Zaterdag 20 april zet de NS om 22.30 alle treinen drie minuten stil. De aanleiding is een heftig geweldincident van afgelopen zaterdag rond dezelfde tijd. Een hoofdconductrice en machinist werden mishandeld door een groep jongeren. Met deze drie minuten stilte wil de NS een stevig signaal afgeven: de maat is vol, het geweld tegen NS-personeel moet stoppen!

NS ziet al jaren een stijging in het aantal meldingen van agressie en geweld tegen hun personeel. NS is het zat en wil harder op kunnen treden tegen passagiers die zich misdragen. Volgens de NS dient het veiligheidspersoneel uitgebreid te worden door toegang tot landelijke systemen voor controle van identiteit en toegang tot bepaalde informatie in politiesystemen. Nu komen de daders er vaak te makkelijk vanaf. Met dit systeem weet NS-personeel eerder wie ze voor zich hebben en boetes bij de juiste persoon terecht komen. Dat zou mogelijk kunnen worden door NS-medewerkers toegang te geven tot het register waarin rijbewijzen geregistreerd staan. Het zou zo de politie kunnen ontlasten en escalatie kunnen voorkomen. Nu moet voor het identificeren van reizigers nog de politie ingeschakeld worden.

Naast dit systeem is er meer veiligheidspersoneel nodig en ingangcontroles op stations. Ook camera’s kunnen helpen. De NS gaat op trajecten waar veel overlast is camera’s plaatsen die rechtstreeks door medewerkers op een centrale plek bekeken kunnen worden. De meest recente maatregel is een pilot waarin hoofdconducteurs en servicemedewerkers een bodycam dragen.

Aantal geweldsincidenten 

Al sinds 2020 stijgt het aantal geweldsincidenten tegen NS-personeel. Afgelopen jaar werd zelfs de grens van duizend gevallen gepasseerd, maar liefst 1.042 geweldsincidenten tegen NS-medewerkers om precies te zijn. Het gaat in deze gevallen om bedreigen, bespugen of lichamelijk geweld. De gevallen waarbij NS-personeel te maken krijgt met verbale agressie, zoals schelden en beledigen is hierbij niet meegenomen.  

In deze kaart ziet u de trajecten met de meeste overlast en een aantal van de meest gewelddadige incidenten van afgelopen jaar.

Escalatie voorkomen

De NS denkt met een landelijk systeem voor controle van identiteit en toegang tot bepaalde informatie in politiesystemen het aantal incidenten terug te dringen. Verder vraagt de NS aan haar personeel om escalatie te voorkomen. “Als je vreest voor je veiligheid, doe je een stap terug.” Het is de taak van veiligheidsmedewerkers om het conflict aan te gaan en op te lossen en niet door het NS-personeel zelf. De veiligheidsmedewerkers beschikken over meer middelen om zichzelf te beschermen. Zo lopen ze met bodycams die continu opnamen maken, dit moet afschrikkend werken voor de geweldplegers.

De NS wil dat de politiek zich er ook mee gaat bemoeien. Zo wil het dat het NS-personeel dezelfde middelen mogen beschikken als de veiligheidsmedewerkers. Ze denken dat het aantal incidenten hiermee zal dalen. Wat nu het probleem is dat veel geweldsincidenten gepleegd worden door zwartrijders. Zodra die zwartrijders staande worden gehouden en zich niet legitimeren, moeten veiligheidsmedewerkers wachten op de politie. Die is niet altijd snel ter plaatse en dat escaleert snel. Als het NS-personeel dit zelf kan afhandelen hopen ze dat het aantal incidenten afneemt.