Ook dit seizoen is weer gebleken dat voetbalstadions niet altijd even veilig zijn. Eind oktober stond er een groep hossende Vitesse-supporters op de tribune van De Goffert van NEC Nijmegen. De tribune kon het niet aan en stortte in. In februari was het Cars Jeans stadion aan de beurt. Storm Eunice sloeg om zich heen en het waaide er flink op los. Het zorgde ervoor dat een deel van het dak los waaide. Het is niet de eerste keer dat er zich onveilige situaties voordoen bij een voetbalstadion. Wat moet er gebeuren voordat er echt streng wordt gecontroleerd en dient de KNVB niet meer te doen?
De veiligheid van de voetbalstadions in Nederland blijft een onderwerp van gesprek. De kans is groot dat het binnenkort weer goed mis zou kunnen gaan. Het hoofdpijndossier wordt steeds groter en het lijkt wel of de veiligheid niet voldoende wordt gewaarborgd.
Windschade
De wind is geen onbekend fenomeen in Nederland. Een aantal keer per jaar teistert een storm de mensen en bouwwerken in Nederland. Toch blijken een aantal stadions niet tegen een zware storm opgewassen. Februari jongstleden was het weer raak bij het Cars Jeans stadion van ADO Den Haag. Storm Eunice zorgde ervoor dat het dak van het stadion deels wegwaaide. “Blijf uit de buurt, de situatie is levensgevaarlijk”, was het advies van de Veiligheidsregio Haaglanden. De KNVB had eerder al de wedstrijden voor het weekend afgelast wegens de zware storm. Een samenloop van omstandigheden die er uiteindelijk voor hebben gezorgd dat er geen gewonden zijn gevallen.
De situatie in augustus 2019 in Alkmaar was nog wat heftiger. Door de harde wind stortte een groot deel van het dak in. Ook daar vielen geen slachtoffers, maar dit is letterlijk een geluk bij een ongeluk gebleken. Het feit dat er geen wedstrijd bezig was in het AFAS stadion is puur toeval te noemen. Na een onderzoek van ingenieursbureau Royal HaskoningDHV bleken er fouten te zitten in het ontwerp en kwam ook naar boven dat het dak voor de instorting al verzwakt was.
In mindere mate ging het ook mis in 2018 bij de stadionmuur van de Adelaarshorst. De muur rondom de thuishaven van Go Ahead Eagles stortte in door een storm. De club uit Deventer kwam goed weg. Ook hier raakte niemand gewond.
Fouten in de bouw
Begin dit seizoen werd maar weer eens duidelijk dat er niet per se een storm of windvlaag hoeft plaats te vinden voor een ramp in een stadion. Een deel van de tribune in De Goffert van NEC stortte in door een groep springende Vitesse-supporters. De groep werd gered door een container die onder de tribune stond, anders had het veel slechter af kunnen lopen.
Naar aanleiding van dit incident deed Royal Haskoning DHV onderzoek naar de bouwkundige eisen waaraan de stadions moeten voldoen. Deze bleken veel te laag te zijn voor supporters die tegelijk springen of juichen. Onder meer de Galgenwaard (FC Utrecht), Rabobank IJmond (Telstar) en Erve Asito (Heracles Almelo) ondernamen actie na dit incident en lieten onderzoek instellen naar de veiligheid van hun stadions.
In 2011 vond er een ramp plaats in Enschede. Een groot deel van het stadion stortte in door het ontbreken van onderdelen en de instabiliteit van de bouwconstructie. Er vielen twee doden en negen gewonden, waarvan enkele ernstig. Dit had een eye-opener kunnen zijn voor elke andere club in Nederland.
Ongevallen tijdens de wedstrijd
Ook tijdens de wedstrijd zijn er veel ongevallen gebeurd die voorkomen hadden kunnen worden als de veiligheid meer gewaarborgd zou worden. Vele stadions hebben een gracht om het veld om te voorkomen dat supporters het veld op kunnen. Maar is dit wel zo veilig? In 2016 overleefde een Ajax-supporter maar nipt een val van vijf meter. De man werd met zwaar hoofdletsel naar het ziekenhuis gebracht. De directeur van de Arena gaf destijds aan dat het om een ongeluk ging.
In 2019 gebeurde er nog twee soortgelijke incidenten. Eerst in het Abe Lenstra stadion, waar een PEC Zwolle-supporter naar de spoedeisende hulp moest na een val in de gracht. Hij poogde een bal die in het publiek werd geschoten te vangen en verloor zijn evenwicht. Later dat seizoen viel een Sparta-supporter in de gracht van Het Kasteel door een ruzie op de tribune.
In 2008 vond er een ander soort ongeval plaats in de Euroborg van FC Groningen. Supporters gooide als onderdeel van een ‘sfeeractie’ brandende wc-rollen het veld op. Bij de brand raakten 28 mensen gewond.
De KNVB
De veiligheid van stadions is uiteraard ook belangrijk voor de KNVB. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt echter maar deels bij hen, meldt Chris van de Poll. Van de Poll is Safety and Security officer bij de KNVB. “De infrastructurele veiligheid ligt niet bij de KNVB, die ligt bij de overheid. Bij de gemeente of bij de stadioneigenaren”, aldus Van de Poll. “De KNVB heeft geen rol bij de gebeurtenissen in De Goffert of de bouw van een stadion. Ook niet in de controle daarop.” Op de vraag of dit niet zou moeten reageert Van de Poll ontkennend. “Nee, wij zijn nooit onafhankelijk als KNVB. Wij hebben ook die expertise niet in huis en het is ook niet iets waar je lichtzinnig over moet doen. Wij pleiten daarom al jaren voor een onafhankelijk orgaan die de gemeentes helpt om de stadions te toetsen. Dus ik zie geen rol voor de KNVB.”
Al met al blijft de serie aan onveilige gebeurtenissen een lastig onderwerp. De KNVB gaat niet lichtzinnig om met de gebeurtenissen van de afgelopen jaren. Toch vinden er geregeld incidenten plaats die een stuk slechter hadden kunnen aflopen voor de voetbalsupporters. We moeten het alleen dus niet zoeken bij de KNVB, maar bij de overheid. De controle op de veiligheid in en bij voetbalstadions ligt meer in hun macht. Hopende dat het bij deze incidenten blijft, moet er wellicht vanuit Den Haag strenger en vaker worden gecontroleerd en gehandhaafd.