Op 5 mei vieren we onze vrijheid. De veertien Nationale bevrijdingsfestivals bieden jaarlijks een gratis feest om de bevrijding van Nederland in 1945 te vieren. Toch dreigde het dit jaar in de soep te lopen. De coronapandemie en de slechte weersomstandigheden van vorig jaar hebben voor minder omzet gezorgd. Het kabinet besloot een miljoen euro uit te trekken om de festivals in 2024 financieel te redden.

Voormalig kamerlid van Strien diende afgelopen oktober namens verschillende Kamerleden een motie in bij het kabinet. Hierin pleitte hij voor een garantiefonds voor de veertien Nationale Bevrijdingfestivals. Ook vroeg hij om steun voor een langetermijnvisie voor de organisatie in de toekomst. De problemen en leeglopende reserves waren namelijk zo groot dat een deel van de gratis, landelijke festivals dit jaar bijna niet doorgingen.

Omvallen

Hans Laroes, algemeen bestuurslid van Bevrijdingsfestival Overijssel, zegt dat er dit jaar zonder geldhulp van het Rijk waarschijnlijk rond de zeven festivals niet door konden gaan. “Die stonden echt op omvallen en konden niet op nog meer steun rekenen van hun gemeenten of provincies.” Welke steden dat precies waren, laat Laroes aan de organisaties zelf. Betaald entree behoorde volgens Laroes niet tot de oplossing. “Het hoort juist tot de essentie dat festivals voor iedereen toegankelijk zijn; los van afkomst, inkomen, leeftijd en kleur.”

Het is niet het eerste jaar dat de viering in de veertien steden in de problemen komt. Zo experimenteerde in 2022 het Bevrijdingsfestival in Groningen met toegangsprijzen. In Utrecht dreigde het feest in 2023 ook bijna niet door te gaan wegens geldtekorten. In een Kamerbrief zegt het kabinet mee te willen werken aan een toekomstplan. Dit moet de laagdrempelige manier van vrijheid vieren in de toekomst beschermen.

Kwetsbaarder

Volgens Laroes staan de Bevrijdingsfestivals voor belangrijke waarden. We leven in een vrije tijd maar misschien wel kwetsbaarder dan ooit, aldus Laroes. “De oorlog in Oekraïne en het conflict in het Midden-Oosten laat maar zien dat onze vrijheid niet zo vanzelfsprekend is.” Uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek uit 2023 blijkt ook dat mensen vinden dat 4 en 5 mei belangrijke momenten zijn om in een tijd van toenemende spanningen alsnog onderlinge verbinding te kunnen voelen.

Ondanks de tegenslagen en dankzij het geld van het Rijk kan je ook dit jaar dus door heel Nederland een Nationaal Bevrijdingsfestival bezoeken. Al meer dan 30 jaar lang vinden de festivals plaats in de twaalf provincies. Ook in de hoofdstad Amsterdam en de hofstad Den Haag kan je gratis de evenementen bijwonen. Op onderstaande kaart is te zien waar je in 2024 de nationale festivals kan bezoeken.

Ook het Nationaal Comité 4 en 5 mei is blij met de steun aan de Bevrijdingsfestivals, meldt Leonie Durlinger, woordvoerder van het Comité. “Het zijn belangrijke landingsplaatsen voor de evenementen op 5 mei.” Met de optredens van de Ambassadeurs van de Vrijheid en meer dan honderd andere artiesten staan we op diverse manieren stil bij onze vrijheid, aldus Durlinger. Ieder festival heeft een eigen programma. Zo zijn er vrijheidsmaaltijden waar mensen samen eten en spreken over vrijheid en Vrijheidscolleges die verdieping geven op het thema, zegt Durlinger.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bevrijdingsfestival_Overijssel_hoofdpodium_2014-2.jpg. CC BY-SA 3.0 DEED.