In 2020 ging het mis voor de NS. Vanwege lockdown werkte het grootste gedeelte van de Nederlanders thuis, ook uitjes met de trein kwamen stil te liggen. Ondanks het gemis aan inkomsten bleef het onderhoud aan de spoorwegen zelf wel doorgaan. Sinds 2022 is de NS langzaam aan het opkrabbelen, maar het is het bedrijf nog niet gelukt om de rode cijfers om te zetten in groene cijfers. Volgens NS-directeur Wouter Koolmees zullen de komende jaren financieel uitdagend blijven.
De NS kampt met meerdere problemen die niet bijdragen aan de groei van hun inkomsten. Tijdens de presentatie van het jaarverslag legt Koolmees deze situatie verder uit: “Allereerst is het al ontzettend duur om op het spoor te kunnen rijden. In 2024 hebben we bijvoorbeeld 533 miljoen euro betaald aan ProRail, de spoorwegbeheerder. ProRail voert daarnaast afgelopen jaren veel onderhoudswerkzaamheden uit aan het spoor, waardoor de NS moet investeren in vervangend vervoer.” Daarnaast is het aantal dagelijkse treinreizigers nog niet terug op niveau van voor corona. Koolmees maakt zich zorgen, ondanks financiële hulp van de overheid lijkt er nog geen zekerheid voor de toekomst
Treinreizigers zijn niet verbaasd over het jaarverslag van de NS. “Je ziet wel aan alles dat er weinig budget is”, vertelt Anniek (39) terwijl ze in de trein naar Amsterdam Centraal zit. “Je kan hier niet eens uit het raam kijken door de graffiti, dat wordt geloof ik bijna nooit gewassen. De treinen zelf vind ik ook een stuk viezer dan ik me herinner van vóór corona. Ik ga nooit meer naar de wc in de trein, die zijn echt goor.”
Onder reizigers is er ook veel onvrede over de prijzen van treinkaartjes. In 2023 heeft de NS geïnvesteerd in de treinkaartjes, maar door de doorzettende financiële moeilijkheden werkte dit averechts. Treinkaartjes zijn in 2024 daarom 8.7% duurder geworden. Dit had eigenlijk een stijging van wel 12% geweest, maar door ingrijpen van het kabinet krijgt de NS dit jaar extra financiële steun. “Daar merk je anders niks van, tot nu toe dan. Ik sta geregeld een half uur te wachten op mijn trein. Ik betaal ik liever wat meer zodat ik op tijd op mijn werk kan zijn”, stelt Thomas (28).
“Onze maatschappelijke taak blijft van essentieel belang, maar is financieel nog altijd verlieslatend”, vertelt Koolmees. Toch blijft de NS bij de pakken neerzitten. Gelijktijdig aan het verslag presenteerde de NS ook een nieuwe strategie. Deze is gericht op punctualiteit, duurzaamheid en een breed aanbod aan abonnementen voor reizigers. Om dit te kunnen realiseren zal de NS intensiever samenwerken met ProRail en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De NS hoopt ook dat het reizigersaantal in 2025 verder zal stabiliseren. “Met deze strategie geloven we dat we, nu en in de toekomst, onze missie kunnen waarmaken: bereikbaarheid in heel Nederland”, aldus de NS.