Na 16 maanden online onderwijs is er veel veranderd voor scholieren van middelbare scholen. Naast enorme leerachterstanden, is de motivatie ook gedaald.

“We kregen twee weken vrij! In het begin was het lachen. Maar de fun was er al snel vanaf” Zeggen Maya en Lieke (niet hun echt naam) van 15 jaar. Deze twee vwo scholieren hebben last van een verminderde motivatie en een leerachterstand na de coronacrisis. Het online onderwijs op school kwam snel van de grond. De kwaliteit daar in tegen was niet altijd goed. Voor het goed volgen van het onderwijs was concentratie en discipline nodig maar dit lukte niet altijd. “Wij hoefden onze webcam niet altijd aan te zetten, dus dan bleef ik gewoon in bed liggen.” Op school waren geen duidelijke regels gesteld over het aanzetten van de webcam. Dit zorgde voor een gebrek aan contact tussen docenten en scholieren.

“Je merkte vooral dat leerlingen er niet helemaal bij waren. Er kwam soms geeneens antwoord. Er waren bij ons op school ook geen goede regels. Iedereen deed maar iets.” verteld meneer de Jong (niet zijn echte naam), docent Engels. “Daardoor was het contact gebrekkig. Je kreeg vaak discussies dat er bij iedereen andere regels waren. Daar had school wel beter in mogen handelen.” Er was geen zicht op leerlingen die het lastig hadden en er werden minder vragen gesteld, in en na de les.

De Inspectie van het Onderwijs heeft in 2021 een groot onderzoek onder middelbare scholieren gehouden. Er deden 13.028 leerlingen mee aan het onderzoek. Hieruit blijkt dat scholieren zich zorgen maken over de opgelopen achterstanden en hun missende motivatie. Maya vertelt: “Ik ben vooral bij wiskunde achteruit gegaan. Ik miste de uitleg van de docent en het een op een contact. Er was veel minder tijd voor een persoonlijke vraag en ik kon na de les ook niet even blijven hangen om iets te vragen” Lieke vertelt dit vooral te ervaren met Frans: “Soms viel de connectie wel eens weg of haperde de docent en dan miste ik al weer een deel”

Niet alleen in de lessen bleek er een gebrek te zijn aan motivatie, ook buiten de lessen werd er weinig gedaan. Er is minder motivatie voor het maken van huiswerk en voor het leren van toetsen. Uit het onderzoek van de onderwijsinspectie blijkt dat scholieren het contact met mede scholieren miste en de leuke activiteiten in de lessen. “Bij Engels bijvoorbeeld, deden we vaak leuke spelletjes om onze woordenschat te vergroten. We moesten dan veel samenwerken en dat viel toen allemaal weg.” Zegt Lieke. Nu is dit gelukkig weer mogelijk, maar de motivatie is er niet mee terug. Door slechte huiswerk controle en weinig toetsen maken leerlingen nog steeds hun huiswerk niet en beginnen ze te laat met leren.

Tijdens de corona periode hebben veel scholen er voor gekozen om leerlingen niet te laten zitten, ook als leerlingen er slecht voor stonden. Dit resulteerde in een veranderde doorstroom van leerlingen. Hierdoor mist er een basis voor de verdere schoolcarrière. “We hebben zoveel echt school gemist dat ik het gevoel heb dat ik het niveau niet meer aankan, en dan is het moeilijk om mij nu 100% in te zetten.” Zegt Maya.

Gelukkig zijn er ook positieve kanten aan het thuisonderwijs. Scholen zijn gaan digitaliseren. Dit heeft ervoor gezorgd dat de zelfstandigheid van leerlingen en de betrokkenheid van ouders is verhoogd. “Omdat ik vanuit school maar matig begeleiding kreeg, moest ik het vaker zelf doen of naar mijn ouders gaan. In het begin vond ik dat raar en lastig maar uiteindelijk kom je er samen ook uit. Dat was fijn.” Zegt Lieke. De leerlingen zijn blij weer naar school te mogen, en de docenten ook. Meneer de Jong is vooral blij dat hij de leerlingen weer ziet: “Het contact is zoveel beter en de sfeer zit er weer in. We zijn blij dat we de achterstanden langzaam inhalen. We hopen dat de motivatie ook snel omhoog gaat. Iedereen doet daar in ieder geval zijn best voor.”