“Vraag vrouwen of ze een paar uur meer willen werken” riep Van Gennip, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, vorige week op tijdens Internationale Vrouwendag. Het personeelstekort in Nederland wordt steeds nijpender en vrouwen werken vaak deeltijd. Een logische vraag dus van Van Gennip. Toch?

“Ik vind het een beetje dubbel,” zegt Stieneke (56). Ze heeft zelf sinds de geboorte van haar kinderen deeltijd gewerkt, voornamelijk om zich te kunnen focussen op de opvoeding van haar kinderen. “In mijn situatie zou ik er wel weer toe bereid zijn, maar als je een gezin met jonge kinderen hebt legt dat echt een zware wissel op de ouders.” De opvoeding van kinderen is één van de redenen voor deeltijdwerken voor vrouwen.

In Europa werkt zo’n negentien procent van de werkende bevolking deeltijd. Vooral in het Noord-Westen van Europa is deeltijdwerken populair. Nederland steekt er echt met kop en schouders bovenuit. Maar liefst 52,2% van alle mensen met een baan heeft in Nederland een contract voor minder dan 36 uur. Vooral onder kassamedewerkers, zorgpersoneel en apotheekmedewerkers is deeltijdwerken de norm.

Zowel mannen als vrouwen in Nederland zijn kampioen deeltijd werken van Europa. Toch wordt het hoge gemiddelde voornamelijk veroorzaakt door vrouwen. Meer dan twee derde van de werkende vrouwen heeft een deeltijdbaan. Gemiddeld werken zij 20,7 uur per week. Bij de mannen is dat “maar” één op de vijf en komt het gemiddelde uit op 33 uur per week.

In Nederland hing er - langer dan in andere landen - een sterk cultureel en christen democratisch sentiment waarin de vrouw thuis moest zijn om voor de kinderen te zorgen terwijl de man werkte om geld in het laatje te brengen. Pas rond 1980 kwam daar pas verandering in. Vrouwen wilde wel werken, maar volledig van de kinderopvang afhankelijk zijn was absoluut niet gewenst.

Deeltijd werken bood een goede uitkomst, waarin vrouwen wel financieel konden bijdragen én nog voor de kinderen zorgen. Ook voor Stieneke was dat de oplossing: "Drie dagen werken was voor mij een goede middenweg,' vertelt Stieneke, ' Zo had ik meer betrokkenheid bij mijn kinderen." Mede doordat goede arbeidsvoorwaarden in de wet werden vastgelegd steeg de arbeidsparticipatie snel. 

In omringende landen als België en Frankrijk was deeltijd werken minder populair. Deeltijdcontracten werden daar vooral aangeboden in tijden van recessie. Het was een middel om banen te verdelen onder de bevolking, en werd dus voornamelijk beschouwd als downgrade.

Inmiddels heeft de groep vrouwen een naam gekregen: de deeltijdprinsesjes. Volgens de definitie van woordenboek Ensie is dat een “vrouw die in deeltijd werkt en daardoor (volgens sommigen) een verwend, luxueus leventje leidt”. Deeltijdprinsessen zouden de loonkloof in stand houden, ervoor zorgen dat vrouwen minder vaak topfuncties bekleden en sinds kort dus ook bijdragen aan het personeelstekort - of deze in ieder geval niet bevorderen.

Van alle vrouwen in Nederland wil 12,8% meer uren gaan werken.

einde komt nog