Een tentoonstelling in het Rijksmuseum en een televisieprogramma waarin amateurschilders zich te proberen evenaren aan de kunstenaar; Vermeer weet de aandacht van het Nederlandse publiek naar zich toe te trekken. En dat is niet alleen het afgelopen jaar. De schilder die bekend is van Meisje met de parel en Het Melkmeisje heeft onze harten al lange tijd veroverd.
In 2006 bleek al dat het Nederlandse publiek Vermeer waardeerde. Trouw organiseerde een verkiezing waarbij het Nederlandse publiek kon stemmen op het schilderij dat zij het mooist vonden. De voorwaarde was wel dat het kunstwerk van Nederlandse hand moest zijn.
Hoewel schilderijen van Rembrandt en Van Gogh in de top tien stonden, ging Vermeer met goud en zilver naar huis. Meisje met de parel eindigde op de eerste plaats met een overtuigende 26 procent van de stemmen. Gezicht op Delft kwam daar achteraan met 16 procent.
Tentoonstelling
Beide schilderijen zijn te zien in een tentoonstelling van het Rijksmuseum die op 10 februari begon en doorgaat tot 4 juni. De schilderijen zijn normaal over de hele wereld verspreid, maar voor deze tentoonstelling wist het Rijksmuseum 28 werken naar Amsterdam te halen. Dat zijn er meer dan ooit tevoren, want Vermeer maakte in zijn leven slechts 37 schilderijen.
Die unieke hoeveelheid kunstwerken maakt de tentoonstelling populair en dat was te zien aan de kaartverkoop. Voorafgaand aan de opening waren al 200.000 kaarten besteld en op dag twee was de tentoonstelling uitverkocht.
Er werden extra kaarten beschikbaar gesteld door het museum langer geopend te houden, maar ook die waren razend populair. De website lag plat omdat teveel mensen een kaartje probeerden te bemachtigen. Ondertussen zijn de extra kaarten uitverkocht terwijl de vraag nog niet is beantwoord. Via Ticketswap, een platform dat veel wordt gebruikt voor de doorverkoop van concertkaarten, zoeken meer dan 11.000 mensen naar een kaartje.
De Nieuwe Vermeer
De populariteit en bekendheid van de tentoonstelling worden versterkt door het programma De Nieuwe Vermeer, dat in februari en maart op zondagavond op televisie komt. Het programma heeft zes afleveringen en in elke aflevering doen professionele en amateurschilders een poging om een verloren werk van Vermeer te recreëren.
Het programma heeft amateurschilderend Nederland in beweging gebracht; duizenden mensen meldden zich aan om deel te nemen aan een van de zes afleveringen. Op creatieve manieren geven deelnemers vorm aan de verloren schilderen, bijvoorbeeld door te mozaïeken of door een wandtapijt te maken.
Lichtinval
Een van de grootste uitdagingen voor deelnemers aan De Nieuwe Vermeer is het verwerken van lichtinval in het schilderij, iets wat Vermeer bijzonder maakt. Het licht komt vaak vanaf links het schilderij binnen. Vermeer benadrukte ermee voorwerpen, handelingen en emoties van mensen, vertelt de website van het Rijksmuseum.
“De manier waarop Vermeer omging met licht is echt ontzettend bijzonder”, vertelt Merijn (21) uit Leiden en liefhebber van Vermeer. “De schilder verwerkte licht op zo’n natuurlijke manier in zijn werken dat het soms net een foto lijkt. Dat vind ik echt fascinerend!”
Realistisch
Niet alleen de lichtinval intrigeert Merijn, ook de precisie in de schilderijen vindt hij mooi. “Hij gaf alles in zijn kunstwerken heel gedetailleerd vorm”, vertelt hij enthousiast. “De materialen en de gezichten zijn realistisch geschilderd. Je kan ze bijna voelen.”
Bovendien schilderde Vermeer vooral alledaagse dingen, zoals het lezen van een brief en het schenken van melk. “We doen die dingen nog steeds”, legt het Rijksmuseum uit in een filmpje op de website. De kunst is tijdloos, mensen kunnen zichzelf nog steeds in de werken herkennen. Ook Merijn vindt de thema’s in de schilderijen mooi. “Het is leuk dat hij ‘normale’ dingen schildert in plaats van rijke mensen.”