Achtergrond met kaart
Het succes van Sinn Fein in de Ierse republiek: herprofilering in de steden, oude boodschap in grensstreek

Lang stond Sinn Fein bekend als de politieke arm van de IRA. In 1998 deden zij dan ook onofficieel namens de IRA het woord bij de vredesbesprekingen. Door hun deelname aan deze gesprekken kon deze poging na vele mislukkingen wél slagen in het brengen van vrede op het eiland. Door deze deelname werd Sinn Fein echter ook de-facto erkend als legitieme politieke partij. Vandaag de dag is zij door herprofilering in de steden en trouw aan de oude boodschap in het platteland echter groter dan ooit. Bij volgende verkiezingen zal blijken of zij ook in de republiek de grootste zullen worden.

Mary Lou McDonald met andere Sinn Fein leden — foto: EolasMagazine.Ie

Bij de eerste verkiezing nadat de IRA daadwerkelijk ontwapend was vertaalde de net verkregen politieke erkenning zich nog niet in succes, Sinn Fein kwam namelijk maar met 4 uit 166 zetels uit de verkiezingen. Vandaag de dag is Sinn Fein uitgegroeid tot een politiek zwaargewicht in zowel Noord-Ierland waar zij de grootste partij zijn als de Republiek Ierland waar zij in 2020 met 37 van de 160 zetels de op een-na-grootste waren. In dit artikel wordt met behulp van een tijdlijn en twee interactieve kaarten gekeken hoe en waarom dit gebeurde.

https://cdn.knightlab.com/libs/timeline3/latest/embed/index.html?source=1zotJS6PTQnp4h22xOfbSoa7b4RsvD44lx_j-79zf2qs&font=Default&lang=nl&initial_zoom=2&height=650

In bovenstaande tijdlijn is te zien dat Sinn Fein zich door de jaren heen anders is gaan profileren. Hoe meer zij dit lijken te doen, hoe populairder zij worden. Zoals veel recente artikelen terecht concluderen is de herprofilering naar een ‘bread and butter issues’ partij een slimme zet geweest. De partij is hierdoor nu vooral aantrekkelijk voor jongeren die vaak na het sluiten van de vrede geboren zijn. Zij hebben dus geen eigen herinnering aan de gewelddadige periode die ‘the troubles’ heet, het conflict van vroeger zal voor hen dan ook een stuk minder belangrijk zijn. In de onderstaande kaart is vooral in de laatste verkiezingen van 2020 te zien dat er in steden als Dublin een enorme toename is van mensen die hun stem plaatsen op het nieuwe gezicht van Sinn Fein Mary Lou McDonald.

Met een leefbaarheidsscore van 4 uit 100 waarmee Dublin één-na-laagst scoort in de leefbaarheidsindex van bluejayliveability is het ook niet bepaald gek dat de stadsbevolking valt voor het alternatief wat Sinn Fein biedt voor de huidige statusquo op de huizenmarkt. In de counties rondom de grens zijn er echter geen grote steden. In de counties Donegal, Cavan, Monaghan en Louth is Sinn Fein echter ook sterk gegroeid in populariteit zoals te zien in de volgende kaart.

https://www.google.com/maps/d/embed?mid=1CcARYQBM1Zdix0yuj-in7FaH8eBYFKA&ehbc=2E312F

Voor grensregio’s als Donegal is de herprofilering van Sinn Fein dan ook wellicht niet de reden van de populariteit van de partij. Historicus van moderne Ierse geschiedenis Joost Augusteijn van de Leidse universiteit zegt hierover: “In Donegal was er ook tijdens de Troubles al relatief meer steun voor Sinn Fein en republikanisme in het algemeen in de grensregio’s. Dat komt natuurlijk doordat ze de werkelijkheid van Noord-Ierland veel directer ervaren en contacten hebben met mensen in Noord-Ierland.” De versterkte focus op economische onderwerpen lijkt vooral belangrijk om stemmen in de zwaar bevolkte steden als Dublin te krijgen. “De sociaaleconomische agenda geldt minder voor het toch heel agrarische Donegal dan dat dat voor Dublin en andere, meer industriële, stedelijke gebieden geldt.” aldus Augusteijn.

In de bovenstaande kaart is dan ook te zien dat, een bijgevolg van de Brexit wat in London en Brussel begon, rondom en sinds de daadwerkelijke implementatie ervan, zijn weg tot aan de letterlijke voordeur van county Donegal heeft gevonden. Voor de landelijke grensregio’s lijkt het er dan ook op dan het niet het socio-economische alternatief is wat Sinn Fein biedt waarin de kiezers geïnteresseerd zijn maar het alternatief op de grenssituatie waar de partij nog steeds voor staat.  De hoop is nu vooral dat Sinn Fein zich op een vlak wel écht opnieuw heeft uitgevonden.

Na hun politieke acceptatie lijkt alles erop dat zij hun vroegere nauwe band met de IRA echt hebben ingeruild voor puur parlementaire methoden. Aan de andere kant van de door Sinn Fein gehate grens zijn de ‘New IRA’ en de ‘Real IRA’ echter nog zeer zeker actief. Post-Brexit lijkt het er in de 6 Noord-Ierse counties zoals de kaart toont, bovendien op dat ’the troubles’ een stuk minder verweg zijn dan de ‘Good Friday Agreement’ doet vermoeden. Een hernieuwde band tussen de IRA en Sinn Fein zal de vrede dan ook zeker niet ten goede komen.

Qua het succes van Sinn Fein; het lijkt er op dat zij door de jaren heen zich in de republiek over het algemeen echt meer zijn gaan focussen op het eerlijker verdelen van de flinke welvaart die er op het eiland is. Anders dan de meeste partijen in de republiek zijn zij echter ook in en voor de 6 Noord-Ierse counties actief en dromen zij nog steeds van de hereniging. Tijdens het vredesproces schreef voormalig IRA strijder Brendan ‘Bic’ McFarlane het nummer ‘Terrorist or Dreamer’. De hoop is dat voor het nieuwe Sinn Fein die vraag nooit meer gesteld hoeft te worden.

29 april 2024 |
Luuk de Gouw