Door Lars van Hagen en Floris Meijer

Door de enorme schaarste van woningen kunnen verhuurders een steeds hogere huur vragen. Volgens minister Hugo de Jonge heeft dit ertoe geleid dat huishoudens in Nederland gemiddeld 30 tot 40 procent van hun besteedbaar inkomen uitgeven aan huurkosten. De Jonge kent zijn cijfers: zijn bewering is correct.

De bewering

Gemiddeld geven Nederlandse huishoudens 30 tot 40 procent van het besteedbaar inkomen uit aan huur.

Het oordeel

Waar.

De bron van de bewering

Op 6 februari 2024 constateerde Hugo de Jonge dat de huurprijzen door het dak zijn gegaan. Dat deed de demissionair Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening bij avondshow OP1.

Hugo de Jonge komt op voor de mensen met een normaal inkomen die een woning huren. Hij is van mening dat zij in de knel komen door de torenhoge huurprijzen. In de uitzending presenteerde hij dan ook een wet voor de belangen van huurders. Om een beeld te schetsen van de huidige situatie, gebruikte de heer De Jonge statistiek. Zo stelde hij dat 30 tot 40 procent van het inkomen voor mensen met een normaal inkomen uitgaat naar huurkosten. Ondanks dat Hugo de Jonge niet toelicht wat hij precies bedoelt met een ‘normaal inkomen’, proberen wij hem geen woorden in de mond te leggen die hij niet heeft uitgesproken. Dat is dan ook de reden dat wij van het gemiddeld inkomen zijn uitgegaan. 

Volgens het CBS is het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden 50.900 euro in 2022. Het CBS rekent met 1,8 personen per huishouden. Dit omrekenen naar één persoon per huishouden leidt tot een bedrag van 28.277,78 euro op jaarbasis. Dat is een maandelijks bedrag van 2356,48 euro.

In de bovenstaande afbeelding is goed te zien dat het besteedbaar inkomen per huishouden van een huurwoning uit de vrije sector de afgelopen vijf jaar is gestegen. Volgens het CBS waren er in het jaar 2022 8.139.000 particuliere huishoudens. Daarvan waren er 2.060.800 huishoudens met een huurwoning zonder huurtoeslag. Deze cijfers geven grofweg een perspectief om wat voor aantallen we spreken in de bovenstaande tabel. De tabel geeft per jaar het gemiddeld besteedbaar inkomen weer. Dit houdt in dat de inwoner dit bedrag gemiddeld jaarlijks op de rekening gestort krijgt. Het jaar 2022 is het meest relevant omdat dit het meest recente beeld geeft van de situatie. In 2022 bedraagt het gemiddeld inkomen per huishouden 36.500 euro. Maandelijks gaat het om een bedrag van 3041,67 euro. Het is logisch dat het gemiddeld besteedbaar inkomen van huishoudens in de vrije sector hoger ligt dan het gemiddeld inkomen in Nederland gezien de huurprijzen. Echter is het van groot belang dat we rekening houden met de uitspraak van Hugo de Jonge. Hij spreekt over iemand met een ‘normaal inkomen’. Het is dus noodzakelijk om te rekenen met een gemiddeld besteedbaar inkomen van 2356,48 euro per maand.

In bovenstaande grafiek is de stijging van de gemiddelde huurprijs in de vrije sector te zien. In de afgelopen vijf jaar steeg de huurprijs van het totale aantal woningen per m2 van 11,32 naar 14,71. Per huishouden bedraagt de gemiddelde oppervlakte 53 vierkante meter. Dit betekent dat in totaal een huishouden gemiddeld 780 euro kwijt is aan huur. Dat komt neer op 33% van het besteedbaar inkomen. En dat is te veel, aldus De Jonge. De uitspraak van de minister bij OP1 is dus correct.

Emma (24 jaar) is een huurder van een huurwoning uit de vrije sector in het centrum van Rotterdam. Zij is voltijds aan het werk als inkoper voor een nederlands modemerk. Zij verdient grofweg 2400 euro per maand en betaalt een exclusief bedrag van 750 euro per maand aan huur. Zij merkt dan ook moeilijkheden als starter: ‘De huurprijzen van deze tijd vind ik niet meer realistisch. Voor starters is het erg moeilijk om een fatsoenlijk huis te vinden en daarnaast te kunnen sparen in deze dure maatschappij. Het is absurd dat je wel een flink bedrag als huur maandelijks mag uitgeven, maar voor hetzelfde bedrag is bijvoorbeeld een hypotheek niet mogelijk. Dit maakt het voor starters erg lastig te kunnen sparen om een huis te kunnen kopen. Ik heb het geluk dat de huurprijzen voor mij al vijf jaar vaststaan. Als dat niet het geval was geweest, was het voor mij niet mogelijk geweest hier te blijven wonen’.

De Jonge is voornemens om de huurder beter te beschermen. Met een nieuw wetsvoorstel wil hij dit mogelijk maken. Aan tafel bij OP1 zegt hij hierover: ‘Mijn punt is consequent de kant van de huurder kiezen. Dat betekent dat je én te hoge huren aan banden legt, én zorgt dat woningen nog verhuurd kunnen worden en nieuwe woningen gebouwd kunnen worden.’