In een oproep in de universiteitskrant schreef universitair docent Gertjan Hoetjes samen met twee andere collega’s dat de Universiteit van Amsterdam (UvA) een onafhankelijk onderzoek zou moeten laten uitvoeren naar de pro-Palestina protesten van mei 2024. Dat onderzoek kwam er, maar op de eisen van de pro-Palestina demonstranten is niet ingegaan. ‘Dit rapport laat zien dat die discussie nog steeds heel moeilijk is om te voeren’, aldus Hoetjes.
Begin mei 2024 vonden er grootschalige pro-Palestina protesten plaats aan de UvA. De protesten waren heftig en maakten veel los aan de universiteit. De Centrale Studentenraad (CSR) diende een motie van wantrouwen in tegen het College van Bestuur (CvB) en ook een aanzienlijke groep docenten waren ontevreden met de aanpak van het CvB.
Hoetjes en twee andere collega’s van de OR FGw (de ondernemingsraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen) riepen in universiteitskrant Folia op om de overwegingen van het CvB ten tijde van de protesten te onderzoeken. Hoetjes vertelt over hun motivering: ‘Wij waren al op 6 mei van mening dat het CvB niet moest ingrijpen, dat leek ons niet verantwoordelijk. Uiteindelijk is dat wel gebeurd met vrij fors politiegeweld. We hadden meerdere vragen. Hoe is de coördinatie met de politie verlopen? Wat zijn de beweegredenen geweest om niet in te gaan op de eisen van de demonstranten?’
De UvA liet het onderzoek uitvoeren door adviesbureau Bureau Berenschot. Die publiceerde in februari een rapport dat kritisch was op de rol van de UvA tijdens de protesten. Voor Hoetjes en zijn collega’s waren de uitkomsten van het rapport niet verrassend. ‘Dat het universiteitsbestuur slecht voorbereid was op wat er is gebeurd op 6 en 7 mei en daarna, dat was al vrij duidelijk. We wisten toen ook al dat de interne en externe communicatie kon worden verbeterd.’
Volgens de universitair docent gaat het rapport vooral over organisatiemanagement binnen crisissituaties. Hij stelt dat er niets in staat over of er gesprekken zijn gevoerd over de eisen van de demonstranten. ‘Dat laat zien dat die discussie nog steeds heel moeilijk is om te voeren. Die discussie gaat met name over of we het zien zitten dat de universiteit nog steeds samenwerkt met Israëlische universiteiten onder de huidige omstandigheden.’
Bij meerdere demonstraties heeft de politie in de desbetreffende week de ME ingezet. In de oproep van Hoetjes en zijn collega’s noemen ze het geweld dat bij de ME-inzet werd gebruikt ‘buitenproportioneel’ en ‘excessief’. Ook collega’s van hem zijn tijdens demonstraties geslagen. Het CvB deed in de avond van 6 mei aangifte van erfvredebreuk. In de nacht van 6 op 7 mei werd een groot aantal demonstranten aangehouden. Of die aanhoudingen een gevolg zijn geweest van een aangifte blijft onduidelijk. Hoetjes: ‘Het is nog steeds vrij schimmig wat er precies daarop is gebeurd.’ Achteraf bleek er volgens het Openbaar Ministerie namelijk geen sprake te zijn van erfvredebreuk. Alle zaken van de demonstranten die avond zijn aangehouden, zijn door het OM geseponeerd.
Juist die aspecten, de veiligheid van demonstrerende studenten en de rechtmatigheid van de demonstratie, blijven onbenoemd. Dat is volgens Hoetjes een gemiste kans in het rapport van Berenschot. ‘Het CvB stelt dat zij niet verantwoordelijk zijn voor politiegeweld en dat het de taak is van de driehoek. Maar zodra ze aangifte doen, weten ze wel dat het gevolg is dat er politiegeweld kan plaatsvinden.’
Op 13 maart maakte de UvA bekend dat de universiteit een uitwisselingsprogramma met een Israëlische universiteit per direct stop zet. Hiermee is één van de eisen van de pro-Palestina demonstranten deels ingewilligd.