Datavisualisatie
9 x deze woorden zochten we vorig jaar massaal op
28 maart 2022
Alexander Duivenvoorden
Student Premaster Journalistiek & Nieuwe Media
(Foto: Pexels)

Zoekmachines: we kunnen ons bijna geen leven zonder meer voorstellen. Weg met alle wereldkaarten, encyclopedieën en hulplijnen, kom maar door Google, Bing en Yahoo. Maar waar hielden wij Nederlanders ons in 2021 nu eigenlijk mee bezig? En wat verscheen daarvan in ’s werelds grootste zoekmachine?

Google houdt het allemaal nauwgezet bij: wie zoekt wat precies wanneer. Je ziet het in een oogwenk op de Google Trends-pagina. Per provincie is precies bekend waar de bewoners zich mee bezighielden in het afgelopen etmaal, de afgelopen week en de afgelopen jaren. De grootste trends van ieder jaar zet de zoekmachine op een speciale pagina onder elkaar.

Om een beeld te schetsen: in 2008 spannen ‘Hyves’, ‘YouTube’ en ‘Marktplaats’ de kroon. ‘Koningslied’ verovert in 2013 een plek in de top drie, waarschijnlijk in verband met de troonwisseling op 30 april. Tevens verschijnt – het dan nog gloednieuwe – ‘Netflix’ datzelfde jaar in de top vijf.

Een jaar in zoekwoorden

Genoeg reden om eens een kijkje te nemen waar we in 2021 meer over wilden weten. In totaal bestaat de lijst met trends uit veertien categorieën, waarvan de eerste een algemene is. Het zal je daarnaast niet verbazen dat er een speciale coronacategorie is met zoekwoorden als ‘Coronatest’ en ‘Coronacijfers’. En ook ‘Hoe…’-vragen krijgen een eigen plek in het overzicht, met zoekopdrachten zoals ‘Hoe laat speelt Nederland?’ en ‘Hoe oud is Stefan de Vries?’

Een diepere duik nemen we in die eerste – algemene – categorie, waar alle deelcategorieën samenkomen. Vaak gingen de pieken van zoektrends hier hand in hand met bepaalde gebeurtenissen. Goed om te weten is dat Google Trends bij het maken van het jaaroverzicht zoekwoorden vergelijkt met hits in het jaar ervoor. Dat betekent dus dat onderstaand lijstje bestaat uit woorden die in vergelijking met 2020 het meest gezocht werden.

9 – Nelson Valkenburg
Nederland was vorig jaar in de ban van Max Verstappen en de formule 1-races die plaatsvonden op circuit Zandvoort. Nelson Valkenburg gooit hogen ogen als hij rot in het vak Olav Mol vervangt als nieuwe F1-commentator. Veel liefhebbers schrikken van het plotselinge vertrek van Mol. Vooral omdat niet iedereen wist wie Valkenburg precies was, werd het drukker aan de digitale toonbank van Google.

De iPhone 13 die in 2021 gelanceerd werd (Foto: Pexels)

8 – iPhone 13
We kunnen het er lang en kort over hebben, maar de jaarlijkse Apple-presentaties trekken nu eenmaal veel bekijks. Ook in ons kikkerland. Het lanceren van een nieuw iPhone-model staat gelijk aan techfans die opzoeken welke snufjes het bedrijf nu weer aan de telefoon heeft toegevoegd.

7 – Olympische spelen
De Olympische Spelen in Tokyo van 2020 werden verplaatst naar vorig jaar. De online medaillespiegel bleek genoeg om in de gaten te houden hoe Nederlandse sportvertegenwoordigers presteerden.

(Foto: Pixabay)

6 – Sneeuwradar
Je kan het je misschien niet voorstellen, maar net iets langer dan een jaar geleden lag Nederland onder een dik pak sneeuw. In februari 2021 kondigde het KNMI zelfs code rood aan en bleven we met z’n allen binnen in verband met het winterse weer.

5 – Testen Voor Toegang
Sinds de overheid Testen Voor Toegang introduceerde, blijft het aantal hits op Google toe- en afnemen. De grootste piek op Google komt overeen met de grootste piek bij de testorganisatie. In de week van 8 november bereikt Testen Voor Toegang namelijk een recordaantal afspraken.

4 – Avondklok
En als we begin vorig jaar niet al binnen zaten wegens de hevige sneeuw, was het wel in verband met de avondklok. Deze introduceerde het kabinet op 23 januari 2021. Dat betekende elke avond binnen blijven vanaf half negen.

2022

Voor we doorgaan naar de top drie van meest gezochte woorden uit 2021, is het misschien leuk om een blik te werpen op hoe we dit jaar bezig zijn. “Het lijkt me gezien de omstandigheden niet gek dat er weer iets coronagerelateerds in de top drie verschijnt. Simpelweg omdat we te maken hebben gehad met de afschaffing van alle regels”, zo vertelt Arjan van der Helm van de opleiding Communicatie aan Hogeschool Leiden. Daar doceert hij onder andere een vak over trendwatching en vindbaarheid van bedrijven in zoekmachines, ook wel bekend als Search Engine Optimization (SEO).

“Het is niet gek dat Google deze trendlijst daarnaast baseert op een vergelijking met het jaar daarvoor. Mediahypes kunnen er zomaar voor zorgen dat bepaalde woorden in frequentie veel meer worden gezocht, maar dat zegt niet zo veel”, stelt de docent. “Daarnaast bestaat dan de kans dat er veel merken en bedrijven in de lijst terechtkomen. Denk maar eens aan het aantal keer dat Nederlanders ‘9292 OV’ of ‘Videoland’ intikken om door te kunnen klikken naar de juiste website. Een lijstje met dat soort namen blijft dan waarschijnlijk jaarlijks ongeveer hetzelfde.”

Naast coronahits denkt Van Der Helm ook dat het Rusland-Oekraïneconflict een plek in de top drie te pakken krijgt. “Het gaat de afgelopen weken natuurlijk over niks anders. Mensen zullen via Google wel meer te weten willen komen over het conflict met Rusland en de gasprijzen.” Een overzicht van de eerste drie maanden van 2022 is er nog niet, maar de trends van de onderwerpen die Van Der Helm oppert zijn inderdaad in beweging.

Top drie

3 - Stemwijzer
De Tweedekamerverkiezingen in 2021 hebben een - langdurig - staartje gekregen. De formatie duurde maar liefst tien maanden. En dat terwijl zo veel Nederlanders de goede keuze wilde maken aan de hand van een stemwijzer die ze online opzochten.

Een stembiljet voor de Tweede-kamerverkiezingen (Foto: J.M. Luijt, CC BY 2.5 NL)
Voetballer Lieke Martens (Foto: Ailura, CC BY-SA 3.0 AT)

2 - EK 2021
Het Europese Kampioenschap van 2021 zorgt ook voor een piek in het aantal zoekopdrachten. Ook op televisie liep het storm: de wedstrijd van Oranje tegen Oostenrijk in de Johan Cruijff ArenA trok 5.5 miljoen kijkers.

1 - Peter R. de Vries
De grootste stijger - en daarmee de nummer 1 - is Peter R. de Vries. Het plotselinge overlijden van de misdaadjournalist op 15 juli 2021 zorgt voor een schok in heel Nederland. De Vries werd op klaarlichte dag in het centrum van Amsterdam vermoord. Reacties van mediacollega's en kijkers thuis overstromen van ongeloof en steun aan de nabestaanden.

Peter R. de Vries aan de tafel bij De Wereld Draait Door in 2017 (Foto: DWDD, CC BY 3.0)

Je ziet in onderstaande grafiek precies wanneer welke zoekwoorden vorig jaar hun piek bereikten. En wie weet dankt een van onderstaande termen zijn trendlijn wel aan jou. De Vries valt daarin misschien minder op, maar hij werd in vergelijking met juli 2020 dus het meeste gezocht.

28 maart 2022 |
Alexander Duivenvoorden
Student Premaster Journalistiek & Nieuwe Media