Onlangs verscheen een nieuwsbericht over de vermissing van een driejarige tweeling in de Cypriotische bufferzone, beter bekend als de Green Line. Tijdens een illegale oversteek van de Turkse Republiek Noord-Cyprus naar de Republiek Cyprus verloren twee vluchtelingen hun peuters uit het oog. Dagelijks wagen ongeveer zestig tot tachtig vluchtelingen de oversteek door dit zwaarbeveiligde gebied. Die oversteek is alleen niet zonder gevaren.
Niemandsland, de bufferzone of de Green Line. Dat zijn de drie kenmerkende namen van het gebied tussen het gescheiden noordelijke en zuidelijke deel van het eiland. Door een langlopend conflict tussen Turkije en Griekenland is er geen beweging te krijgen in de onderhandelingen om het eiland weer te herenigen. Hierdoor bewaken militairen van de Verenigde Naties het gebied tussen het noordelijke en zuidelijke deel van het eiland, om de vrede te bewaren.
Grootste vluchtelingencrisis in Europa
In 2021 kampte Cyprus nog met het hoogste aantal asielzoekers per hoofd van de bevolking in de Europese Unie (EU). De verhitte discussie binnen Europa over deze kwestie wekt veel zorgen op onder Cyprioten, aangezien de nog steeds fragiele vrede op het eiland hierdoor in gevaar kan komen.
Die onstabiele politiek-militaire situatie in Cyprus kent een lange geschiedenis. Het noordelijke deel wordt bezet door Turkije sinds de invasie en staatsgreep in 1974. De EU erkent het noordelijke deel van Cyprus daardoor niet als onafhankelijke staat. Het gehele eiland behoort officieel wel tot de EU, maar voor het aanvragen van asiel moeten vluchtelingen naar het zuidelijke deel van het eiland. Dit veroorzaakt een grote stroom aan illegalen die van het Turkse naar het Griekse deel proberen te vluchten via de Green Line.
Om het aantal vluchtelingen dat de oversteek probeert te maken via de Green Line terug te dringen, komt Republiek Cyprus met strengere maatregelen. Bijvoorbeeld door meer asielvragen af te wijzen, de verwerking van asielaanvragen te verkorten en strengere controles bij de Green Line zelf. Daarnaast verdenkt Republiek Cyprus de Turkse Republiek Noord-Cyprus ervan de vluchtelingen met opzet naar het zuiden te sturen via de Green Line. Het gevolg is dat veel vluchtelingen niet goed geïnformeerd aan de oversteek beginnen.
Vluchtelingen lopen gevaar op de bufferzone, door de duizenden landmijnen die nog op dit terrein liggen. Restanten van de oorlog in 1974. Jaarlijks verongelukken tientallen vluchtelingen door explosies in de Green Line. Naast het gevaar van de landmijnen, levert de oversteek andere problemen op. De VN pakt de vluchtelingen op of ze raken (maandenlang) vast te zitten ín de bufferzone, waardoor ze geen kant meer op kunnen. Dit overkwam twee Kameroense vluchtelingen: Rosy en Christian.
De Green Line zelf
De Green Line loopt horizontaal over het hele eiland en is in totaal ongeveer 180 kilometer lang. Sommige delen van de Green Line zijn slechts een paar meter breed, maar in sommige delen is de bufferzone meerdere kilometers breed. Dit maakt het lastig om het hele gebied goed te bewaken. Want ondanks dat de VN het gebied van de Green Line controleren, bewaken en er dagelijks militairen patrouilleren, lukt het duizenden vluchtelingen jaarlijks dus toch de oversteek van noord naar zuid te maken.
Tussen de gerenoveerde straten en winkels staat daar dan opeens een grote barricade van tonnen, prikkeldraad, zandzakken, camera’s en wachttorens.
Séverine Nez (27), Erasmusstudent in Nicosia
Door de abrupt begonnen invasie in 1974, hebben alle Cyprioten die binnen de Green Line woonden halsoverkop hun huizen moeten verlaten. Dit heeft ervoor gezorgd dat grote delen binnen deze bufferzone al jaren niet meer in contact zijn gekomen met de mens. Tot op de dag van vandaag zijn er binnen de bufferzone van de Green line overblijfselen van oude dorpen, steden, winkels en andere tekens van een ander leven. Op onderstaande kaart kun je een kijkje nemen op bijzondere plekken binnen de Green Line.
In de hoofdstad Nicosia is de Green Line heel duidelijk zichtbaar, want deze loopt midden door het oude centrum. Het is een vreemd aangezicht. Communicatiestudent Séverine Nez (27) studeerde een half jaar in Nicosia en vertelt over haar ervaring in de stad: “Tussen de gerenoveerde straten en winkels staat daar dan opeens een grote barricade van tonnen, prikkeldraad, zandzakken, camera’s en wachttorens. Dat gaf mij een beetje een onheilspellend gevoel. Toch jammer dat zo’n conflict na zó veel jaren nog steeds niet kan worden opgelost. Ik ben een dagje naar het noordelijke deel geweest en dat was heel mooi. Ik hoop dat het conflict ooit wordt opgelost, dan kom ik graag weer terug.”
Met de vermiste tweeling is het goed afgelopen. De ouders vertelden de autoriteiten in het noorden van Cyprus dat ze hun kinderen waren kwijtgeraakt, waarna zij met troepen zijn gaan zoeken in het gebied. De tweeling werd die ochtend vroeg gevonden door de VN. De twee meisjes waren niet meer bij elkaar en kampten met onderkoelingsverschijnselen. Een avontuur dat deze tweeling waarschijnlijk nooit meer zal vergeten, maar waaruit weer blijkt hoe onvoorspelbaar en gevaarlijk de Green Line is voor vluchtelingen die naar de Republiek Cyprus proberen te vluchten.