Na een WK in Qatar onder leiding van Louis van Gaal, speelde het Nederlands elftal op 24 maart zijn eerste wedstrijd van het jaar tegen Frankrijk. Niet Van Gaal maar Ronald Koeman zat in Parijs op de bank. Koeman keerde in Parijs met weinig succes terug op de positie die hij in 2018 en 2019 ook al had. Zijn eerste periode was echter een stuk succesvoller dan zijn start tegen Frankrijk. Hier een duikje in de data van het tijdperk Koeman I.

Na twee gemist eindtoernooien en de laagste plaats ooit op de FIFA-wereldranglijst bevond het Nederlandse voetbal zich begin 2018 op een absoluut dieptepunt. Na het ontslag van Danny Blind hadden Fred Grim en later Dick Advocaat tijdelijk de handschoen opgepakt maar in 2018 zou er een nieuwe bondscoach met de scepter gaan zwaaien: Ronald Koeman. Hoewel het niet veel slechter kon gaan met het Nederlands elftal stond de EK-winnaar van ’88 voor de gigantische opgave om de natie weer hoop te geven.

Met een verliesbeurt tegen Engeland begon Koeman alles behalve ideaal aan zijn zware klus. De tweede wedstrijd tegen Portugal verraste Oranje en won het met 3-0. De spits was er toen af voor Koeman, maar later dat jaar zou de wederopstanding van het Nederlandse voetbal pas écht vorm krijgen.

Succes in de Nations League

De Nations League zou het echte omslagpunt betekenen. Met overtuigende overwinningen op grootmachten Frankrijk en Duitsland kreeg het Nederlandse voetbal weer kleur op de wangen en plaatste het zich voor de Final Four van de Nations League. In 2019 zou in deze finaleronde ook de finale bereikt worden naar een overwinning op Engeland. In de finale ging Nederland daarna wel onderuit tegen Portugal, dat zich tot eerste winnaar van de Nations League mocht kronen.

Het plaatsen voor de Final Four van de Nations League betekende de terugkeer van het Nederlands elftal op een finaleronde. Maar met name het vertrouwen dat getankt werd, was waar voetbal liefhebbend Nederland naar snakte. Later dat jaar zou Oranje zich ook voor het eerst sinds 2014 weer plaatsen voor een eindronde na tweede te worden in de EK-kwalificatiegroep achter Duitsland.

Koeman I door de ogen van een fan
Met goede resultaten en vooral weer hoopvol voetbal werd Ronald Koeman ook onder de fans snel een populaire bondscoach. Voetbalfanaat Ad Boeren herinnert zich nog goed dat de verwachtingen niet zo hoog waren. "Vóór Koeman was het drie keer niks, maar hij deed het boven verwachting goed. Hij kreeg ze aan het voetballen en het plezier in het spelletje kwam steeds meer terug." 

"Koeman bracht het geloof in het Nederlands voetbal terug," aldus Boeren. "Dat we echt weer mee telden, had eigenlijk niemand meer bedacht. Maar hij heeft zich gekwalificeerd voor het EK en gelijk de finale van de eerste Nations League gehaald. Ook niet tegen de minste tegenstanders."

Boeren vindt dat Koeman een belangrijke rol in dat succes had. "Een goede trainer moet met het materiaal dat je hebt een goede chemie kunnen neerzetten. Dat is in zijn eerste periode goed gelukt. Wij hadden geen wereldspits meer, maar Koeman zette Depay als spits neer en kreeg hem aan het scoren."


Nederland-Frankrijk in de Kuip tijdens het zingen van de volksliederen. Foto: Ad Boeren
Vooral de wedstrijd Nederland-Frankrijk kan hij zich goed voor de geest halen. Zelf was hij er die avond in de Kuip ook bij. "Dat was een hele mooie wedstrijd, echt genieten. Goed en aantrekkelijk voetbal én een mooi resultaat."

Absolute uitblinkers

Koeman bracht het Nederlands elftal weer langzaam richting de top met behalen van de Nations League finale en de kwalificatie voor het EK van 2020 als absolute hoogtepunten. Er waaide een frisse wind in Zeist en daar hoorde nieuwe spelers bij. Koeman liet in zijn eerste periode maar liefst veertien spelers debuteren onder inmiddels belangrijke namen als Denzel Dumfries, Steven Bergwijn en Frenkie de Jong. Tijdens de afscheidswedstrijd van Wesley Sneijder maakte De Jong zijn debuut. Later zou voor veel analisten dit hét symbool worden voor de nieuwe generatie en wederopstanding onder Koeman. Aan de hand van De Jong kon Nederland weer op aanvallendere manier spelen.

Waar De Jong ervoor zorgde dat het spel van Oranje veranderde waren het Depay en Wijnaldum die onder Ronald Koeman de absolute uitblinkers waren. Met Wijnaldum als aanvallende middenvelder en Depay in de spits vormde zich een gouden tandem dat naast mooi voetbal vooral heel veel doelpunten en assists zou opleveren. Ook verdedigers raakten onder Koeman aardig aan het scoren. Van Dijk, De Ligt en Aké zouden, vooral met het hoofd, belangrijke doelpunten maken.

Met name de goal van Virgil van Dijk tegen Duitsland zal voor altijd de boeken ingaan. In de 85e minuut maakte Nederland in de allerlaatste wedstrijd van de Nations League-groepsfase de aansluitingstreffer. Met de finaleronde op het spel kwam toen 'het briefje' van assistent Dwight Lodeweges naar voren waar op stond dat Virgil van Dijk als stormram voorin zou gaan spelen. Met een aangepaste opstelling en alles-of-niets-voetbal haalde Nederland uiteindelijke de finaleronde na een goal van uitgerekend Van Dijk in de slotseconden van de wedstrijd.

Het Nederlands elftal was ondanks die doelpunten voornamelijk afhankelijkheid van het duo Depay en Wijnaldum voor goals en assists. In Koemans eerste periode scoorden zij met zijn tweeën maar liefst 51% van alle doelpunten en waren ze aangever bij 48% van de doelpunten. Vaak was de een ook nog aangever op het doelpunt van de ander.

Net als in zijn eerste termijn is Koeman ook zijn tweede ronde als bondscoach begonnen met een nederlaag. Het afgetekende verlies tegen Frankrijk en de daarna oninspirerende winst op Gibraltar laten zien dat Koeman niet simpelweg door kan gaan waar hij vier jaar geleden stopte. Net als in zijn vorige periode zal het een uitdaging worden om nieuw elan te brengen in een ploeg die weliswaar al jaren samen is maar waar tand des tijds bij een aantal spelers zichtbaar begint te worden. Aan Koeman de taak om net als in 2018 de hoop weer terug te brengen.