Het is al eeuwenoud, maar de laatste jaren is het zeer populair: geen vlees eten. Vroeger draaide de beweegreden om reïncarnatie: misschien kwam je in een volgend leven wel terug als dier, dus dan is geweld tegenover dieren nogal krom. Tegenwoordig gaat het meer om het dierenwelzijn en het klimaat. Het klinkt allemaal zo goed, maar zijn er eigenlijk wel zo veel mensen die vegetarisch eten?
Geen vlees en vis eten, het lijkt simpel en het is goed voor het klimaat en het milieu. Dat is dan ook de reden dat meer Nederlanders minder vlees zijn gaan eten. Volgens onderzoek van het Centraal Bureau voor Statistiek is één op de drie Nederlanders minder vlees gaan eten. Daarbij komt dat 37% van de vleeseters vindt dat ze minder vlees zouden moeten eten. Men is de dag van vandaag dus erg bewust van het eten van vlees.
Hoeveel kilogram vlees eet een Nederlander?
Het is een heuse trend, geen vlees of vis eten, maar als er bijvoorbeeld wordt gekeken naar de vleesconsumptie in Nederland van de laatste jaren, valt het ‘minder vlees eten’ niet te zien. In onderstaande grafiek is te zien hoe de vleesconsumptie fluctueert de afgelopen jaren.
Wat dan wel weer opvalt, is dat in 2020 de vleesconsumptie sterk is afgenomen. Dit betekent dat heel Nederland minder gewicht aan vlees is gaan eten. Het is echter zo dat de consumptie van vlees niet per se te maken heeft met het aantal vegetariërs in Nederland. Als vleeseters meer vlees eten, stijgt de vleesconsumptie ook.
Ondanks de grote, maar wel dalende vleesconsumptie neemt het aantal niet-vleeseters toe. Een onderzoek van de Nederlandse Vegetariërsbond toont dit aan. In 2019 stond het aantal Nederlandse niet-vleeseters op 5% van de bevolking. Bovendien geeft wel 43% van de bevolking aan minder vlees te eten. Dit is in vergelijking met de 14% in 2011 een heel grote stijging. Van de afgelopen jaren is helaas nog geen onderzoek gedaan naar niet-vleeseters, maar als geen vlees eten een echte trend is, zal dit aantal enkel toegenomen zijn.
Waarom zou je geen vlees eten?
Wat betreft de beweegredenen van mensen die geen of minder vlees eten zijn er twee die eruit springen. Allereerst het milieu. Bij het produceren van vlees komt wel 40% van de broeikasgassen vrij. Het importeren en exporteren brengen ook de nodige uitstoot met zich mee en daarbij komt dat een veehouderij veel water en ruimte verbruikt. Allerlei zaken die voorkomen kunnen worden als we minder vlees zouden eten - en dan dus ook minder produceren.
Ten tweede is het dierenwelzijn een belangrijke reden voor mensen. Toen Nynke Brons (22) een jaar of vier was, besloot ze dat ze geen vlees meer wilde eten. 'Ik ben opgegroeid met veel dieren om me heen. We hadden vier katten en gingen elke dag langs de kinderboerderij. Toen ik door had dat ik die dieren aan het eten was, weigerde ik dit nog te eten.' Uit onderzoek blijkt dan ook dat zeven op de tien Nederlanders dierenwelzijn de belangrijkste reden vinden om geen vlees meer te eten.
Het gaat er hard aan toe in de vleesindustrie. Dat was al bekend, maar sinds documentaires populair zijn geworden onder jongeren, is men er zich erg bewust van. In 2014 bracht Netflix de documentaireserie Cowspiracy uit, die gaat over de vleesindustrie en de verschrikkingen ervan. Daarna volgden er meer. Sinds deze documentaires is het bijna onmogelijk om vlees te eten zonder bewust te zijn van het proces dat aan die productie vooraf gaat. 'Voor mij was het een extra reden om niet te begrijpen waarom mensen nog steeds vlees eten als je ziet wat er gebeurt met de dieren. Er is toch genoeg ander voedsel om te eten?', aldus Nynke.
Studenten
Het CBS heeft bovendien geconcludeerd dat vooral stedelingen en universitair geschoolden minder vlees eten vanwege het klimaat. Daarnaast eten stedelingen, jongeren en universitair geschoolden gemiddeld überhaupt minder vlees. Het is dus meer een trend geworden onder de jongere generatie. Dat blijkt wel uit de vele vegetarische restaurants die opkomen in studentensteden. De studentenstad met de meeste vegetarische restaurants is Amsterdam. Niet gek natuurlijk, aangezien de hoofdstad ook veel toeristen trekt. In onderstaande kaart is per studentenstad aangegeven hoeveel vegetarische restaurants je er kan vinden.
De definitie van trend is een ontwikkeling op langere termijn in een bepaalde richting. Op basis van de vleesconsumptie is het nog niet duidelijk of de trend van het geen of minder vlees eten op lange termijn aan zal houden. De trend is echter nog niet voorbij en spreidt zich nog steeds uit onder de meeste jongeren. Wie weet is de vleesconsumptie wel gehalveerd in vergelijking met 2020. We zullen de cijfers van het CBS daarvoor af moeten wachten.