Kindermishandeling komt op vele manieren voor in Nederland, vaak zonder dat de omgeving het door heeft. Het grootste probleem rondom dit onderwerp? De schaamte bij slachtoffers.
Kindermishandeling wordt vaak gezien als iets wat niet in jouw omgeving voorkomt, maar toch worden er volgens de slachtofferwijzer elk jaar meer dan 100.000 kinderen mishandeld. Per klas gaat dit gemiddeld over 1 tot 5 kinderen. Veel van deze kinderen krijgen niet de hulp die ze nodig hebben doordat ze bijvoorbeeld er niet over durven te praten. Maar hoe krijg je het aantal mishandelingen naar beneden en krijg je de kinderen aan de praat?
Hoewel veel mensen kindermishandeling koppelen aan fysieke mishandeling of seksueel misbruik, komt dit ook op andere manieren voor. Uit cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut blijkt dat emotionele verwaarlozing het meest voorkomt onder kinderen, met maar liefst 36 procent. Kort hierop volgt fysieke verwaarlozing met 24 procent.
“Omdat je in de situatie opgroeit heb je helemaal niet door dat er verwaarlozing aan de hand is. Het is gewoon normaal.” Daisy Smeets, universitair docent forensische gezinspedagogiek.
Daisy Smeets, universitair docent forensische gezinspedagogiek, stelt dat veel slachtoffers er liever niet over praten door de schaamte rondom het onderwerp. “Soms duurt het jaren voordat slachtoffers van seksueel misbruik hiermee naar buiten durven te komen.” Maar bij verwaarlozing spelen er ook andere problemen. “Omdat je in de situatie opgroeit heb je helemaal niet door dat er verwaarlozing aan de hand is. Het is gewoon normaal.”
Volgens Smeets is het ook van belang dat er over dit onderwerp meer uitleg wordt gegeven om zo het probleem te kunnen zien. “Naast het taboe is het bij verwaarlozing ook het stukje kennis dat er echt nog niet is.” Zonder deze kennis is het niet mogelijk om het onderwerp aan te kunnen snijden en volledig aan te kunnen pakken.
Er komen volgens het CBS steeds meer meldingen van kindermishandeling, met in 2023 zelfs 65.750 meldingen. De reden van de stijging is niet bekend. Wel laat het zien dat er meer over wordt gepraat en mensen het of sneller signaleren of zelf de melding durven te maken.
Wie daarnaast veel bezig is met de taboe doorbreken is Mandy Sleijpen, oprichtster van Stichting Wij zijn M. Met haar stichting wil ze hulp geven aan slachtoffers. Dit onderwerp grijpt haar persoonlijk aan, omdat ze zelf van haar achtste tot en met haar veertiende seksueel misbruikt is door haar opa. “Ik heb er jarenlang niet over gepraat”, vertelt Sleijpen. “Mensen praten niet graag over het onderwerp. Dan moeten ze namelijk toegeven dat het kan zijn dat je iemand kent die het meemaakt of mee heeft gemaakt en dat vinden mensen eng en lastig.”
#durftezien
Samen met klinisch psycholoog Iva Bicanic en zedenrechercheur Pieter Melsen, geeft Mandy Sleijpen een talkshow over het onderwerp seksueel misbruik. Vanuit de eerdere campagne is de talkshow #durftezien ontstaan en door de verschillende invalshoeken krijg je zo veel verschillende kanten van het probleem mee. “Als er meer mensen die het meegemaakt hebben op durven te staan, dan wordt het taboe ook minder.”
Langdurige problemen
Kindermishandeling heeft gevolgen op de jeugd, maar ook op volwassen leeftijd volgens het Nederlandse Jeugdinstituut. Als kinderen jong zijn zullen ze vooral meer stress ervaren en later zouden er ook psychische problemen kunnen ontstaan. Daarnaast kan er ook sprake zijn van intergenerationele kindermishandeling, waar de mishandelde zelf mishandelaars worden. Dit zijn allemaal problemen die juist vanaf de jeugd aangepakt moeten worden. Zo kan praten over het onderwerp ervoor zorgen dat dit soort problemen later niet een rol gaan spelen.
Sleijpen geeft aan dat mensen niet kortzichtig moeten denken over kindermishandeling. “Het komt veel vaker voor dan dat we denken of willen weten. Slachtoffers denken altijd dat het hun schuld is. Oordeel daarom niet, maar wees er voor iemand.”