Waarom journalisten 40 jaar na de Heinekenontvoering nog steeds zoeken
In 1983 werd biermagnaat Freddy Heineken ontvoerd, samen met zijn chauffeur Ab Doderer. De daders zijn opgepakt, het losgeld werd betaald maar een groot deel daarvan is tot op de dag van vandaag spoorloos. Wat is er met die miljoenen gebeurd? En waarom duiken journalisten daar nu, veertig jaar later, opnieuw in?
Journalist Sophie Blok maakte samen met collega Harry Lensink de achtdelige podcastserie De jacht op het Heineken-losgeld voor onderzoeksplatform Follow the Money. De aanleiding? “Het was eigenlijk de rechtszaak tegen Marcel Kaatee die alles in gang zette,” vertelt Blok. “Toen realiseerden we ons: dit verhaal is nog lang niet afgesloten.”
Actualiteit
Blok doelt hier op de rechtszaak tegen Marcel Kaatee, een voormalig zakenpartner van Willem Holleeder (één van de ontvoerders van Freddy Heineken). In 2022 werd Kaatee opnieuw vervolgd voor mogelijke betrokkenheid bij het witwassen van delen van het verdwenen losgeld via vastgoed op de Amsterdamse Wallen. De zaak liep tot november 2024, toen hij werd vrijgesproken. Het is dus nog steeds een mysterie waar het geld zit en dus nog steeds journalistiek erg interessant.
Aanvankelijk was Blok niet meteen overtuigd van de meerwaarde van nóg een verhaal over de Heinekenontvoering. “Ik dacht eerst: er is al zóveel bekend. Maar toen ontdekte ik hoeveel er juist níet bekend is vooral over dat geld. Dat het nog steeds actueel is, met rechtszaken en politieonderzoeken, verraste me echt.”
Off record
Het onderzoek begon dus eind 2022, bijna een jaar voor publicatie. Lensink bracht zijn jarenlange kennis van de Holleeder-zaak in, Blok verdiepte zich in archieven, boeken en kranten. “Ik heb enorm veel gelezen. Maar uiteindelijk waren de interviews het belangrijkst met mensen die er echt dichtbij stonden.”
Sommige gesprekken belandden niet in de podcast, maar hielpen wel het beeld scherp te krijgen. “Veel mensen wilden liever niet herkenbaar terugkeren in het verhaal. Het riep oud zeer op. Maar off the record leerden we er ontzettend veel van.”
Het journalistieke werk draaide vooral om het scheiden van feiten en aannames. “We brachten niets waarvan we niet zeker wisten dat het door meerdere bronnen werd bevestigd. En als het niet bewezen was, zeiden we dat er gewoon bij.” Blok benadrukt dat zelfs het Openbaar Ministerie niet met zekerheid weet waar het geld gebleven is. “Anders hadden ze het al lang bewezen. Dat ongrijpbare hoort ook bij dit verhaal.”
Maatschappelijke tekorten
Op de vraag of ze in het onderzoek ook echt een doorbraakmoment hadden, antwoordt ze terughoudend. “Er waren wel sporen waarvan we dachten: dit zit goed. Maar ik kan niet echt één moment aanwijzen dat echt dé grote doorbraak was.’’
Voor Blok draait het verhaal daarom niet alleen om het losgeld zelf. “Wat mij het meest verbaasde? Dat er veertig jaar later nog steeds zóveel tijd, geld en inzet zit op het opsporen van acht miljoen gulden. Terwijl we zoveel maatschappelijke tekorten hebben. Dat maakt het voor mij relevant.”
Andere stemmen
De podcast werd goed beluisterd, al zegt Blok zelf weinig met reacties bezig te zijn. “Ik kijk bewust niet op social media, dat trek ik niet. Maar ik weet dat het OM bijvoorbeeld niet blij was met de serie. Ze vonden dat we te veel het verhaal van Kaatee vertelden.”
Of de podcast mensen anders heeft laten kijken naar de zaak? “Ik hoop dat mensen beseffen dat het niet één verhaal is. Er zijn veel perspectieven, en veel belangen. En dat het misschien goed is dat ook andere stemmen zijn gehoord.”
De podcast De jacht op het Heineken-losgeld is te beluisteren via Follow the Money en op alle grote podcastplatforms.