Op veel verschillende plekken in Nederland protesteren duizenden mensen tegen de krapte op de woningmarkt. Vooral in de grote steden worden acties georganiseerd om te strijden voor beter beleid. Waarom protesteren ze precies? En wat hopen de betogers te bereiken?
Protestanten zijn klaar met het huidige woonbeleid en komen in actie
Sinds de Tweede Wereldoorlog is er niet meer zo’n grote protestactie geweest tegen woningnood. Volgens Het Woonprotest zijn er de afgelopen jaren te weinig maatregelen genomen om de stijgende huurprijzen tegen te gaan. Daarnaast is er een extreem tekort aan woningen. Voor duizenden mensen voldoende aanleiding om actie te gaan voeren. In dit artikel worden de standpunten van de protestanten toegelicht.
De initiatiefnemers van Woonprotest hebben een aantal actiepunten opgesteld:
Op onderstaande kaart is te zien waar de demonstraties werden gehouden de afgelopen maanden.
Afschaffing verhuurdersheffing
Verhuurdersheffing is een belasting voor verhuurder die meer dan vijftig woningen bezitten met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens. Dit betreft dus sociale huurwoningen. Deze heffing is in 2013 ingevoerd. Na de langste formatie ooit werd op 15 december 2021 het regeerakkoord gepresenteerd. Hierin staat dat de verhuurdersheffing per 2023 wordt afgeschaft.
Deze eis van Het Woonprotest kan dus worden afgestreept van de lijst. Door deze belasting af te schaffen hebben woningcorporaties meer geld om nieuwe woningen te gaan bouwen en andere woningen te verduurzamen. Het gaat om een bedrag van ongeveer 1,7 miljard euro per jaar. Een middelgrote woningcorporatie als Elan Wonen betaalt jaarlijks ruim 7 miljoen euro aan verhuurdersheffing. De directeur-bestuurder van Elan Wonen Chris Schaapman zei hierover: ‘Voor dat geld bouwen we liever meer woningen voor de vele woningzoekenden’.
Reguleren van huren in de vrije sector
In 1994 is er in Nederland een liberalisatiegrens ingevoerd voor huurwoningen. Deze grens bepaalt of een huurwoning binnen de sociale huur of de vrije sector valt. In 2022 is de grens vastgesteld op €763,47. Woningen onder deze maximale huurprijs worden beschermd tegen enorme prijsverhogingen. Als een sociale huurwoning eenmaal sociaal verhuurd is, mag dit niet bij de huidige huurder worden teruggedraaid.
De Woonbond wil al langere tijd dat er een huurprijsbescherming komt voor meer huurders. Ze lichten toe dat als er een hogere grens komt, er meer woningen onder de prijsbescherming gaan vallen. Volgens het huidige stelsel mogen vrije sector woningen voor elke prijs verhuurd worden. Dit kan zorgen voor absurde huurprijzen. Bij een hogere liberalisatiegrens is dit probleem verleden tijd.
Onteigenen van huisjesmelkers
Huisjesmelkers verdienen goud geld. Met dit geld breiden ze hun positie op de woningmarkt steeds verder uit. Daardoor zijn er nog mindere woningen beschikbaar voor particulieren. Een van de mogelijke oplossingen voor dit probleem is het het invoeren van de zelfbewoningsplicht.
Een van de actiepunten is extra maatregelen in te voeren om deze huisjesmelkers tegen te gaan. Volgens wethouder Anne Janssen is het enkel invoeren van de zelfbewoningsplicht onvoldoende. Toch roept ze het Rijk op dit landelijk in te voeren. Zo wordt er in elk geval een eerste stap gezet. In het filmpje hieronder licht ze dat toe.
Terug naar ministerie van Volkshuisvesting
In het nieuwe kabinet Rutte IV is Hugo de Jonge de nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Dit is voor het eerst sinds 2010 dat er een minister verantwoordelijk is voor dit specifieke onderwerp. Het Woonprotest denkt dat dit een belangrijke stap is naar een beter woonbeleid. Het actiepunt kan van de lijst worden afgehaald. Ongeveer een maand geleden ging de minister de Jonge in gesprek met de Woonbond.
Het verbod op kraken afschaffen
In Nederland zijn er ongeveer 40 duizend mensen dakloos. Naar schatting staan er zo’n 180 duizend woningen leeg. ‘Waarom kraken mensen niet meer?’ vraagt Loïc Michels zich af. Sinds de wet Kraken en leegstand uit 2010 is kraken illegaal. De Woonopstand is voorstander van het legaliseren van kraken in Nederland. Ze supporten de kraakactie op de Croeselaan in Utrecht. Volgens hen moet er eerst beter beleid komen en meer maatregelen tegen de krapte op de woningmarkt.