De zorg is al jaren een discussiepunt in de samenleving. Dat is ook niet zo gek als je bedenkt dat het de grootste kostenpost is van de Nederlandse samenleving. En deze kostenpost groeit ook nog eens ieder jaar gestaag door. Wat is de reden voor deze stijging?
De zorgkosten in Nederland stijgen dus ieder jaar weer, maar het hoeveel?
Grof gezegd zijn de totale zorgkosten in Nederland tijdens de periode 2009-2019 met 25 miljard gestegen tot een hoogte van 107 miljard. Dat is een stijging van 30% in tien jaar tijd.
Waarom zijn de zorgkosten zo gestegen?
De simpelste verklaring is: er zijn meer mensen. De bevolking van Nederland is in haar geschiedenis nog nooit zo groot geweest als nu. Iedere persoon heeft bepaalde medische zorg nodig dus dat de kosten stijgen naarmate er meer mensen zijn is natuurlijk logisch.
Toch is deze verklaring niet helemaal dekkend in het uitleggen van de volledige stijging van de zorgkosten. De bevolking is inderdaad gegroeid met bijna 800.000 mensen, maar dat is geen stijging in de bevolking van 30%. De bevolkingsgroei alleen kan dus de stijging van de zorgkosten niet verklaren.
Wat is dan de reden dat de zorgkosten zo buitensporig zijn gestegen? De grootste oorzaak is niet de bevolkingsgroei in zijn geheel, maar de groei van een zeer selecte groep namelijk de ouderen. In de periode 2009-2021 is de leeftijdsgroep 65-80 gigantisch gegroeid. Tegelijkertijd is de leeftijdsgroep van mensen onder de 20 juist gedaald.
Deze groei in het aantal 65 plussers is voor een grootste gedeelte verantwoordelijk voor de enorme groei van de zorgkosten in de afgelopen 10 jaar. Ouderen maken per persoon veel hogere zorgkosten dan dan mensen van een jongere leeftijd. Een groot gedeelte van de totale zorgkosten worden daardoor ingenomen door de 65 plussers terwijl ze in absolute aantallen nog steeds de kleinste leeftijdsgroep zijn van Nederland.
De stijgende zorgkosten worden dus voor een groot gedeelte veroorzaakt door het stijgende aantal ouderen. Dat is ook logisch, mensen van een hogere leeftijd hebben gewoon meer zorg nodig dan wat jongere mensen. Het is dan ook niet de schuld van de ouderen, maar een logisch gevolg van een shift in het gemiddelde aantal kinderen gekoppeld aan een steeds verder oplopende levensverwachting.
Wat is de rol van de wetenschap in de oplopende kosten?
De gezondheidszorg blijft zich elk ontwikkelen, elk jaar worden er nieuwe medicijnen gemaakt of is er een grote doorbraak zoals de recente transplantatie van een varkenshart naar een mens. Deze verbeteringen van de geneeskunde zijn een dubbelzijdig zwaard. Aan de ene kant zorgen deze technologische doorbraken voor de verbetering van zorg en kunnen ze sommige behandelingen op lange duur goedkoper maken. Aan de andere zijde creëer je met de uitvinding van nieuwe behandelingen ook nieuwe vraag. Dat zegt het WRR ook in haar rapport uitgebracht in september. "Kort gezegd komt het erop neer dat als er meer kan, er ook meer wordt gedaan." Wat er toe leidt dat je uiteindelijk meer zorg gaat leveren en dus ook hogere kosten maakt.
Zullen de zorgkosten nog verder oplopen?
Naar alle waarschijnlijkheid wel, in de Nederlandse samenleving is op dit moment de leeftijdsgroep 40-65 degene waar de meeste mensen invallen. Daardoor zal het aantal mensen in de categorie 65+ in de toekomst nog verder stijgen. De zorgkosten zullen dus de komende jaren nog blijven stijgen.
Wat kan er aan gedaan worden?
Waarschijnlijk kan er in de directe toekomst niks worden gedaan om de zorgkosten te remmen. In principe hoeft dat ook niet iets ergs te zijn. De zorgkosten stijgen al jaren, maar er wordt jaarlijks niet meer van het bruto binnenlands product uitgegeven aan de zorg. Hoewel de kosten namelijk elk jaar stegen deed de economie dat ook. De zorgkosten zullen dus in de komende jaren alleen een groot probleem worden als de economie niet evenredig meegroeit.
De moderne gezondheidzorg heeft ervoor gezorgd dat mensen nu ouder worden op elk ander moment in de geschiedenis. In het bereiken van deze prestatie webben we er daarmee ook zelf voor gezorgd dat de zorgkosten nu ook hoger zijn dan op elk ander moment in de historie.