De Japanse Kersenbloesem is begonnen met bloeien. De zuidelijke Okinawa-eilanden waren een tijdje geleden al aan de beurt, en nu begint ook het centrale deel van Japan langzaam roze te kleuren. Voorzichtig luidt de Kersenbloesem het begin van de lente in. Echter heeft dit bloempje in Japan echter een stuk meer betekenis dan enkel de start van een nieuw seizoen.
De Kersenbloesem, Sakura in het Japans, bloeit elk jaar van januari tot en met mei. Dit begint in het warme zuiden, en eindigt in het koude noorden. Shiho Omote (22), een Japanse uitwisselingsstudente, vertelt dat ze elk jaar tijdens deze periode met vriendinnen afspreekt. “We houden het weerbericht dan altijd goed in de gaten, want die vertelt je wanneer de Sakura gaan bloeien”, zegt ze “en zodra het bekend is, prikken we meteen een datum om te gaan picknicken.” Volgens Shiho namen al haar vriendinnen dan hapjes mee, en aten ze die samen op onder de bomen.
De activiteit die Shiho beschrijft wordt in Japan Hanami (花見) genoemd. Dit betekent letterlijk “het bekijken van bloemen”. Deze traditie bestaat al honderden jaren, en vindt haar voorganger in de Naraperiode (710-794). De naam Hanami bestond toen nog niet, maar aristocraten hadden de gewoonte uit China overgenomen om elk jaar pruimenbomen te bewonderen. Pas in de Heianperiode (794-1185) veranderde dit naar het bekijken van de Sakura bomen, en werd de naam Hanami in het leven geroepen. Voor een lange tijd was dit echter enkel een traditie voor de hogere klasse, maar dit veranderde in de Edoperiode (1603-1868). Vanaf toen verspreidde de Hanami traditie zich over het hele volk.
Tegenwoordig wordt Hanami dikwijls gecombineerd met afspreken met vrienden, familie en collega’s. Dit is dan vaak in de vorm van een picknick onder de bomen of een mooie wandeling. “Maar er zijn ook heel veel andere opties”, vult Shiho aan “sommige jaren gingen mijn vriendinnen en ik bijvoorbeeld op een Hanami-cruise, dan vaar je over een rivier tussen alle bomen door.”
Een nieuw begin
Naast de populaire traditie om Sakura te bekijken, staat deze bloem in Japan onder andere ook symbool voor vernieuwing. Deze betekenis is ontstaan door de extreem korte bloeitijd van deze bloem, gemiddeld maar ongeveer 1 à 2 weken lang. Vanaf oudsher wordt de Sakura daarom dus gezien als een bloem die zowel de schoonheid, als de vergankelijkheid van het leven uitdrukt. Iets is mooi zolang het duurt, maar zal uiteindelijk onvermijdelijk overgaan.
Ook de woorden “物の哀れ” (mono no aware) worden vaak met de Sakura in verband gebracht. Deze moeilijk vertaalbare uitdrukking beschrijft “ontroering door zowel blijheid als verdriet bij het bewonderen van iets”. Blijheid vanwege de schoonheid, en verdriet vanwege het besef dat het enkel voor dit moment is.
Maar naast de ietwat melancholische betekenis van tijdelijke schoonheid, staan Sakura ook symbool voor een frisse start. Dit is omdat het schooljaar in Japan begint in april, de maand waarin relatief de meeste Sakura bloeien in centraal Japan. De combinatie van de openingsceremonie van het nieuwe schooljaar, en de bloei van de Sakura, resulteert in het gevoel van optimisme. “Wanneer ik de Sakura zie op mijn eerste schooldag, voel ik me altijd ietsje gemotiveerder”, lacht Shiho. “Een soort fris gevoel dat een nieuw hoofdstuk is begonnen.”
Sakura in Japan: een interactieve visualisatie
Zoals eerder in dit stuk al aangekaart, bloeit de Sakura niet overal in Japan op hetzelfde moment. Elke stad heeft een andere periode van ‘peak-season’, de tijd wanneer de Sakura op hun mooist zijn. Daarnaast hebben verschillende plekken ook andere festivals, tradities, en Sakura-gerelateerde trekpleisters. Wil je hier meer over weten, check dan deze interactieve kaart en maak een virtuele reis door Japan!