Het zal de meeste mensen niet ontgaan zijn dat de wolf zich in de Nederlandse bossen laat zien. Maar wat bijvoorbeeld minder prominent in het nieuws is gekomen, is de wilde kat die sinds het begin van de jaren 2000 wordt gespot, of de goudjakhals die zich sinds 2016 af en toe laat zien. Natuurorganisaties zoals het Wereld Natuur Fonds of Natuurmonumenten durven inmiddels al te dromen over het volgende grote roofdier dat zich misschien Nederland zal vestigen. Zij kijken naar de opmars van de lynx in West-Europa. Deze grote katachtige heeft waarschijnlijk in de middeleeuwen nog in de Nederlandse bossen gejaagd en volgens sommige archeologische vondsten was hij er al veel eerder. Op de Rotterdamse Maasvlakte is een stuk lynxenkies gevonden dat misschien wel 800.000 jaar oud is.
Wat in ieder geval zeker is, is dat het dier in West-Europa rond 1960 is uitgestorven. Er werd op de lynx gejaagd voor hun vacht en omdat ze een gevaar zouden zijn voor boerenvee. In Oost-Europa is de lynx echter nooit uitgestorven. Hierdoor konden er sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw weer lynxen in natuurgebieden in West-Europa geherintroduceerd worden.
“Ze staan bekend als erg schuw”
Volgens faunaecologen van Natuurmonumenten heeft de aanwezigheid van zulke roofdieren een gunstig effect op het ecosysteem. Andere dieren, zoals reeën of everzwijnen, gaan zich namelijk meer verplaatsen als er misschien een roofdier op de loer ligt. Hierdoor zullen ze op verspreidere plekken grazen, waardoor andere planten op die plekken meer kans krijgen om te groeien.
Maar hoe waarschijnlijk is het dat de lynx naar Nederland komt? Het dier is al gespot in onze buurlanden België en Duitsland. Om van hieruit naar Nederland te komen, zouden er zogenaamde groene verbindingen moeten komen: stukken aaneengesloten natuur waar de lynx zich door kan verplaatsen. Het dier is erg schuw, dus het zal zich niet zo snel in de buurt van steden laten zien.
Mochten deze groene verbindingen er genoeg zijn, zou de Nederlandse Veluwe een geschikte woonplek voor het dier kunnen vormen. Hoeveel er zouden kunnen wonen, kunnen de faunaecologen nog niet zeggen. Het gebied is ongeveer 900 vierkante kilometer groot. Lynxen leven solitair en hebben ongeveer 100 vierkantekilometer per lynx nodig. “Echter, de praktijk laat zich nooit zo makkelijk in vakjes plaatsen. Naast prooiaanbod en veiligheid is voldoende rust, maar ook interactie met andere roofdieren zoals bijvoorbeeld de wolf van invloed.” Het is moeilijk om te voorspellen of de dieren zich net zo zullen verspreiden zoals ze in de buitenlandse natuurgebieden doen, omdat deze zo anders zijn dan die in Nederland. “We zullen dus moeten afwachten of ze hier op eigen kracht gaan komen.”
En als de lynx dan komt, wat zal de gemiddelde Nederlander daar van gaan merken? We zullen ze in ieder geval waarschijnlijk niet zo vaak zien, vertellen de faunaecologen. “Ze staan bekend als erg schuw en zijn vooral in de ochtend- en avondschemering actief.” Hoe ze zich exact gaan gedragen weten de ecologen niet. “Vergelijkingen met situaties in het buitenland zijn moeilijk te maken. Als ze zich in de toekomst in Nederland laten zien, zullen we het gaan ervaren.”