Militaire oefeningen, sancties en diplomatieke bedreigingen, de spanningen tussen het Westen en China zijn zelden zo hoog geweest. De Verenigde Staten en China provoceren elkaar continu, de twee grootmachten lijken steeds meer op ramkoers te liggen. De kern van al deze spanning? Een klein, welvarend en modern eiland, Taiwan. Taiwan heeft een geschiedenis die dicht verweven is met die van China. Een feit dat China nu gebruikt om hun claim op Taiwan te benadrukken, iets waar het westen niet mee akkoord gaat. De spanningen tussen Taiwan en China gaan al honderden jaren terug. Van de oude Chinese Qing dynastie tot de bloederige burgeroorlog in de twintigste eeuw en de diplomatieke spellen van tegenwoordig, China en Taiwan vliegen altijd al naar elkaars nek.
“Taiwan heeft al lang een gedeelde geschiedenis met China”, zegt Frans-Paul van der Putten, China expert. De eerste Chinese zeevaarders kwamen rond 1200 aan in Taiwan. Deze zeevaarders legden contact met de inheemse bevolking van het eiland. Voor een lange tijd bleef dit contact gelimiteerd tot handel en het bieden van een veilige haven.
Dit veranderde in 1600 toen Nederlandse en Spaanse kolonisten neerstreken op het eiland. Hier stichtten ze enkele kleine handelsposten om het handelen met Indië en China makkelijker te maken. Deze handelsposten groeiden uit tot een kolonie.
In 1660 kwam het eerste echte Chinese koningsrijk naar het eiland van Taiwan. Ze verdreven de kolonisten en vormden hun eigen staat. Helaas duurde dit niet lang en waren ze twintig jaar later al overgenomen door de Chinese Qing dynastie. Ondanks dat deze voor meer dan 200 jaar over Taiwan heeft geheerst werd Taiwan pas in 1885 officieel ingelijfd in China.
Nog geen 10 jaar nadat Taiwan officieel als provincie van China gezien werd, ontketende in 1895 de eerste Sino-Japanse oorlog tussen de Chinese Qing dynastie en het Japanse rijk. Deze oorlog werd door Japan gewonnen. Als deel van het vredesverdrag werd Taiwan overhandigd aan de Japanners. De Japanners probeerden de mensen en cultuur van Taiwan te veranderen van Chinees naar Japans, maar na enkele opstanden hebben ze dit uiteindelijk opgegeven.
In 1911 viel de Chinese Qing uit elkaar in een bloederige burgeroorlog. Uit deze oorlog ontstonden vele krijgsheren, die allen in een eigen deel van China de dienst uitmaakten. De twee belangrijkste hiervan waren de Nationalistische Kwomintang en de communistische Volksrepubliek China. De uitbraak van de tweede wereldoorlog zorgde ervoor dat de burgeroorlog tijdelijk werd stilgezet.
Taiwan was onderdeel van keizerlijk Japan in de tweede wereldoorlog. In deze oorlog streden zowel de Kwomintang als de Volksrepubliek China tegen de Japanners. In 1943 besloten de westelijke geallieerden dat Taiwan zou worden overgedragen aan de Kwomintang na de oorlog. In 1945 werd het eiland overgedragen aan de Nationalistische Overheid van China, geleidt door de anti communistische Kwomintang.
Direct na het eindigen van de tweede wereldoorlog laaide de burgeroorlog weer op. Dankzij de ondersteuning van de Sovjet Unie verdreef de Volksrepubliek China de Nationalistische Overheid van China van het vaste land. Deze overheid vluchtte naar Taiwan om de oorlog voort te zetten. De Volksrepubliek China kon Taiwan niet goed binnenvallen door het gebrek aan een marine. De overblijfselen van de Nationalistische Overheid van China die naar Taiwan gevlucht was, is hetgeen dat wij tegenwoordig associëren met het “land” Taiwan. Taiwan voert tot op de dag van vandaag nog dezelfde vlag als de Kwomintang en is nog dezelfde staat als de Nationalistische Overheid van China.
De oorlog zette zich daarna vooral diplomatiek voort. In 1955 garandeerde de Verenigde Staten de onafhankelijkheid van Taiwan om de verdere verspreiding van communisme tegen te gaan. “Opmerkelijk is wel dat de VS hierbij Taiwan niet heeft herkend als onafhankelijk land”, zegt van der Putten. In 1971 hebben de Verenigde Naties wel de Volksrepubliek China erkend als de enige legitieme Chinese staat. In de latere delen van de 20ste eeuw is Taiwan verwesterd en zijn ze afgestapt van een autoritair regime en naar democratische verkiezingen overgestapt.
Ondanks dit alles is Taiwan nog altijd niet erkend als onafhankelijk land door de internationale gemeenschap. Dit maakt diplomatieke banden leggen lastig, aangezien dat gelijk zou staan aan een erkenning. Iets waar China niet blij mee is, aangezien zij het huidige Taiwan nog steeds zien als de Kwomintang en dus een rechtmatig deel van de Chinese Volksrepubliek. Net zoals elk ander deel van China ooit van de Kwomintang was tijdens de oorlog.
De laatste paar decennia is het conflict voornamelijk op de diplomatieke tafel gebleven. China en het Westen proberen regelmatig elkaar te intimideren met militaire oefeningen of economische sancties, maar van een gewapend conflict is het gelukkig nog niet gekomen.