Student minor Journalistiek en Nieuwe Media 2023/2024
Bachelor Film- en Literatuurwetenschap
Zondag 2 maart worden in Los Angeles voor de 97ste keer de Academy Awards uitgereikt, oftewel de Oscars. De meeste aandacht gaat uit naar de bekende films en filmmakers die kans maken op de belangrijkste categorieën, maar wie een blik werpt op de andere nominaties zal opvallen dat er voor het eerst drie Nederlandse (korte) films in een jaar zijn genomineerd. Welke Nederlanders wisten in de afgelopen 97 jaar al een Oscar te winnen?
De eerste Nederlander die een Academy Award wist te winnen was architect Herman Rosse voor zijn ‘production design’ van de musicalfilm King of Jazz uit 1930. Opmerkelijk is dat deze filmprijzen dat jaar pas voor de derde keer uitgereikt werden en dat de bijnaam ‘Oscars’ nog niet pas later geïntroduceerd zou worden. Foto: FFVO (CC0)De eerste Nederlandse productie die een Oscar wist te winnen was de korte documentaire Glas in 1960. In deze film werd het werk in een glasfabriek gefilmd en onder begeleiding van jazzmuziek gemonteerd. Regisseur Bert Haanstra staat op deze foto samen met zijn vrouw terwijl hij het beeldje in handen kreeg. Foto: Harry Pot / Anefo (CC0 1.0)1960 bleek sowieso een goed jaar voor de Nederlandse film te zijn, want naast de winst van Haanstra werd de film Dorp aan de rivier van Fons Rademakers als eerste Nederlandse film genomineerd in de categorie Best Foreign Language Film. Rademakers (midden op de foto) won niet, maar in 1987 werd hij alsnog de eerste Nederlandse winnaar van deze categorie met zijn verfilming van Harry Mulischs (links op de foto) boek De Aanslag. Foto: Rob Bogaerts / Anefo (CC0 1.0)
Na Rademakers zijn er maar twee andere Nederlandse winnaars van Best Foreign Language geweest. In 1996 won Marleen Gorris voor haar film Antonia, en twee jaar later werd Karakter van Mike van Diem de (voorlopige) laatste Nederlandse speelfilm die een Oscar won.
Op het gebied van animatiefilms heeft Nederland meer succes behaald bij de Academy Awards. Maar liefst vier Oscars werden gewonnen door Nederlandse korte animatiefilms, waaronder Father and Daughter van animator Michael Dudok de Wit uit 2000. Wellicht dat deze goede reputatie van Nederlandse animatie dit jaar geholpen heeft, want in dezelfde categorie zijn nu twee Nederlandse coproducties genomineerd: Wander to Wonder en Beautiful Men.
Voor de meest recente Nederlandse Oscarwinnaar hoeven we niet ver terug in het verleden te kijken, want vorig jaar wist cinematograaf Hoyte van Hoytema de Academy for Best Cinematography te winnen voor zijn camerawerk in de film Oppenheimer.
Dit jaar zijn er dus maar liefst drie Nederlandse korte films die meedingen naar een Oscar. Naast de twee eerder genoemde nominaties in de categorie Best Animated Short Film zit de korte speelfilm Ik Ben Geen Robot van regisseur Victoria Warmerdam namelijk bij de laatste vijf genomineerden in de categorie Best Live-Action Short Film, een categorie waar Nederland nog nooit voor wist te winnen. Het is uiteraard nog maar afwachten of een van deze films daadwerkelijk in de prijzen zal vallen, al zouden ze daarmee wel in een mooi rijtje met winnaars terechtkomen.
