Er worden in Nederland onvoldoende woningen gebouwd om het woningtekort tegen te gaan. Volgens het CBS moeten er de komende tien jaar een miljoen extra woningen gebouwd worden. Waardoor is er zo’n tekort ontstaan? En neemt het aantal woningen wel harder toe dan de bevolkingsgroei?
In de tweet van het CBS hierboven wordt grafisch weergeven dat de verwachting is dat de bevolking de komende vijftig jaar zal blijven toenemen. Volgens ABF Research zullen er de komende vijftien jaar 848 duizend nieuwe huishoudens bijkomen. Hun verwachting is dat er 990 duizend nieuwe woningen bijkomen. Dit zou betekenen dat het tekort wat zal afnemen. Uiteraard is dit van veel factoren afhankelijk. Daarnaast zijn het slechts voorspellingen.
Hoe kan het dat er zo’n tekort is ontstaan?
In een artikel van Hanne Obbink staat dat er bijvoorbeeld onvoldoende rekening is gehouden met de toename van eenpersoonshuishoudens. Deze toename is onder andere te verklaren door meer echtscheidingen, hogere leeftijdsverwachting en meer mensen met een migratie-achtergrond. De stijging is hieronder schematisch weergeven.
Hoe ging dit het afgelopen decennium?
Uit cijfers van het CBS blijkt dat het aantal huishoudens in Nederland de afgelopen tien jaar is toegenomen. In de grafiek hieronder is te zien dat er ruim een half miljoen nieuwe huishoudens zijn bijgekomen. Het aantal nieuwe woningen nam met vijftig duizend extra toe. Dit betekent dat het tekort iets is ingeperkt.
Wat is de rol van de overheid hierin?
Ellen Driessen werkt als Kenniscoördinator bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Ze houdt zich bezig met de Nationale Omgevingvisie (NOVI). Hierin wordt de toekomstige inrichting van Nederland beschreven. In deze visie wordt de rol van de Rijksoverheid omschreven bij het verminderen van het woningtekort in Nederland. Driessen vertelt "Toen het eerste concept van de NOVI besproken werd in de Kamer was het meteen duidelijk. Er moet meer sturing komen vanuit het Rijk".
Toch zal de taak de komende jaren voornamelijk bij gemeenten liggen. Verderop in het interview vertelt Driessen namelijk: "Het Rijk zal krachtiger gaan sturen dan voorheen, maar er zullen geen taken en verantwoordelijkheden gecentraliseerd worden". Dit sluit aan bij een rapport van het Centraal Planbureau waarin staat dat de lokale overheden beslissen waar er nieuwe woningen gebouwd mogen worden. Er staat dat het voornaamste probleem is dat de huidige inwoners vaak geen baat hebben bij nieuwbouw.
Op bovenstaande kaart is het aantal nieuwe woningen per provincie afgezet tegen het aantal nieuwe gezinnen per provincie. Hierbij is de bevolkingstoename per provincie gedeeld door de gemiddelde gezinsgrootte (2,14). Dit betekent dat er in de provincie Flevoland meer nieuwe gezinnen zijn komen wonen dan dat er woningen gebouwd zijn. Friesland daarentegen heeft per nieuw gezin 5,42 nieuwe woningen gebouwd. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat er niet de juiste soort woningen worden gebouwd. Zoals eerder vermeld, stijgt het aantal eenpersoonshuishoudens enorm de laatste decennia. Ook in Friesland is dit het geval.