Afgelopen december was het noodpakket plotseling het gesprek van de dag. In één week tijd benadrukte zowel NAVO-baas Mark Rutte als minister van Defensie Ruben Brekelmans dat we ons moeten voorbereiden op crisissituaties als watersnood, stroomuitval of, in het ergste geval, oorlog. Twee maanden later blijkt dat we in dit opzicht wat kunnen leren van de Zweden, die zich massaal voorbereiden.
Mark Ruttes boodschap op 12 december 2024 was duidelijk: Europa is in gevaar en moet defensief sterker worden. Datzelfde geluid klonk afgelopen weekend, 15 en 16 februari 2025, opnieuw op de veiligheidsconferentie in München.
Een praktisch voorbeeld van de dreiging zijn Russische schepen die elektriciteitskabels op de bodem van de zee kapot kunnen trekken. Deze kabels in de Noord- en Oostzee zijn ook voor het elektriciteitsnetwerk in Nederland van essentieel belang.
Mocht de stroom door zo’n sabotageactie daadwerkelijk uitvallen, dan zijn de gevolgen gigantisch. In minder dan een dag is de complete samenleving ontwricht en zijn burgers op zichzelf aangewezen, legt de NOS in deze video uit.
Vijf miljoen Zweden kregen naar aanleiding van deze dreiging in november een nieuwe brochure in de brievenbus waarin wordt uitgelegd wat te doen in geval van crisis. Deze aanpak is in lijn met wat Zweden total defence noemt: in een crisissituatie is de gehele bevolking verplicht mee te kunnen helpen aan de verdediging van het land. De eerste stap daarin is het een tijd zelfstandig uit kunnen houden met de spullen die je al in huis hebt.
Zelfredzaam zijn kan dus met een noodpakket met voedsel, water en kaarsen. Na de toespraak van Rutte in november meldden verkopers van noodartikelen hier in Nederland al stijgingen in de verkoop. Toch noemt opiniepeiler Peter Kanne van Ipsos I&O tegen de NOS dat de motivatie om zich daadwerkelijk voor te bereiden bij de Nederlanders erg laag ligt.
Om de urgentie van een weerbare bevolking voelbaarder te maken, loopt er nu een landelijke campagne van de overheid. Vooralsnog wel alleen op sociale media en andere openbare kanalen, in plaats van in je eigen brievenbus, zoals bij de Zweden.