De afgelopen jaren verhuizen steeds meer mensen uit de Randstad weg en steeds minder ernaartoe. In 2020, het eerste jaar van de pandemie, nam het aantal verhuizingen uit de Randstad nog meer toe dan normaal. Door corona namen de mogelijkheden om thuis te werken toe, waardoor veel mensen niet meer noodgedwongen dichtbij hun werk hoefden te wonen. Maar waarom vluchten steeds meer Nederlanders weg uit de grote stad?
Marjolein van der Moolen (53) is met haar man van Amsterdam verhuisd naar een klein dorpje in Friesland. “We wilden een grote woning met tuin die voor ons betaalbaar was”. Van der Moolen is lang niet de enige. De bevolkingsgroei van de grote gemeenten in de Randstad neemt de laatste 10 jaar steeds meer af. Hoewel de grote val in 2020 grotendeels te danken is aan het hoge sterftecijfer door corona, is op onderstaande grafiek te zien dat de jaren hiervoor ook al een afname te zien is in de grote steden. Nederlanders als Van der Moolen geven steeds meer de voorkeur aan het ‘buitenleven’.
Hoewel Van der Moolen ver van de Randstad eindigde, verhuizen de meesten niet ver weg. Veel verhuizers trekken naar zogenaamde intermediaire zones, gebieden rondom de grote steden. Het Groene Hart is een bekend voorbeeld. Zo zit je dichtbij de grote stad zonder hier de nadelen van te ondervinden. Maar wat zijn nou die nadelen? Wie trekt weg?
Jonge stellen met kinderen worden vaak als eersten genoemd als het gaat om de vlucht uit de Randstad. Zij willen hun kinderen laten opgroeien in een rustige omgeving met meer groen. Ze trekken weg van de drukke, toeristische steden vol vervuiling en zoeken banen in andere plaatsen waarvoor ze niet elke dag een uur in de file moeten staan. Maar de laatste jaren trekken ook mensen zonder kinderen steeds vaker weg uit de stad. De afgelopen tien jaar is het aantal mensen dat verhuisde naar een andere gemeente in urbane provincies veel meer toegenomen dan in rurale. Een belangrijke oorzaak hiervan is de sterke stijging van de prijzen van koopwoningen.
De prijzen van koopwoningen in de Randstad zijn al lange tijd buitenproportioneel hoog en worden door de toenemende prijzen op de huizenmarkt voor veel mensen bijna onbetaalbaar. Volgens het CBS waren koopwoningen in januari van dit jaar 90,9 procent duurder dan in 2013. Zeker in de Randstad lopen de prijzen snel op, een flatje is amper te betalen. Een belangrijke oorzaak voor de hoge prijzen in de Randstad is het chronische tekort aan woningen hier. Ook huurwoningen zijn hier daarom al snel moeilijk betaalbaar. Dit kan verklaren waarom mensen een huis met tuin iets verder uit de stad steeds aantrekkelijker vinden.
De hoge huizenprijzen weerhouden mensen er ook steeds meer van om naar de stad toe te trekken. Zeker jonge stellen die willen beginnen op de huizenmarkt, kunnen in de Randstad snel opgeven. In de onderstaande grafiek is te zien dat vertrek van Nederlanders uit de Randstad steeds meer toeneemt in vergelijking tot vestiging in de Randstad. Grote steden worden steeds minder aantrekkelijk voor bewoners zelf, maar ook voor de rest van Nederland.
Nu wordt dus ook corona aangewezen als oorzaak voor de vlucht. Door het vele binnenzitten realiseren veel mensen zich dat ze meer behoefte hebben aan ruimte in en om het huis. Ruimte die niet te vinden is in de Randstad. Door corona zijn er veel meer mogelijkheden om thuis te werken, waardoor verhuizen naar een plaats verder van het werk steeds minder een probleem is. Of de toegenomen stroom verhuizingen uit de randstad vanaf 2020 echt verbonden is aan de pandemie kan nog niet met zekerheid gezegd worden, maar de sterke toename is opvallend.
In de afgelopen jaren zijn verbouwingen buiten de grote steden toegenomen. Verhuizers lijken dus niet snel terug te willen keren naar de Randstad. Ook Van der Moolen sluit dit uit. “Ik voel me hier nu prettig, het is heerlijk wonen hier. Soms mis ik de reuring, maar die zoek ik dan wel op”.