Op 27 maart 2025 stak een man op klaarlichte dag vijf mensen neer. Dit gebeurde allemaal in niet meer dan vijf minuten. Kort daarna werd verdachte, Roman D., achtervolgd door een Britse toerist. In de drukke Nieuwstraat wist de toerist de verdachte te overmeesteren en heeft daarmee een burgerarrest verricht. Wat is dat precies? En wanneer mag een burger zoiets doen?

De steekpartij vond plaats in meerdere drukke straten van Amsterdam. Hierdoor kon iedereen de gebeurtenis binnen de kortste keren volgen via de media. Zo stonden er al snel camerabeelden online, waar te zien was hoe de verdachte wegrent van de Britse toerist. Volgens ooggetuigen heeft de toerist de verdachte gevloerd ter hoogte van de Nieuwendijk. Later verschenen er beelden waarop te zien is hoe de Brit met zijn knieën op de verdachte zit om hem onder controle te houden.

Burgerarrest
“Het is wel heel dapper dat iemand zoiets durft”, zegt strafrechtadvocaat Daniek Roelofsen. Ze legt uit dat er wel een paar regels gelden voor het uitvoeren van een burgerarrest. Volgens Roelofsen mag het alleen als je iemand op heterdaad betrapt op een strafbaar feit. Daarnaast is het van belang dat een burger geen disproportioneel geweld mag gebruiken. Roelofsen: “Wanneer iemand daar fouten in maakt, kan het consequenties hebben voor iemand zijn strafproces”. Het blijft volgens haar altijd een grijs gebied. “Het lastige is natuurlijk dat je als burger in een soort adrenaline situatie zit. Je bent als burger anders dan politieagenten die getraind zijn om iemand aan te houden. Als burger doe je vaak maar wat. Dat is vaak goed, want dat maakt de maatschappij veiliger”, vertelt Roelofsen.

“Kijkend naar het burgerarrest bij de steekpartij in Amsterdam, lijkt het erop dat er proportioneel geweld is gebruikt. Bovendien was het in het belang van de maatschappij dat de verdachte werd tegengehouden”, aldus Roelofsen. Peter Holla, politiechef van Amsterdam, vertelde aan AT5 dat de toerist zei dat hij het in zijn opvoeding heeft meegekregen; “Hij woont zelf ook in een grote stad en daar leer je dat je moet opkomen voor je medebewoners en dat je niet wegkijkt”.

Heldenspeld
Burgemeester Halsema ontving de toerist op de vrijdag na de steekpartij in haar ambtswoning. Ze heeft hem vervolgens een heldenspeld gegeven. In het AT5-programma Park Politiek vertelt Halsema dat het een heel bescheiden man is. “Hij heeft geen behoefte om bekend te worden. Hij is nu vooral bezig met de slachtoffers, daar voelt hij zich verantwoordelijk voor”, aldus de burgemeester.  

Terroristisch oogmerk
Inmiddels heeft het Openbaar Ministerie (OM) bekendgemaakt dat de verdachte negentig dagen langer vast blijft zitten. De man wordt namelijk verdacht van vijfmaal poging tot moord en/of doodslag met een terroristisch oogmerk. Door overdag, middenin drukke winkelstraten, volstrekt willekeurig gekozen slachtoffers neer te steken, wilde hij volgens het OM de bevolking angst aanjagen. Roman D. zit momenteel in beperkingen en mag alleen contact hebben met zijn advocaat.

Op de kaart is een reconstructie te zien van de steekpartij. Zo kan je de gebeurtenissen van minuut tot minuut volgen.