Achtergrond met tijdlijn
Hoe Joost Klein de gabber uit de jaren 90 weer op de kaart zet
15 april 2024
Britt Nijsen
Student minor Journalistiek en nieuwe media (2023/2024)

Van hardcore muziek tot kenmerkende uiterlijke stijlen en dansbewegingen, heeft Gabber zich ontwikkeld tot een wereldwijd fenomeen dat zowel binnen als buiten Nederland wordt omarmd. Deze invloed wordt opnieuw benadrukt door de recente inzending van Joost Klein voor het Eurovisie Songfestival.

De recente aandacht voor de gabbercultuur naar aanleiding van Joost Klein’s nummer “Europapa” op het Songfestival werpt opnieuw een schijnwerper op de Nederlandse gabbercultuur. Het nummer eert de invloedrijke geschiedenis van gabber en belicht de kernwaarden van de gemeenschap zoals broederschap en individuele expressie. De diverse meningen binnen de gabbergemeenschap over het nummer “Europapa” laten zien hoe divers en complex deze subcultuur is. Er zijn mensen die blij zijn dat gabber weer in de belangstelling staat, terwijl anderen zich zorgen maken over eventuele veranderingen in hoe Gabber wordt gepresenteerd in de media. Het nummer blijft, ondanks deze verdeeldheid, een herinnering aan de blijvende invloed van gabber. Het toont aan hoe muziek en cultuur mensen kunnen verenigen en inspireren.

Eind 2023 heeft ook de opkomst van de film Hardcore Never Dies”, die focust op Rotterdamse gabbers in de jaren negentig, bijgedragen aan het behoud van herinneringen aan het ontstaan van de gabberbeweging. De film toont de bloeiende subcultuur in Rotterdam en laat zien hoe de gabbers destijds leefden, dansten en de wereld omarmden.

Volgens het artikel geschreven op de website Immaterieel Erfgoed is in de vroege jaren negentig van de 20e eeuw een subcultuur ontstaan in Rotterdam die de muziekscene voorgoed zou veranderen: Gabber. De term “gabber” betekent vriend of maat. Achter deze eenvoudige term schuilt een rijke en levendige cultuur die niet alleen de muziek, maar ook het leven van duizenden jongeren over de hele wereld heeft beïnvloed.

In de documentaire “GABBERS” van de VPRO is te zien dat gabber niet alleen een muziekstijl is: het is ook een levensstijl, een gemeenschap en een manier van leven. Het begon als een subcultuur van de arbeidersklasse in de havenstad Rotterdam, waar jongeren zich verzamelden rondom duistere beats van hardcore muziek. Deze muziek, met zijn snelle tempo en zware bassen, was de soundtrack van de gabberbeweging, die zowel binnen als buiten de dansvloer liet zien.

De uniforme kledingstijl is een van de meest opvallende kenmerken van de gabbercultuur. Vaak droegen gabbers dezelfde kleding, zoals Australian trainingspakken en Nike Air Max sneakers. Cyan (22), een Vlaamse en vrouwelijke gabber, draagt het liefste felle trainingspakken en volgens haar zijn de Nike Air Max BW Classic een must. Deze kleding wordt niet alleen gebruikt om hun identiteit uit te drukken, maar ook als een symbool van samenhorigheid binnen de gemeenschap.

Gabber zijn gaat niet alleen over uiterlijk. Volgens het artikel in het AD is het uitgegroeid tot een wereldwijde beweging, waarbij muziek en cultuur zich hebben verspreid over landsgrenzen en continenten. Nederland, waar de gabbercultuur is ontstaan, blijft een belangrijke rol spelen in het wereldwijde verhaal van de gabbers. Buitenlandse gabbers komen naar Nederland om mee te doen aan de iconische hardcore evenementen zoals Defqon-1, Dominator en Thunderdome, die worden gezien als de centra van de gabbercultuur.

“Gabber zijn zit echt in je hart. Ik val in slaap met hardcore muziek en word er ook weer mee wakker.”
– Cyan (22)

Volgens de documentaire “De nieuwe gabbers” van Vice Nederland is de muziek in zichzelf geëvolueerd naar een diversiteit aan subgenres binnen de hardcore scene, zoals Uptempo, Frenchcore, Speedcore en nog vele anderen. Deze diversiteit laat zien hoe de subcultuur groeit en verandert, terwijl ze trouw blijft aan haar oorsprong en voortdurend nieuwe paden inslaat. Er werd en wordt flink gehakt op deze muziek volgens Fonger, een Fryske gabber van 23 jaar. “Niet lullen maar hakken, dat is het motto!”, is een slogan die Fonger en zijn medegabbers vaak uitspreken naar elkaar.

Terwijl de wereld verandert en evalueert blijft Gabber een constante factor van gemeenschap en verbondenheid voor duizenden jongeren over de hele wereld. Hoewel Gabber zijn oorsprong in Rotterdam heeft, is het uitgegroeid tot een universeel symbool van vrijheid, broederschap en zelfexpressie dat nog lang voort zal duren. Zoals de gabbers zouden zeggen: “Hardcore never dies”.

15 april 2024 |
Britt Nijsen
Student minor Journalistiek en nieuwe media (2023/2024)