dataproductie
Anderhalf miljoen mensen slachtoffer van online oplichting, je kan er zomaar één van zijn.
24 mei 2023
Douwe Oosterhof
Student geschiedenis aan de universiteit van Leiden

Maarten wilde zijn oude telefoon verkopen en zette een bericht op facebook. Na een week was er iemand die wel geinteresseerd was en hem wel wilde kopen. Maarten stuurde de telefoon op, maar de betaling liet maar op zich wachten. De koper reageerde ook niet meer op de appje’s van Maarten en dus zag Maarten zijn telefoon en geld nooit meer terug

Betalen maar geen producten

16.9 procent van de bevolking ouder dan 15 jaar, bijna 2,5 miljoen mensen, werden in 2021 slachtoffer van online criminaliteit. Dit blijkt uit de cijfers van de Veiligheidsmonitor 2021. Het gaat hierbij om verschillende vormen van online criminaliteit, zoals bijvoorbeeld oplichting, hacken of bedreigingen. Dit is een flinke stijging ten opzichte van de cijfers uit 2015, toen nog maar 3.2 procent van de Nederlanders slachtoffer werd van cyber crime.

Onder online oplichting en fraude vallen verschillende vormen. Zo heb je bijvoorbeeld wat Maarten is overkomen, mensen die iets verkopen maar nooit geld krijgen of juist mensen die betalen en geen producten krijgen. Dat laatste is wat de meeste slachtoffers overkwam, bijna anderhalf miljoen mensen. Een andere vorm is phishing. Hierbij worden mensen via een mail of een sms gelokt om op een link te klikken of een code door te sturen. Zo kunnen dieven geld of gegevens stelen. Dit percentage ligt lager, maar nog steeds betreft het ruim honderd duizend mensen.

Gelijk oversteken

Voor Aan- en verkoopfraude hebben afgelopen jaar 58.000 mensen een melding gemaakt bij de politie. De overheid en de politie geven zoveel mogelijk tips om te voorkomen dat je slachtoffer kan worden van dit soort criminaliteit. Het is namelijk erg moeilijk om iedereen te helpen die aangifte doet, want er is veel bewijs nodig. Maar ook dan is de kans dat je je geld terug krijgt erg klein. "Meestal heeft de oplichter het geld al opgemaakt voordat je het eindelijk kunt terug krijgen." Daarom zet de overheid vooral in op preventie. Maar de overheid is gelukkig niet de enige

Ook Marktplaats zet zich in om oplichting te voorkomen. De site is een van de grootste tweedehands verkoop website waar verschillende verkopers hun producten aanbieden. Door verkopers en kopers hun gegevens te controleren en mensen te verwijderen die niet deugen. Klanten kunnen zo via marktplaats zijn eigen chat functie makkelijk communiceren en met de "gelijk oversteken" functie ontvangt de verkoper zijn geld pas als het product is aangekomen. Ook werken ze al tien jaar samen met politie en justitie om de daders op te sporen die het toch gelukt is. Hierin kunnen ze gemakkelijk informatie over dader delen en slachtoffers begeleiden naar de juiste plek voor hun aangifte.

Hoeveel mensen ook gewaarschuwd worden er blijven mensen online opgelicht worden. Dit komt voornamelijk omdat oplichters steeds slimmer worden. Maar Maarten is gelukkig ook slimmer geworden. 'Dit gebeurd me niet nog een keer'.

24 mei 2023 |
Douwe Oosterhof
Student geschiedenis aan de universiteit van Leiden