Het debat over vluchtelingen bestaat al vele jaren, of het nou gaat over het beleid, de verzorging van de vluchtelingen, of de oorzaak van hun vlucht. Sommige politici willen ze al jaren terugsturen naar hun land van herkomst, andere politici willen ze juist onderdak aanbieden. Nederland reageert echter anders op de Oekraïne-crisis dan hoe het voorheen op vluchtelingencrises heeft gereageerd. Misschien heeft de huidige stroom van vluchtelingen uit Oekraïne een onderliggend probleem voor de Nederlanders bloot gelegd: Huidskleur.

Sinds de invasie van Rusland in Oekraïne zijn er al, naar schatting, meer dan 3,5 miljoen Oekraïners richting Europa gevlucht. Dit is bijna acht procent van de totale Oekraïense bevolking en de Europese Unie neemt deze vluchtelingen met open armen binnen. Gelukkig is er veel steun vanuit de Europese bevolking voor de Oekraïense vluchtelingen. Zo is alleen met Giro555 al bijna honderdveertig miljoen euro opgehaald.

Ondanks de vreugde om de grote hoeveelheid geld die is opgehaald, hangt er ook iets duisters boven dit getal. Tijdens de Syrische vluchtelingencrisis is er namelijk maar vijf miljoen euro opgehaald. Hope Burwell is een Amerikaanse vrouw die in 2010 naar Nederland verhuisde en zowel geholpen heeft met de Syrische vluchtelingen, als de Oekraïense vluchtelingen. Burwell zegt dat het verschil in Giro555 donaties “niet een Europees probleem is, maar een probleem dat elk persoon heeft. Groepsgevoel en het wij-zij gevoel heeft ieder mens. Bij sommigen dieper geworteld dan anderen.”

De Syrische vluchtelingencrisis kwam tijdens de Syrische burgeroorlog, waar president Assad vocht tegen verschillende rebelgroeperingen. Deze oorlog begon in 2011 en heeft meer dan zes en een half miljoen Syriërs uit het land gedreven. Sinds het begin van de oorlog zijn ook al meer dan 600.000 mensen gestorven in het conflict, en deze oorlog is nog steeds gaande. Assad heeft, tijdens dit conflict, veel militaire en economische steun van Rusland gekregen.

In de laatste maanden zijn er bijna dertig duizend Oekraïense vluchtelingen gekomen. Dit is veel in vergelijking met de afgelopen jaren maar niet genoeg om het verschil in Giro555 donaties te verklaren, zegt Harshini Gururaj. Harshini Hosakote Gururaj, studente aan de Universiteit van Leiden en hulpverlener bij Oekraïense en Syrische vluchtelingen, zegt dat de media ook geen oorzaak kan zijn voor het verschil van donaties. "Toen Assad chemische wapens gebruikte werd dat twee weken lang in het nieuws besproken. Dus om te zeggen dat de media meer nieuws maakt over Oekraïne is voorlopig niet juist."

"Ook het feit dat Oekraïne "Europees" is niet logisch. Syrië ligt niet veel verder weg van Nederland dan Oekraïne. Ook in Syrië vielen de Russen aan. Het moet ook helemaal niet gaan om de ligging van de landen, maar om de vluchtelingen. De Oekraïense vluchtelingen verdienen geen betere behandeling omdat hun land van herkomst dichterbij Nederland ligt. Zouden Nederlanders ook Poolse vluchtelingen beter behandelen dan Oekraïense vluchtelingen vanwege hun ligging? Nee.", aldus Gururaj.

Daarnaast wordt bij de Oekraïense evacuatieroutes ook gediscrimineerd op ras. Zo zegt de VN dat er meerdere gevallen zijn gerapporteerd waarin Poolse en Oekraïense soldaten een speciale rij maken voor buitenlanders die niet blank zijn. Door de nabijheid van Europa gaan veel Afrikaanse studenten namelijk naar Oekraïne om te studeren. Is het Nederlandse volk echter racistisch? zevenentwintig procent van Nederland zei in 2021 gediscrimineerd te zijn. Eurobarmeter deed van 2012 tot 2015 onderzoek naar racisme en discriminatie in de EU, en ontdekte daarbij dat Nederland significant boven het gemiddelde zit op het veld van etniciteit.

"We kunnen natuurlijk geen conclusies trekken. Maar de cijfers zeggen veel", sluit Gururaj af.