Sinds de Russische invasie van Oekraïne zijn er veel veranderingen in de voetbalwereld op gang gekomen. Sponsordeal na sponsordeal valt in het water en contracten worden doorgescheurd. Ook in Nederland is er een club die rondkomt dankzij een steenrijke Rus: Vitesse is eigendom van oliemagnaat Valeri Oyf. Hoeveel invloed heeft het Russische geld op het Europese voetbal?
Vitesse werd in 2010 gekocht door de Georgische zakenman Merab Zjordania. In 2013 kocht Alexander Tsjigrinksi de club van Zjordania om deze vervolgens in 2018 weer van de hand te doen. In 2018 was het de Rus Valeri Oyf die de club in handen kreeg. Dankzij de miljoenen van de Rus is Vitesse nog niet failliet. Het is niet duidelijk of hij direct banden heeft met Putin, maar dat Oyf dicht bij Roman Abramovich staat, een van Poetin’s intimi, is wel duidelijk. Oyf was directeur van Gazprom, het voormalige bedrijf van Abramovich. Ook was de Rus lid van de Russische Federale Raad.
Vitesse verwijst naar een persbericht, wanneer gevraagd om een reactie. “Vitesse is diep geschokt over de huiveringwekkende situatie in Oekraïne. Vitesse spreekt zich uit voor vrede en vindt het hartverscheurend om het nieuws uit Oekraïne te horen, lezen en zien.” De KNVB spreekt zich uit tegen de oorlog, maar geeft het volgende antwoord op vragen omtrent Vitesse: “Op dit moment raakt de situatie bij Vitesse de KNVB echter niet direct. Onze zorg zit in de continuïteit van de competitie en zolang Vitesse voldoet aan de licentie-eisen, is die niet in gevaar.” De Russische miljoenen van Valeri Oyf kunnen voorlopig dus nog via Vitesse de economie betreden.
Gazprom
Dat het succes kan opleveren om voetbalclubs te kopen laat Roman Abramovich zien. Deze Russische multimiljardair heeft zijn geld verdiend als oprichter van Gazprom. Hij kocht in 2003 het Londense Chelsea FC en heeft sindsdien volop uit eigen zak geld geïnvesteerd. Het bleek zich uit te betalen. Chelsea won sindsdien vijf keer de Premier League, twee keer de Champions League, twee keer de Europa League, een keer de UEFA Super Cup en een keer de wereldbeker voor clubs.
Abramovich wordt gezien als een van de vrienden van Putin en daarom kwamen er kritische geluiden uit Engeland. Inmiddels heeft Abramovich bekend gemaakt Chelsea te verkopen en de schuld die de club aan hem had kwijt te schelden. Andere clubs in Russische handen zijn onder andere AS Monaco, Cercle Brugge en AFC Bournemouth. Ten tijde van het schrijven van dit artikel is er nog niets bekend over terugtreden van de eigenaars of de verkoop van de clubs.
Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom had meerdere contracten met de Europese voetbalwereld. Zo sponsorde de gasgigant Schalke 04 van 2007 tot afgelopen week de samenwerking werd stopgezet. Een aantal dagen eerder schrapte Schalke al het logo van Gazprom van het shirt. 28 februari werd de samenwerking definitief stopgezet. Schalke loopt hierdoor 9 miljoen euro per jaar mis. Mocht de club uit Gelsenkirchen in geldnood komen, heeft rivaal Borussia Dortmund al aangeboden om financieel bij te willen springen.
Naast Schalke 04 heeft ook de Europese voetbalbond UEFA een sponsorcontract met Gazprom. Een ieder die wel eens een wedstrijd in de Champions League heeft gezien sinds 2012 zal het Gazpromspotje nog voor de geest kunnen halen. De UEFA hengelde via de deal met Gazprom 30-40 miljoen euro per jaar binnen. Gazprom was via de UEFA niet alleen aan de Champions League verbonden, maar ook aan het EK. Afgelopen maandag meldde de UEFA dat het contract met Gazprom is verscheurd.
Internationale consequenties
Door de oorlog in Oekraïne lopen clubs en voetbalbonden veel geld mis. In onderstaande kaart is zichtbaar welke clubs en voetbalbonden banden hebben met Rusland en wat de voetbalbonden als consequenties opwerpen. Veel voetballers spreken zich uit tegen de oorlog in Oekraïne, onder meer de in de eredivisie werd er een ronde door alle aanvoerders een aanvoerdersband gedragen met de Oekraïnse vlag. De band van aanvoerder Pröpper van F.C. Twente is geveild voor steun aan Oekraïne.
De UEFA en wereldvoetbalbond FIFA hebben besloten Russische teams uit te sluiten van internationale toernooien. Daarnaast mag ook het Russische nationale voetbalelftal niet meer mee doen met de play-offs voor de kwalificatie voor het WK in Qatar dat aan het eind van dit jaar wordt gespeeld.