Sociale media hebben de afgelopen jaren geleid tot een aanzienlijke toename van mentale problemen bij jonge meisjes. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat het gebruik van sociale media vanaf jonge leeftijd een negatieve invloed heeft op hun mentale welzijn.

Recente onderzoeken wijzen uit dat het aantal jonge meisjes met mentale problemen in de afgelopen vier jaar flink is gestegen. Volgens het Health Behaviour in School-aged Children-onderzoek heeft maar liefst 43% van de meisjes te maken met mentale problemen. Deskundigen hebben het over een ongekende daling in de mentale gezondheid. Het gebruik van sociale media onder jongeren wordt als een van de oorzaken genoemd, omdat het een aanzienlijke impact heeft op het zelfbeeld van jonge meisjes.

Daarnaast bevestigt ook het Centraal Bureau voor de Statistiek de zorgwekkende trend. Uit onderzoek blijkt dat 18% van de jongeren psychische problemen heeft, wat een stijging van 8% is ten opzichte van twee jaar geleden. Met name vrouwen worden vaker geconfronteerd met psychische problemen dan voorheen. In 2021 is de psychische gezondheid van 24% van de vrouwen tussen 12 en 25 jaar verslechterd.

Sinds 2001 is er niet meer zo een grote daling gezien in de mentale gezondheid.

Druk door sociale media

Het toenemende gebruik van sociale media onder jongeren heeft volgens het HBSC-onderzoek een significante invloed op de mentale gezondheid. Ongeveer 42% van de jongeren gebruikt sociale media als afleiding van negatieve gedachten.

Joosje Hoekstra, masterstudent TV Studies aan de Universiteit van Amsterdam, schrijft momenteel haar masterscriptie over de representatie van vrouwen in de media. Ze benadrukt de impact van sociale media op vooral jonge mensen en pleit voor meer aandacht hiervoor. Ook zij merkt de grote invloed van sociale media.

‘’Het voelt bijna alsof er een soort block in het algoritme zit voor feministische inhoud”, stelt ze. De sociale media maken natuurlijk gebruik van het algoritme gebaseerd op de voorkeuren van de gebruiker maar Joosje ondervindt dit anders. ‘’Zelfs nu ik er zo erg mee bezig ben krijg ik maar amper iets over feminisme’’. Het zoeken naar feministische posts die meisjes iets zouden kunnen bijleren blijkt dus nog lastig te zijn. ‘’Ik merk ook als er dan wel iets geplaatst wordt over vrouwen, zoals bijvoorbeeld vrouwendag, dat er dan ook heel veel slechte reacties zijn. Zoals: ‘Waar is deze aandacht voor mannen?’ Het voelt daarom alsof het teniet wordt gedaan.’’ 

Ze bespreekt ook de kritiek die vrouwen online ontvangen en merkt op dat vrouwen veel meer negativiteit ervaren dan mannen. ‘’Een vrouw hoeft maar een ding te doen en het is gelijk fout, waarom is dit nieuws’’.

Daarnaast gaat ze in op het beeld van vrouwen op het internet. Vrouwen krijgen namelijk niet alleen meer kritiek maar worden ook meer seksualiseerd dan mannen. ‘’Ik moet gelijk denken aan een filmpje van een heel dun model waar echt geen vetrolletje te vinden was waarin ze gaat dansen maar verder niet zoveel doet. De reacties op dat filmpje waren zo positief terwijl als je het tegenovergestelde zou zien, bijvoorbeeld iemand met maatje 40, zijn er gelijk zulke andere reacties en negatiever.’’ Volgens haar heeft dit grote invloed op jonge meisjes ‘’Als ik terugkijk naar mijn jongere ik toen ik nog heel dun was en voor de puberteit, denk ik alleen maar ik wil weer zo dun zijn. Natuurlijk ben ik nu wat ouder en denk ik daar ook anders over maar voor jonge mensen kan deze negativiteit en seksualisering heel schadelijk zijn.’’  

Het wetenschappelijk onderzoek van Liesbeth Woertman en Femke van den Brink bevestigt dat het gebruik van sociale media leidt tot meer negatieve gedachten over het lichaamsbeeld bij vrouwen. Veel vrouwen ervaren een negatievere kijk op hun eigen lichaam als gevolg van wat ze zien op sociale media.

Het gebruik van sociale media zorgt dus voor veel negatieve effecten voor vrouwen. Echter is er volgens Joosje ook iets positiefs wat de sociale media kunnen brengen. ”Het is belangrijk dat er meer van dat soort posts komen zoals die van de vrouwendag.” Vertelt ze. ”Zo worden we allemaal een stukje beter opgeleid.”