkelijk symbool voor nieuw leven en werden door de Germanen al gebruikt. Omdat met Pasen wordt gevierd dat Jezus uit de dood opstaat, en er dus (op)nieuw leven komt, zijn de paaseieren ook in het christelijke feest verwerkt. De paaseieren worden vaak verstopt door de bekende paashaas. Ook deze traditie stamt af van de Germaanse stammen. Ostara werd namelijk vaak afgebeeld als haas.
Een traditie die niet is overgenomen van heidense culturen, is de veertigdagentijd. Christine legt dit uit: “In deze periode tot aan Pasen (minus de zondagen) wordt door christenen gevast op verschillende manieren. Ik zit zelf 40 dagen niet op social media, zodat ik veel meer tijd heb om na te denken waar ik nou in geloof. Zo kan ik veel vaker in mijn bijbel lezen en merken wat mij energie geeft. Voor mij is dit een begin voor nieuwe goede gewoontes.”
Hoe vieren we Pasen in Nederland?
Ook niet-christenen vieren Pasen. De invulling daarvan verschilt van naar familie gaan tot een van de activiteiten bezoeken die worden georganiseerd in het paasweekend. Op de kaart hieronder is een overzicht te vinden van paasevenementen in Nederland die raakvlakken hebben met de essentie van Pasen.
Natuurlijk wordt binnen de kerk ook Pasen gevierd: “Op Goede Vrijdag hebben wij altijd een dienst waarin we Jezus’ sterven herdenken. Hierin vieren we ook het Laatste Avondmaal, waarbij we brood breken en wijn schenken. Op zondag hebben we dan nog een extra lange dienst om te vieren dat Jezus is opgestaan.” Op Tweede Paasdag doet Christine nog wat extra’s, wat niet in alle kerken in Nederland gedaan wordt: “Op Tweede Paasdag organiseren 20 kerken uit Gouda op de Goudse Markt een paasontbijt voor 3000 man. Of je alleen bent of samen, moslim of christen: iedereen is welkom. Dat is ook waar voor ons dit paasontbijt voor staat: meer verbinding met elkaar.”
Hoewel Pasen tegenwoordig vaak wordt geassocieerd met de lekkernijen en tradities, zit er voor Christine en andere christenen dus nog een diepere betekenis achter: “Ik denk niet dat die verzonnen tradities erg zijn, zolang we niet de essentie van het feest vergeten: de vreugde dat we onder de genade van Jezus mogen leven toen Hij gestorven is voor ons aan het kruis. Pasen draait daarom voor ons echt om dankbaarheid en hoop.”