In de afgelopen jaren was er een grote vraag naar fastfood. Dit zorgde voor een wildgroei van fastfoodketens. Gemeentes maken zich zorgen over de invloed van dit soort restaurants op het overgewicht van haar inwoners. Door een nieuwe maatregel van het kabinet mogen gemeentes aanbieders van zulk ongezond eten weigeren.

De nieuwe regelgeving moet vooral in de omgeving van scholen het aanbod van ongezond eten doen verminderen. Dit wordt gedaan door fastfoodketens te weigeren rondom deze locatie en marketing van suikerwaar bedoeld voor kinderen te stoppen. In de afgelopen jaren zijn er namelijk steeds meer jongeren bijgekomen die kampen met overgewicht. Het kabinet maakt zich daar zorgen over. Uit een onderzoek van Pointer blijkt dat fastfood en ongezonde voeding bijdraagt aan het oplopende overgewicht.

Aanbod fastfoodketens stijgt

De hoeveelheid ongezond eten dat men op straat ziet sinds 2011 met 30 procent is toegenomen. Dit komt uit een ander onderzoek van Pointer. Daarnaast stelt het onderzoek dat er tussen 2011 en 2021 bijna 1200 verswinkels zijn verdwenen. Volgens cijfers van het CBS zijn er sinds 2014 bijna zesduizend fastfoodketens bijgekomen in heel Nederland. Er komen steeds meer plekken bij waar ongezond voedsel gehaald kan worden terwijl de plekken voor gezond voedsel verdwijnen.

Het grote aanbod van ongezond eten is ook te vinden rondom het Da Vinci College in Purmerend. Dit bleek uit een gesprek met drie oud-leerlingen die terugkeken op hun middelbare schooltijd. Binnen een paar minuten lopen had je drie supermarkten, een dönerzaak, twee pizzeria’s en twee snackbars. Volgens Jimmy Harmens was het best normaal om in een pauze of tussenuur eten te halen. “Met stuntweken van Domino’s was het helemaal erg, dan lag het hele schoolplein bijna vol met pizzadozen”, aldus Mike Evertsen.

Einde van kindermarketing

Naast het tegengaan van de fastfoodketens betekent de nieuwe maatregel ook het einde van suikerwaarmarketing gericht op kinderen. Producten die bekende figuren van kinderfilms of -series op de verpakking hebben staan mogen niet meer in de schappen liggen. Daarnaast heeft het kabinet ook verdere plannen om speeltjes of cadeautjes bij de aankoop van suikerwaar te stoppen. Wordt dit ook het einde van de ‘Happy Meal’?

“Merken die gebruik maken van kindermarketing moeten wisselen van propositie of de doelgroep weerleggen om dezelfde afzet te kunnen behouden.”, zegt Timo van ’t Haar, die gespecialiseerd is in ‘new product management’ binnen de voeding en diëtetiek. Het lastige is dat hierbij uitgegaan wordt van producten die alleen worden verkocht omtrent de kindermarketing. “Je weet niet of het product nog steeds gekocht zal worden indien het een andere naam krijgt of in een andere verpakking zit.”

Sceptisch over nieuwe maatregel

Niet iedereen is overtuigd dat de nieuwe maatregel zal zorgen voor de gehoopte resultaten. Uit een artikel van Het Parool blijkt dat jongeren ongezond eten niet zo vaak in snackbars of fastfoodketens halen, maar in de supermarkt. RTV Noord presenteert in een artikel de resultaten van Carel-Peter van Erpecum’s onderzoek. Hierin toont hij aan dat mensen die in de buurt van een fastfoodrestaurant of snackbar wonen, zwaarder zijn. Toch wordt toeval in deze zaak niet uitgesloten.

Zelfs wanneer de wildgroei van fastfoodketens stopt en het aanbod van ongezond eten verminderd is het lastig om te zeggen of het percentage mensen met overgewicht zal dalen. Een zak chips of reep chocola is in de supermarkt goedkoper dan netje mandarijnen of bakje druiven. Dit kaart Merel van Vroonhoven ook aan in haar column in de Volkskrant. “Maak gezonde producten goedkoop en belast de slechte voeding fiscaal.”