Jaarlijks studeren er zo’n 115.000 internationale studenten aan de Nederlandse universiteiten. Zo ook aan de Leidse Universiteit, waar het aantal internationale studenten verdubbeld is ten opzichte van vijf jaar geleden. Volgens Leidse burgemeester Lenferink zijn deze internationals meer dan welkom in zijn stad, dat terwijl de Nederlandse student amper een kamer kan vinden in Leiden. Daartegenover staat dat de toestroom van buitenlandse studenten essentieel is voor de Nederlandse kenniseconomie. In politiek Den Haag zijn de meningen daarom verdeeld. Moeten we deze studenten juist weren of accepteren?
Hoge kwaliteit, lage kosten. Kort samengevat is dit wat het Nederlands wetenschappelijk onderwijs zo aantrekkelijk maakt. Zowel voor de Nederlandse student, als ook voor de internationale leergierigen. In het buitenland liggen de kosten van een collegejaar een stuk hoger dan in Nederland. Gemiddeld ben je tussen de €12.000 en €13.000 kwijt. Een behoorlijk verschil met Nederland, waar een studiejaar rond de €2.000 euro kost. De flinke toestroom van internationale studenten is dan ook niet verwonderlijk.
Ook aan de Leidse universiteit zijn internationale studenten niet meer weg te denken uit de collegebanken. Het aantal buitenlandse studenten is de afgelopen vijf jaar verdubbeld. Bijna 20% van de Leidse studenten komt uit het buitenland. Dat aantal zal de aankomende jaren nog flink toenemen. Bij sommige opleidingen, zoals international studies, is zelfs meer dan de helft van de studenten afkomstig uit het buitenland.
Door alle negatieve berichtgeving rondom internationale studenten lijken Nederlanders het voordeel van deze hoge toestroom te vergeten. Dat is ook niet zo vreemd aangezien het positieve effect pas op de lange termijn zichtbaar is, namelijk na afstuderen. Na het behalen van een diploma blijft bijna één op de vier buitenlandse studenten wonen in Nederland. Dat levert de rijksschatkist, na aftrek van kosten, op jaarlijkse basis €1,5 miljard op.
Daarnaast zorgt de toestroom voor een verengelsing van het Nederlands wetenschappelijk onderwijs. Bacheloropleidingen zoals psychologie en bedrijfskunde verschijnen ook in een Engelstalige variant onder de naam, bachelor of psychology of bachelor business administration. Aantrekkelijk voor de buitenlandse student, maar ook zeker voor de Nederlandse die daardoor zijn steenkolen Engels verbetert.
Volgens Jorick Beijer zijn hoogopgeleide internationals essentieel voor de opbouw van onze Nederlandse kenniseconomie. Hij is directeur van The Class of 2020, een Europese denktank die onderzoek doet naar de internationalisering van het onderwijs in universiteitssteden. "Het Nederlandse werkveld is zo geïnternationaliseerd dat we niet meer zonder buitenlandse studenten kunnen."
Jasper van Kuijk, universitair docent aan de TU Delft, kijkt hier anders naar. Volgens hem worden Nederlandse studenten door het hoge aantal internationale studenten verdrongen van de universiteiten. Als voorbeeld noemt hij de numerus fixus toelating voor de studie psychologie aan de UvA. Afgelopen jaar meldden 600 Nederlandse en 1100 buitenlandse studenten zich hiervoor aan. "We moeten een maximum aantal buitenlandse studenten toelaten. Anders kunnen Nederlandse student straks niet meer naar de universiteit naar keuze."
Afgelopen januari debatteerde de Tweede Kamer over de werving van buitenlandse studenten. De huisvesting van Nederlandse studenten is nu al een behoorlijke opgave voor de Tweede Kamer en de lokale politiek. De grote toestroom internationale studenten verhoogt de druk op de kamermarkt. Volgens onderwijsminister Robbert Dijkgraaf zitten we op dit moment aan ons maximum.
Ook in Leiden is het vinden van een kamer niet appeltje eitje. De afgelopen tien jaar is het aantal studenten dat in Leiden studeert maar elders woont verdubbeld. Het aantal studentenkamers is bij lange na niet voldoende om iedere student onderdak te bieden in de binnenstad. Veel studenten zijn genoodzaakt om bij hun ouders te blijven wonen of in het gebied rondom Leiden. In 2017 deed de Leidse politiek een poging om de kamernood bij studenten op te lossen door 2700 nieuwe studentenhuizen te bouwen. Hoewel dit een imposant aantal is, blijkt dit anno 2023 helaas nog steeds niet voldoende.