De instroom van studenten aan de Universiteit Leiden groeit al jaren gestaag. Met name het aantal internationale studenten dat de universiteit elk jaar aantrekt is de afgelopen jaren flink toegenomen. De kleine historische binnenstad groeit niet mee en de woningmarkt zit nog altijd flink op slot. Kind van de rekening zijn vooral de studenten die in hun studentenstad Leiden willen wonen. Dat lukt namelijk lang niet iedereen meer.
Het inwonersaantal van de gemeente Leiden is de afgelopen zestien jaar vrij stabiel. De bevolkingsomvang schommelt tussen de 117 en 125 duizend. Het aantal studenten aan de Leidse universiteit daarentegen, verdubbelde tussen 2006 en 2021 van zo’n 17 duizend tot bijna 34 duizend studenten.
Om de groei van het aantal studenten aan te kunnen, breidde de universiteit al uit tot ver buiten de gemeentegrenzen. Zo volgen naast studenten van veel internationale opleidingen, ook de bestuurskundestudenten hun colleges tegenwoordig in Den Haag, op de faculteit ‘Governance and Global Affairs’. Plannen voor de sloop van woningen rondom de faculteit voor Geesteswetenschappen stuiten al jaren op flink protest, waardoor de realisatie van de nieuwe ‘humanities campus’ op zich laat wachten.
Internationale studenten
Een opvallend gegeven is dat ook het aantal internationale studenten sterk groeide, van enkele honderden tot ruim zesduizend in 2021. Deze studenten kampen net als de Nederlandse met grote problemen bij het vinden van een woning in Leiden. Voor hen zijn de spanningen het hoogst. Als zij geen woning vinden, kunnen ze natuurlijk niet eerst nog even bij ouders blijven wonen. De universiteit waarschuwde internationale studenten in augustus vorig jaar nog expliciet om niet naar Nederland te komen als zij zich nog niet van een kamer hebben verzekerd.
Met name de groei van het aantal internationale bachelorstudenten springt in het oog. In 2011 waren dit er nog geen 240. Tien jaar later waren dit er al meer dan 3,5 duizend. Het aantal internationale masterstudenten groeit ook, maar wel aanzienlijk minder explosief. Voor universiteiten is het financieel aantrekkelijk om veel studenten aan te namen. De grootste slag kan geslagen worden bij de bachelors, die vaak niet alleen veel meer studenten per opleiding aantrekken dan masters, maar studenten ook langer vast houden. Een bacheloropleiding duurt immers minstens drie jaar, waar een master meestal één of twee jaar duurt.
Waar de Universiteit Leiden hard groeit, doet de stad dat zoals gezegd niet. Nu is de woningopgave in Nederland sowieso al gigantisch. Alleen in Zuid-Holland moeten tot 2030 al 250 duizend woningen bijgebouwd worden. Een van de gevolgen van de toegenomen woningnood is dat relatief veel meer studenten thuis blijven wonen.
Dat het in het volgepakte Leiden moeilijk is om een kamer te vinden, weet ook Boris Veldhuis (19). Hij is tweedejaars rechtenstudent en woonde een stuk langer dan gewild bij zijn ouders in Schiedam. In april vorig jaar begon hij met zoeken naar een kamer. Sinds een maand heeft hij pas een kamer. Hij is actief in het studentenleven en zit bij een grote studentenvereniging. ”Het kennen van de juiste mensen, maakt echt het verschil”, vertelt hij.
Toch ging de zoektocht naar een kamer ook bij hem niet van een leien dakje. Hoe vaak hij bij studentenhuizen langs is gegaan om voor een kamer te ‘hospiteren’, zoals dat in Leiden genoemd wordt, weet hij niet meer precies. ”Ik ben de tel wel een beetje kwijt inmiddels, maar ik kom zo snel al op zeker dertien keer”, vertelt hij. ”Ik heb de hele zomer huizen gemaild en deed echt mijn best, maar er zijn zo ontzettend veel concurrenten. De kamernood is echt wel schrijnend. Als ik mijn netwerk niet had gehad, was het helemaal onbegonnen werk geweest.”
Klein lichtpuntje is dat de aantallen nieuwe studenten in 2022 in heel Nederland voor het eerst iets afnamen. De terugkeer van de basisbeurs aankomend studiejaar wordt veelal als verklaring genoemd. Vwo’ers die afgelopen jaar slaagden namen dan ook vaker dan gemiddeld een tussenjaar. Als zij volgend jaar beginnen met studeren, kunnen ze voor de volle vier jaar van de basisbeurs gebruikmaken. Dat de daling van het aantal studenten doorzet lijkt dus niet erg waarschijnlijk. De kans dat de groei volgend jaar, door de grote groep die nu een tussenjaar heeft genomen, nog groter wordt, lijkt reëler. Waar al die studenten dan gaan wonen, blijft de grote vraag.