Hoor je ‘s nachts wolvengehuil? Sinds een paar jaar kan het zomaar zijn dat je dat niet gedroomd hebt. De wolf is weer in Nederland en verspreidt zich snel door onze bossen en weilanden. Natuurorganisaties zijn blij, maar de roofdieren laten een spoor van vernieling achter. Is deze aanwezigheid een kwestie van wennen?
Wolvenplagen
De wolf is geen vreemde in ons land. Sterker nog: we hebben een hele geschiedenis met het dier. Al eeuwenlang heeft de wolf een thuis gevonden in Nederland. Ook in bronnen uit de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw wordt er uitvoerig gesproken over de wolf. Zeker als deze een last veroorzaakt. Deze ‘wolvenplagen’ zijn in verband te brengen met oorlogen. Als het volk te druk was met vechten, was er geen tijd om ongedierte uit te roeien. Een voorbeeld is de enorme hoeveelheid wolven rond 1600. In deze periode was de Tachtigjarige Oorlog namelijk in volle gang.
Maar aan het tijdperk van de wolf kwam een eind. In 1600 verdween de diersoort al uit de noordelijke provincies. De laatsten verlieten Noord- en Zuid-Holland, Zeeland en Drenthe rond 1750, waarop bijna alle provincies volgden. Rond 1880 meenden de bewoners van het Brabantse dorpje Helvoirt de laatste wolf in Nederland te hebben gedood. Sindsdien was er geen spoor meer van het dier te bekennen.
Billy de killerwolf
Sinds 2019, bijna anderhalve eeuw later, is de wolf weer terug in Nederland. En een wolf die je schapen lastigvalt, kan je nu niet meer zomaar uitroeien. Als beschermde diersoort lopen er een paar rond in ons land, met name in natuurgebied de Veluwe. Bij12, een organisatie die provincies helpt bij het verzamelen van informatie over landelijk gebied en leefomgevingen, houdt bij hoeveel wolvenschade er al is aangericht.
Veel schade is het wel te noemen. Bijna dagelijks komen er meldingen binnen van dode schapen, geiten en zelfs pony’s. In 2022 zijn er in totaal 715 boerderijdieren gesneuveld. Wolven laten dus een spoor van vernieling achter. Een voorbeeld is wolf Billy, die al snel een ‘killerwolf’ werd genoemd. In de zomer van 2020 beet de Duitse wolf zo’n 65 schapen dood in Brabant. Het was dan ook in de regio groot nieuws toen Billy de kogel vond in Frankrijk.
Plek in de voedselketen
Volgens natuurorganisaties is de komst van de wolf in Nederland juist goed. De wolf zorgt voor diversiteit en balans in de natuur, zeggen zij. “Waar wolven komen, passen grazende dieren hun gedrag aan. Op deze plekken krijgt het bos de kans om te verjongen,” is te lezen op de website van natuurmonumenten. De terugkeer van de wolf betekent gevaar voor prooidieren. De dreiging houdt ze scherp, fit en gezond. De karkassen die de wolf achterlaat, zijn weer voedsel voor andere dieren. “En wolven eten niet alles op!” vertelt een boswachter aan de NOS. De wolf is lang in Nederland geweest en past goed in onze natuur, volgens de organisaties. De biodiversiteit groeit, en de voedselketen is weer in balans.
Moeten we de wolf doodschieten of door laten lopen? Wolven eisen hun eigen plaats weer op in de natuur, en dit blijkt zowel voordelen als nadelen te hebben. Naast dood verderf is de diersoort ook verantwoordelijk voor nieuw leven en een gezonde natuur.