Maandenlang staakten duizenden apothekersassistenten door het hele land voor een beter loon en cao. Maar het begon allemaal bij Eveline Zwaan, die samen met Willemijn Dool de eerste staking organiseerde in Rijnsburg. Dat dit een landelijk succes zou worden, wisten ze toen nog niet.
Vandaag geen ‘pillendraaien’, besloten dertig apothekersassistenten begin september 2024. Gekleed in rode en paarse jasjes van de vakbonden FNV en CNV stonden ze voor Apotheek Sloothaak Rijnsburg. “Dat was de eerste staking”, zegt Zwaan.
De aanleiding van deze staking is het feit dat de cao verliep op 1 juli 2024. Er moest een nieuwe komen. Daar kwam Zwaan ook achter en ging daarom samen met Dool naar een informatieavond van de FNV over de cao van de apotheek.
Actie
Daar leerde Zwaan: de voorwaarden die in de oude cao waren vastgesteld waren ‘slecht’. “Wij als sullige apothekersassistenten hadden ons nooit verdiept in een cao, dus wisten we ook niet hoe slecht het was”, vertelt Zwaan.
De groep vrijwilligers van vakbond FNV, met de naam ‘kaderleden’, die de belangen van de apothekersassistenten behartigen tijdens cao-overleggen was toen nog niet groot: zo een vijf leden. Door het slechte nieuws over de cao werd Zwaan samen met Dool ook kaderlid in mei en assistent van de voorzitter Ralph Smeets. “Vanaf toen kreeg ik alles mee en is het balletje gaan rollen”, zegt het kaderlid.
Actie was nodig, vond de FNV. Want de vakbond was het niet eens met het voorstel van de werkgevers: die wilden het salaris met 2% vergroten. “Meer boden de werkgevers niet, want dat konden ze niet zeiden ze”, meent de apothekersassistente.
Spannend
Maar dat was niet het enige probleem: ook de overheidsgelden waren nergens te bekennen. Overheidsgelden krijgen zorgverzekeraars van de regering, die de verzekeraars weer op hun beurt geven aan werkgevers van de apotheken. “Deze overheidsgelden zijn bedoeld voor onze salarisstijgingen, maar dat geld hebben we nooit gekregen. Het is gebruikt voor andere zaken, zoals gebouwen, ICT en verwarming”, aldus Zwaan.
Toen besloot Zwaan: “Wij gaan staken. Iedereen zei: ‘Echt waar? Gaan jullie dat doen?’ Toen zei ik: ‘Ja, dat lukt ons wel.’” Maar niet veel waren op de hoogte van de ontwikkelingen, want weinigen wisten van de cao af. “Dus ik heb me lam gebeld met apotheken in de regio: Rijnsburg, Valkenburg, Lisse en Katwijk”, meent de initiatiefnemer.
Toen werd de eerste staking een feit. Zwaan en Dool stonden voor Apotheek Sloothaak te wachten op meer stakers uit de regio. “Het was wel een beetje spannend, want we wisten niet of ze ook echt kwamen opdagen. Dat gebeurde gelukkig wel”, zegt de organisator.
Zorghart
Daarna gingen de acties vooral lokaal door. “We deden elke week een regionale staking”, zegt Zwaan. “De bekendheid groeide toen al, en steeds meer kaderleden sloten zich aan. Dus dachten wij: dit kan nog wel eens wat worden.”
Daar hadden ze gelijk in, de eerste wat grotere staking met ongeveer 500 apothekersassistenten was eind september 2024 op de Koekamp in Den Haag. “Vanaf toen werden de stakingen alleen maar groter. Echt een soort sneeuwbaleffect”, meent de initiatiefnemer. De sneeuwbal werd het grootst tijdens de landelijke staking op 14 november 2024, toen 10.000 stakers op het malieveld aanwezig waren.
Ondertussen zijn de stakingen opgeschort en krijgen apothekersassistenten er 20% bij op hun loon. “Ik ben blij dat de stakingen achter de rug zijn. Wij als apothekersassistenten hebben allemaal een zorghart, dus elke keer de apotheek sluiten deed pijn”, aldus Zwaan. “Maar het was wel nodig.”
Foto’s zijn gebruikt met toestemming van Bas de Meijer en Eveline Zwaan. Het auteursrecht berust bij de makers van de foto’s.