Fakkeloptocht tijdens Internationale Vrouwendag in 1982. Foto: Rob Bogaerts, Nationaal Archief (CC by 4.0)
Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag. Mensen kennen het misschien door inspirerende posts op sociale media, maar weten niet wat de oorsprong van de dag is of waarom het nou zo belangrijk is om te vieren. Want nadenken over de rechten van de vrouw, is dat nog wel nodig?
Volgens Nora* (20) is dat wel zo. Seksisme is nog in alle delen van de samenleving te vinden, meent ze, en voor een voorbeeld hoef je niet verder te kijken dan een lokale supermarkt. Nora had toen ze zestien was een bijbaantje als vakkenvuller, en maakte daar een aantal nare momenten mee. “Mijn vriendinnen en ik hadden in die tijd veel politieke discussies tijdens werk met collega’s, met mannelijke teamleiders. We hadden het dan over of bepaalde grappen problematisch waren, of jezelf feminist noemen een goed of slecht iets was, dat soort dingen. Vaak namen onze mannelijke collega’s ons niet serieus. We hadden een teamleider die ons onverwacht in ons oor zou knijpen of bij ons middel zou beetpakken. Toen we dat aan een manager vertelden, stopte het even, en daarna begon hij weer opnieuw.”
De oorsprong
Het is deprimerend om te bedenken tegen hoeveel problemen vrouwen vandaag de dag nog aanlopen vanwege hun geslacht. Vooral wanneer je je bedenkt hoe lang de strijd voor vrouwenrechten al bezig is. De beweging begon echt op gang te komen vanaf het begin van de 20ste eeuw. Dit was het moment waarop meer mensen in de stad gingen wonen als gevolg van industrialisatie. Hierdoor kwamen mensen met verschillende (of juist dezelfde) gedachtegoederen met elkaar in aanraking en konden ze gemakkelijker radicale ideologieën vormen. Feminisme was, zo’n honderd jaar geleden, een zeer radicaal gedachtegoed. Om een goed beeld te geven van hoe Internationale Vrouwendag tot stand is gekomen, staat hieronder een tijdlijn van de ontwikkeling ervan.
In Nederland lijkt Internationale Vrouwendag te draaien om aandacht geven aan alle vrouwen in de samenleving. Mensen gaan niet meer altijd de straat op, maar bieden op een andere manier hun hulp aan. Het thema van de dag is dit jaar Leefbaar, en op de site van Internationale Vrouwendag geven ze een aantal voorbeelden van wat ze daarmee bedoelen: meisjes kunnen niet op een normale manier uitgaan vanwege intimidatie van jongens, werkplaatsen bieden vaak geen ruimte aan waar moeders kunnen kolven en vrouwen krijgen nog steeds niet altijd evenveel betaald als mannen.
Niet leefbaar
Ook het verhaal van Nora laat goed zien hoe seksisme bepaalde situaties onleefbaar kan maken. De werksfeer in de supermarkt werd steeds slechter, totdat Nora uiteindelijk besloot dat het genoeg was geweest. “Tijdens mijn ontslaggesprek heb ik alle problemen die ik had aangekaart, zodat de meiden die er na mij zouden komen werken niet hetzelfde zouden meemaken. Mijn teamleider bleef toen steevast herhalen dat ik overal seksisme zou meemaken. Naderhand kwamen we er nog achter dat diezelfde teamleider in een Whatsappgroep zat met de naam ‘kankerfeministen’. Dat hakte er wel in.”
Actievoeren voor de rechten van de vrouw is nog net zo relevant als tijdens dat eerste protest in New York. De afgelopen jaren zien we tekenen dat de rechten van de vrouw weer in gevaar beginnen te komen. Van de seksistische Taliban die in Afghanistan regeert, tot de abortuswetten in de Verenigde Staten… de strijd is nog lang niet afgelopen. In andere woorden, wat doe jij deze 8 maart?
* Nora’s naam is vanwege privacyredenen aangepast.